Μια συζήτηση της Κατερίνας Σχισμένου με την Έλλη Μάνθα
Την Κυριακή 30 Μαρτίου είχαμε την μεγάλη τύχη να παρακολουθήσουμε ένα ανοιχτό θεατρικό μάθημα στην αίθουσα του «ΣΚΟΥΦΑ» με καθοδηγήτρια τη σκηνοθέτιδα Έλλη Μάνθα και ακολούθως να συζητήσουμε μαζί της γι’ αυτό το μοναδικό και πρωτότυπο εγχείρημα.
Στο θεατρικό μάθημα συμμετείχαν: Φωτεινή Τσαδήμα, Νάντια Λαμπράκη, Ντίνα Σιόζιου, Αγάπη – Ελένη Τάτση, Παντελής Σιώζος, Γιώργος Βήχας, Κωνσταντίνα Παπακώστα, Στεργιανή Βερνιώτου, Βασιλική Μαλτέζου, Μαρία Ράπτη, Στέφανος Μασούρας, Θανάσης Μαλτέζος, Ευαγγελία Γεωργίου, Λίτσα Γεωργίου, Ερωφίλη Μπαρκαλέξη, Νικολέτα Βίτσιου, Δανάη Αριστοπούλου, Θωμάς Χρήστου, Πάνος Καβαλίκας, Γιώργος Σταύρος, Γιώργος Τσάκαλος, Εύη Πελλούμπη, Μαριάνα Καραγιάννη, Φώτης Παπαφώτης, Κατερίνα Τσώλα, Γεωργία Φωτακοπούλου, Κώστας Χαρίσης. Στα φώτα και στη μουσική οι Στεργιανή Βερνιώτου και Γιώργος Σταύρος.
Η συζήτηση με την Έλλη Μάνθα έχει ως ακολούθως:
Ερ. Πώς φτάσατε σε ένα ανοιχτό θεατρικό μάθημα και μάλιστα με θεματική το «Όνειρο»;
Απ. Τα μαθήματα του θεατρικού εργαστηρίου, που πραγματοποιούνται εδώ και δέκα χρόνια στον Μ/Φ Σύλλογο «Ο ΣΚΟΥΦΑΣ», αποτελούν μια διαρκή διαδικασία συλλογικής μάθησης, έρευνας και καλλιτεχνικής εξέλιξης.
Φέτος νιώσαμε την ανάγκη να μοιραστούμε αυτή την εμπειρία με το κοινό, να δείξουμε πώς λειτουργεί το θεατρικό εργαστήρι και, παράλληλα, να κλείσουμε αυτόν τον κύκλο μαθημάτων με έναν διαφορετικό τρόπο. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα ενός ανοιχτού μαθήματος, μιας θεατρικής εμπειρίας που δεν θα ανήκε μόνο σε εμάς, αλλά και στους θεατές, ως μια στιγμή αλληλεπίδρασης και δημιουργικής συνύπαρξης.
Η θεματική του «Ονείρου» για τους αυτοσχεδιασμούς δεν ήταν τυχαία. Ήταν μια επιλογή που προσέφερε απεριόριστη ελευθερία δημιουργίας και συνεργασίας.
Το «Όνειρο», με την ανοιχτότητα και την αναρχία του, επιτρέπει στον καθένα να εκφράσει ελεύθερα την φαντασία του, χωρίς περιορισμούς. Κι αυτό ακριβώς αποδείχθηκε στην πράξη: Οι συμμετέχοντες εξερεύνησαν νέες εκφραστικές δυνατότητες, συνεργάστηκαν, πειραματίστηκαν και δημιούργησαν κάτι ξεχωριστό.
Η ομορφιά του θεάτρου έγκειται σ’ αυτή την ελευθερία της στιγμής, στο να δίνεις χώρο στην αυθόρμητη έκφραση και στη δύναμη της συλλογικής δημιουργίας. Όταν το θέατρο δεν περιορίζεται από σφιχτά όρια, τότε αναδεικνύεται η αληθινή του δύναμη.
Ερ. Πιστεύω κρίνοντας από το αποτέλεσμα πως είχε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και επιτυχία – μια σπονδυλωτή θεατρική παράσταση. Το περιμένατε αυτό;
Απ. Θα μπορούσαμε να πούμε πως αυτή η παρουσίαση ήταν μια σπονδυλωτή, αυτοσχεδιαστική θεατρική παράσταση. Για μένα, όμως, ήταν και κάτι παραπάνω: Ένα πρωτότυπο εγχείρημα, μια δημιουργική πρόκληση και μια ευχάριστη έκπληξη.
Η θεατρική πράξη ξεπέρασε τα όριά της και μετατράπηκε σε μια μοναδική εμπειρία, όχι μόνο για τους ηθοποιούς, αλλά και για το κοινό. Οι θεατές δεν ήταν παθητικοί παρατηρητές.
