Η Άρτα είναι μια πόλη με πλούσια ιστορία, δυναμικό ανθρώπινο κεφάλαιο και προοπτικές ανάπτυξης.
Οι αγρότες, οι κτηνοτρόφοι και οι επιχειρηματίες της περιοχής συνιστούν τη ραχοκοκαλιά της τοπικής οικονομίας, προσφέροντας προϊόντα και υπηρεσίες που ενισχύουν την κοινωνία μας. Ωστόσο, η καθημερινότητα των δημοτών συχνά αποτυπώνει μια διαφορετική εικόνα: έργα που προχωρούν με ρυθμούς χελώνας, ασυντόνιστος σχεδιασμός και μια αίσθηση στασιμότητας που εντείνεται χρόνο με τον χρόνο. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται από την τοπική αυτοδιοίκηση, αντί να εμπνέουν εμπιστοσύνη, γεννούν ερωτήματα. Υπάρχει όραμα για την πόλη; Υπάρχει στρατηγική που θα αναστρέψει τη συνεχή υποβάθμιση;
Έχει έρθει η ώρα να αναδείξουμε τα ζητήματα που ταλανίζουν την Άρτα, από την ελ- λιπή διαχείριση έργων όπως το Open Mall μέχρι τη γενικότερη έλλειψη σχεδιασμού που οδηγεί σε πληθυσμιακή και οικονομική συρρίκνωση. Πότε ήταν η τελευταία φο- ρά που ένας δημότης, όταν ρωτήθηκε πώς αισθάνεται για τους συνδημότες του που ασκούν εξουσία, απάντησε με θαυμασμό; Πότε ακούσαμε κάποιον να λέει: «Όχι, εκτιμώ το Χ μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου για το πολυσχιδές πνεύμα και τη μαχητικότητά του»;
Μια ματιά στις συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου στο YouTube, αποκαλύπτει έναν διάλογο που συχνά χαρακτηρίζεται από έντονες αντιπαραθέσεις και ετερόκλητες τοποθετήσεις. Σε αρκετές περιπτώσεις, επιχειρήματα διατυπώνονται πρόχειρα, χωρίς σαφήνεια ως προς τη στόχευση, γεγονός που δυσκολεύει τη διαμόρφωση ενός κοινού οράματος για την πόλη. Αυτό το περιβάλλον, όπου κυριαρχεί η αίσθηση της αποσπασματικότητας, αναδεικνύει την ανάγκη για έναν πιο δομημένο και αποτελεσματικό δημόσιο διάλογο, ικανό να οδηγήσει σε ουσιαστικές λύσεις για το μέλλον της Άρτας.
Η εξέλιξη των έργων στην Άρτα χαρακτηρίζεται από καθυστερήσεις τόσο χρονοβόρες, που η ολοκλήρωση του πεζόδρομου μοιάζει περισσότερο με μια μελλοντολογική ονειροφαντασία παρά με ρεαλιστικό στόχο για τους δημότες. Οι ατέλειες στην κατασκευή του Open Mall είναι απλώς ένα ακόμα σύμπτωμα μιας γενικότερης κακοδιαχείρισης και κωλυσιεργίας, η οποία δεν είναι τυχαία, αλλά αποτέλεσμα της απουσίας στρατηγικού σχεδιασμού και εκτέλεσης ενός σαφούς πλάνου. Η παντελής έλλειψη αυστηρών και δεσμευτικών προθεσμιών στην ολοκλήρωση των έργων αναδεικνύει την ένδεια στην υλοποίηση και την αδυναμία διοικητικού ελέγχου, θυμίζοντας περισσότερο μια κακοστημένη, δευτεροκλασάτη ταινία δράσης γεμάτη κυνηγητά, καυγάδες και πολιτικούς στο ναδίρ.
Το αποτέλεσμα αυτής της διαχειριστικής ανεπάρκειας είναι μια πόλη που χάνει τον προσανατολισμό και τη ζωντάνια της. Η Άρ- τα έχει μετατραπεί σε έναν τόπο απογοητευμένων κατοίκων, όπου οι κάτοικοι επιλέγουν να αποφεύγουν το κέντρο και, όταν τους δίνεται η δυνατότητα, εγκαταλείπουν την πόλη προς αναζήτηση καλύτερων συνθηκών.
Αναγνωρίζω ότι η τοπική αυτοδιοίκηση κα- ταβάλλει προσπάθειες, αλλά αυτό δεν μπορεί να αποτελεί άλλοθι για τη σωρεία λαθών και την αναπαραγωγή μιας πολιτικής που αδυνατεί να δώσει ουσιαστικές απαντήσεις στη χρόνια αποδυνάμωση και συρρίκνωση της πόλης. Η πραγματικότητα είναι αμείλικτη: μεταξύ των απογραφών του 2001 και του 2021, ο πληθυσμός της Άρτας μειώθηκε κατά περίπου 17.000 κατοίκους!
Σε αυτό το θολό τοπίο, η τοπική αυτοδιοίκηση αντί να προσφέρει ουσιαστικές λύσεις, καταφεύγει σε κίβδηλες υποσχέσεις, αναπαράγοντας την ίδια κουλτούρα στασιμότητας και αναποτελεσματικότητας.
Όσο αυτή η πρακτική συνεχίζεται, τόσο η πόλη θα συρρικνώνεται κοινωνικά, οικονομικά και πληθυσμιακά, εγκλωβισμένη σε έναν ατέρμονο κύκλο αδράνειας.
Στις συζητήσεις με φίλους και συμπολίτες, επανέρχεται διαρκώς η αίσθηση ότι η πόλη μας βυθίζεται όλο και περισσότερο σε μια δυστοπική πραγματικότητα. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να γινόμαστε πεσιμιστές. Αντίθετα, είναι επιτακτική η ανάγκη για νέες ιδέες και λύσεις – είτε δοκιμασμένες σε άλλες πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού, εί- τε καινοτόμες, προσαρμοσμένες στις δικές μας συνθήκες.
Η απραξία και η επίρριψη ευθυνών αποκλειστικά στους «άλλους» είναι μια παλιά, ανθρώπινη συνήθεια που όμως δεν έχει θέ- ση στη σύγχρονη τοπική αυτοδιοίκηση. Η ενασχόληση με τα κοινά δεν πρέπει να αναπαράγει παρωχημένες νοοτροπίες. Αντιθέτως, απαιτεί στρατηγική, έλεγχο, σκληρή δουλειά σε πρώτο επίπεδο και, σε δεύτερο χρόνο, ανάλυση και ανατροφοδότηση των αποτελεσμάτων.
Η τοπική αυτοδιοίκηση δεν πρέπει να εκ- φυλίζεται σε μια τυπική διαχείριση της κα- θημερινότητας, ούτε από τους αιρετούς ούτε από τους δημότες.
Το ερώτημα είναι: πόσο ακόμα θα παραμένουμε θεατές σε αυτή την πορεία παρακμής; Και, κυρίως, πότε θα αρχίσουμε να απαιτούμε ένα πραγματικό σχέδιο ανασυγκρότησης; Γενικά, καλό θα ήταν ο κόπος που καταβάλλουν οι δημότες για να κατανοήσουν τη δομή και τη χρηστικότητα των τοπικών έργων να μην ξεπερνά τον κόπο που δαπάνησαν εκείνοι που αποφάσισαν για την υλοποίησή τους.
* Ο Σωτήρης Γεωργούλας είναι υπεύθυνος για την αγορά παραγώγων σε Ελληνική συστημική Τράπεζα