Καμιά φορά αποτελεί ενδιαφέρον να βλέπουμε τα ιστορικά γεγονότα και από την πλευρά του αντιπάλου.
Ο δρ. Σουκρού Ιλιτζάκ επικεφαλής μιας πολυπληθούς ομάδας σύγχρονων ερευνητών, μελέτησαν Οθωμανικά αρχεία τα οποία μέχρι σήμερα μάς ήταν άγνωστα. Σε ένα δίτομο έργο που ξεπερνά τις 1.600 σελίδες και περιλαμβάνει 700 έγγραφα μεταγραμμένα από τα Οθωμανικά, μεταφρασμένα και πλήρως σχολιασμένα, βλέπουμε και την πλευρά των Οθωμανών όπως αυτοί έβλεπαν τα πράγματα.
Πρόκειται για την ψηφιοποίηση του σπουδαίου έργου “Those Infidel Greeks: The Greek War of Independence through Ottoman Archival Documents”, που κυκλοφορεί από τον Ολλανδικό εκδοτικό οίκο Brill, ενός έργου διεθνών προδιαγραφών, σε έκδοση του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη.
Ένα από αυτά, λοιπόν, τα έγγραφα που αποτελεί για μας ενδιαφέρον μια και πρόκειται για την περιοχή μας, είναι μια επιστολή της υψηλής Πύλης προς τον Μεχμέτ Ρεσίτ Κιουταχή Πασά για την Νίκη του στο Πέτα, Κομπότι και Πλάκα το 1822. Αν και μέσα απ’ αυτή την επιστολή φαίνεται πως ο Κιουταχής παραποίησε τα γεγονότα και τα παρουσιάζει κάπως διαφορετικά συγκρίνοντάς τα με τις δικές μας πηγές, αξίζει τον κόπο να τα δούμε.
Φάκελος 576/100, σχετικά με τη Μάχη του Πέτα. Στον Κυβερνήτη του Καραμάν [Reşid Pasha]*Κιουταχής. 4 Αυγούστου 1822.
Λάβαμε την επιστολή της εξοχότητά σας περί του αυτοκρατορικού παρασήμου που σας απονεμήθηκε καθώς και την επιστολή για την καταστολή των απίστων Σουλιωτών και την πορεία σου για τον Μοριά. Η επιστολή αναφέρει πως 8.000 άπιστοι ήρθαν από τον Μοριά και την Ακαρνανία και αφού διέμεναν κάποιες ημέρες στο χωριό Κομπότι, το οποίο είναι δυο ώρες από την Άρτα, άφησαν εκεί 2.000 άνδρες και οι υπόλοιποι τράβηξαν για το Πέτα, το οποίο είναι μια ώρα από την Άρτα.
Αν και είχαν την κακή πρόφαση να πολιορκήσουν την Άρτα δεν το τόλμησαν. Κάποιοι έμειναν στο Πέτα και άλλοι φύγανε για το χωριό Πλάκα, που είναι κοντά στα Γιάννινα για να βοηθήσουν τους άπιστους Σουλιώτες. Ξεσήκωσαν τους ραγιάδες της Άρτας, Ιωαννίνων και άλλων περιοχών να επαναστατήσουν και να συγκεντρωθούν έτσι πολλοί άπιστοι.
Αυτός ήταν ο λόγος που έστειλες τον διοικητή σου με τρεις χιλιάδες άνδρες που βρίσκονται υπο τις διαταγές σου στο βουνό. Με τις υπόλοιπες δυνάμεις χτύπησες καταστροφικά τους άπιστους που είχαν μαζευτεί στο Κομπότι και αφού τους αφάνησαν επέστρεψες με πολλά κεφάλια πίσω. Και ο διοικητής σου, στο λεγόμενο βουνό (εννοεί τον λόφο του Πέτα), σημείωσε επιτυχίες. Σκόρπισε τους άπιστους εδώ και κει και τους πήρε τα τρόφιμα και το πολεμικό υλικό. Συνέλαβαν δυο αρχηγούς, πήραν πολλά κεφάλια και πολλούς αιχμαλώτους.
Στη συνέχεια ο διοικητής σου χτύπησε τους άπιστους στο χωριό Πράμαντα και κέρδισε μεγάλη Νίκη. Και για να είναι παράδειγμα για όλους τους Μουσουλμάνους, πήρε δυο κανόνια λάφυρα, πολεμικό υλικό, μπαϊράκια, τρομπέτες και εκτέλεσε αρκετούς οπλαρχηγούς. Όσοι γλίτωσαν έφυγαν για τον Μοριά, την Ακαρνανία και τα βουνά των Αγράφων. Η προσπάθεια να βοηθήσουν τους άπιστους Σουλιώτες έληξε.
Τις χαρούμενες αυτές ειδήσεις τις στείλατε μαζί με κεφάλια στον νικηφόρο αρχιστράτηγο Χουρσίτ πασά… Ο Χουρσίτ πασάς έστειλε όλα τα λάφυρα εδώ και κεφάλια, τρομπέτες, μπαϊράκια όλα εκτίθενται στην πόρτα του Τοπ Καπί για να μπορούν να χλευαστούν δημόσια. Το έγγραφο συνεχίζει με φιλοφρονήσεις και αναφορά στην πίστη και στον ζήλο του Μ. Ρεσίντ πασά.
