Μια χιλιετία και βάλε διήρκησε αυτός ο πολιτισμός. Για την ακρίβεια 1.100 χρόνια ήταν όλα Ελληνικά.
Από το 330 μΧ όταν ο Μέγας Κωνσταντίνος ίδρυσε αυτή την Πόλη, μέχρι το 1453 που αλώθηκε για δεύτερη φορά μετά τους Φράγκους του Καθολικισμού και των Παπών, από τον Μωάμεθ τον Πορθητή. Τον γιό του Μουράτ Β΄ που τον μεγάλωνε η Ελληνοσέρβα θετή μάνα του.
Ένας άλλος Κωνσταντίνος ο ΙΑ΄ ο Παλαιολόγος ως τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου έκλεινε αυτό τον κύκλο της πιο λαμπρής ιστορίας και πολιτισμού σε διάρκεια που πολέμησε ως στρατιώτης. Για 47 ημέρες πολιορκούνταν η Κωνσταντινούπολη από τον εμμονικό σουλτάνο. Πολιτισμός, θρησκεία, γλώσσα χάθηκαν στο ήδη αποδυναμωμένο Βυζάντιο την θλιβερή μέρα της 29ης Μαΐου του 1453 και σχεδόν για τα επόμενα 450 χρόνια ο Ελληνισμός μαράζωνε.
Η Βυζαντινολογία πέρα από την ιστορικότητα των στιγμών, είναι και ιδιαίτερα ξεχωριστή ειδικότητα της επιστήμης παγκοσμίως. Η μεγαλύτερη εν ζωή Βυζαντινολόγος είναι Ελληνίδα και η πρώτη πρύτανης γυναίκα στην ιστορία της Σορβόννης εδώ και 700 χρόνια με διεθνή και αναμφισβήτητη αναγνώριση που ολόκληρη η παγκόσμια πανεπιστημιακή κοινότητα την θεωρεί ως σημείο αναφοράς για την πραγματική ιστορία αυτής της περιόδου.
Φυσικά και δεν πρόκειται για άλλη εκτός από την Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ. Το όμαιμον, το ομόγλωσσον και το ομόθρησκον ήταν το κλειδί αυτής της περιόδου που διατήρησαν την συνοχή της αυτοκρατορίας, όπως λέει και η ίδια. «Πέθανε σαν απλός στρατιώτης, όπως και ο Λεωνίδας της Σπάρτης. Σαν σήμερα, το χάραμα της 29ης Μαΐου 1453, η άμυνα της Κωνσταντινούπολης κα-τέρρευσε. Ο αυτοκράτορας που πολεμούσε από τη μέσα πλευρά της πύλης του Ρωμανού άκουγε πλέον με τα ίδια του τα αφτιά τους Τούρκους να πλησιάζουν». Και η κερκόπορτα είναι μύθος, όπως λέει η ίδια.
Η Πόλις βρίσκονταν σε παρακμή… «Κάποιος κρυφός εχθρός ή κάποιος πουλημένος ανάμεσά μας. Απ’ το να δεις την αλήθεια που λέει πως: «Η σπουδαία Πόλη, η μεγάλη αυτοκρατορία δεν είναι πια αυτό που ήταν», είναι πιο εύκολο να κατηγορήσεις μια μπαμπέσικη αφύλακτη είσοδο. Όμως, η ανάγκη δεν μπορεί να γίνει ιστορία, κι η ιστορία δεν μπορεί να μείνει στη σιωπή. Μονάχα ένας ωραίος θρύλος, για να τον λες δίπλα στο τζάκι, ανάμεσα στον Ηρακλή, το Διγενή και το Μαρμαρωμένο Βασιλιά…
Ο μαρμαρωμένος Βασιλιάς και η Κόκκινη μηλιά τι έμειναν να μας θυμίζουν; Ίσως πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δικά μας θα ναι…
Ο θρύλος λέει ότι τη στιγμή που ο βασιλιάς περικυκλώθηκε από τους Τούρκους, ένας άγγελος του Κυρίου τον άρπαξε και τον έκρυψε σε μια σπηλιά, αφού πρώτα τον μαρμάρωσε. Στη σπηλιά αυτή περιμένει για αιώνες ο «Μαρμαρωμένος Βασιλιάς» να ξαναέρθει την κατάλληλη στιγμή, «το πλήρωμα του χρόνου», και ο άγγελος Κυρίου θα του ξαναδώσει τη ζωή και το σπαθί του για να διώξει τους Τούρκους από την Κωνσταντινούπολη.
Άλλοι θρύλοι και προφητείες αναφέρουν ότι θα τους κυνηγήσει μέχρι την «Κόκκινη Μηλιά» και στη μάχη που θα γίνει οι Τούρκοι θα νικηθούν και «θα κολυμπήσει το μο-σχάρι στο αίμα τους». Ο θρύλος προσθέτει, ακόμα, ότι οι Τούρκοι ψάχνουν συνεχώς να ανακαλύψουν τη σπηλιά όπου βρίσκεται ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς για να χτίσουν την είσοδό της, ώστε να μην μπορεί να ξαναβγεί από εκεί.
Όμως, οι προσπάθειές τους είναι συνεχώς άκαρπες, αφού ο άγγελος προστατεύει τον Μαρμαρωμένο Βασιλιά και περιμένει την εντολή του Θεού για να τον ξυπνήσει…
*Ο Νικόλαος Καραδήμας είναι
συγγραφέας με καταγωγή από την Άρτα