Συμμετείχαν ενεργά, εξέφραζαν σκέψεις, έθεταν ερωτήματα και, με τον τρόπο τους, γίνονταν μέρος της παρουσίασης. Υπήρχε μια ουσιαστική αλληλεπίδραση, ένας ζωντανός διάλογος ανάμεσα στη σκηνή και την πλατεία, που έδινε έναν δυναμικό, σχεδόν απρόβλεπτο ρυθμό.
Αυτό είναι το σημείο όπου το θέατρο αποκαλύπτει την αληθινή του δύναμη. Όταν δεν περιορίζεται σε ένα προαποφασισμένο πλαίσιο, αλλά καθίσταται χώρος έκφ-ρασης, πειραματισμού και συνδημιουργίας, τότε γίνεται μια εμπειρία που συνδέει, εμπνέει και γεννά νέες ιδέες.
Γι’ αυτό η επιτυχία δεν μετριέται με αριθμούς, αλλά με το αποτύπωμα που αφήνει στις καρδιές όσων τη μοιράζονται. Και αυτή, για μένα, είναι η μεγαλύτερη ανταμοιβή.
Ερ. Μήπως το κοινό ζητά πλέον ακόμα και στο θέατρο κάτι νέο;
Απ. Το θέατρο ως τέχνη δεν μπορεί να μείνει στάσιμο. Πάντα θα εξελίσσεται, γιατί είναι στη φύση του να αλλάζει, να αναζητά, να αναπνέει μέσα από την κοινωνία που το περιβάλλει. Αν δεν εξελιχθεί, κινδυνεύει να χαθεί, να κουράσει, να μην αφορά πια τον κόσμο.
Το κοινό σήμερα δεν ζητά απλώς κάτι νέο για χάρη της καινοτομίας. Ζητά αλήθεια. Ζητά εμπειρίες που να το συγκινούν, να το αφυπνίζουν, να του δίνουν τροφή για σκέψη.
Η ανανέωση του θεάτρου δεν έρχεται πάντα μέσα από τεχνολογικές καινοτομίες ή φουτουριστικές σκηνικές λύσεις. Μπορεί να προκύψει μέσα από μια διαφορετική αφήγηση, μια νέα οπτική σε καί- ρια θέματα, από την επιστροφή σε θεατρικές ρίζες που επανερμηνεύονται με σημερινό τρόπο.
Οι άνθρωποι του θεάτρου έχουν την ευθύνη να κρατήσουν αυτή την τέχνη ζωντανή. Να τη διατηρούν και ταυτόχρονα να την αναπτύσσουν, ώστε να συνεχίσει να λειτουργεί λυτρωτικά, να γίνεται διέξοδος, καταφύγιο, ασπίδα. Να πα-ραμένει ένας χώρος συνεύρεσης και επικοινωνίας.
Το θέατρο, λοιπόν, δεν αλλάζει μόνο για να συμβαδίσει με την εποχή του. Αλλάζει γιατί αυτός είναι ο ρόλος του: Να εξερευνά, να τολμά, να γεννά νέα ερωτήματα. Και όσο συνεχίζει να κάνει ακριβώς αυτό, θα παραμένει ζωντανό και αναγκαίο.
Ερ. Διανύουμε περίεργες εποχές. Τί μας διδάσκει το «Όνειρο»;
Απ. Σε εποχές αβεβαιότητας, όπως αυτή που διανύουμε, το «Όνειρο» γίνεται φά-ρος που μας καθοδηγεί. Είναι μια μορφή αντίστασης απέναντι στον φόβο, μια διέξοδος, μια υπενθύμιση ότι πάντα υπάρ- χει ελπίδα και δυνατότητα για κάτι καλύτερο. Και τελικά, όσο ονειρευόμαστε, σημαίνει ότι συνεχίζουμε να ζούμε, να δημιουργούμε και να πιστεύουμε στη δύναμη της αλλαγής.
Μέσα από την αναπαράσταση διαφορετικών ειδών ονείρων, συνειδητοποιήσαμε ότι ακόμη κι όταν ένα όνειρο καταρρέει ή μετατρέπεται σε εφιάλτη, η αναζήτηση δεν τελειώνει. Αντίθετα, το ίδιο το όνειρο μπορεί να αλλάζει μορφή, να μας δοκιμάζει, να μας ωθεί να συνεχίσουμε.
Η πραγματική του δύναμη δεν βρίσκεται μόνο στην επίτευξή του, αλλά στην ικανότητά μας να μην το εγκαταλείπουμε. Να το διεκδικούμε ξανά και ξανά, ακόμα κι όταν όλα μοιάζουν αβέβαια. Όσο υπάρχουν όνειρα, υπάρχει και ελπίδα. Και όσο υπάρχει ελπίδα, υπάρχει πάντα ένας λόγος να προχωράμε.
