Μετά τη συνθήκη του Πασάροβιτς ήρθε χρόνια αργότερα η συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή, με την οποία η Ρωσία αναγνωρίστηκε από την Πύλη ως προστάτης των Ορθοδόξων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Επί Μεγάλης Αικατερίνης πάρα πολλοί Έλληνες έφυγαν στη Ρωσία όπου ασχολήθηκαν με το εμπόριο ή την τέχνη που είχαν μάθει. Μεταξύ αυτών και πολλοί Ηπειρώτες. Δεν είναι τυχαίο ότι εδώ ιδρύθηκε η Φιλική Εταιρεία. Η Ρωσία, παρά την πολιτική της, ήταν πάντα μια χώρα εχθρικά διακείμενη απέναντι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Άλλωστε νεότερες έρευνες στα Ρωσικά αρχεία δείχνουν πως η Ρωσική κατασκοπία γνώριζε καλά την ύπαρξη της Εταιρείας αλλά και αυτή έπαιζε το παιχνίδι της. Δεν είναι τυχαίο πως με την έκρηξη της επανάστασης του Υψηλάντη στις Ηγεμονίες αλλά και στην Πελοπόννησο οι Τουρκόφιλες χώρες υποψιάζονταν πίσω απ’ αυτά τη Ρωσία. Βέβαια, οι μεγάλες δυνάμεις κοιτάνε πρώτα τον εαυτό τους.
Στη Ρωσική Αυτοκρατορία, λοιπόν, και συγ-κεκριμένα στην Οδησσό, σήμερα Ουκρανία, ιδρύθηκε από δύο Ηπειρώτες, τον Γιαννιώτη Αθανάσιο Τεκλή ή Τσάκαλο, γνωστό σε μας σαν Τσακάλωφ, τον Αρτινό Νικόλαο Κουμπάρο που λόγω της τέχνης του πήρε το προσωνύμιο Σκουφάς και τον Εμμανουήλ Ξάνθο από την Πάτμο.
Ήταν λογικό πως οι δύο Ηπειρώτες θα προσπαθούσαν να προσελκύσουν και μέλη από την πατρίδα τους. Λίγο μετά την ίδρυση της Εταιρείας, ο Σκουφάς είχε ξεπέσει οικονομικά και πήγε στη Μόσχα για να τακτοποιήσει κάποια θέματα. Πέρα, όμως, από τα οικονομικά του προβλήματα δεν ξέχασε την αποστολή του.
Εδώ προσπάθησε να μυήσει τους μεγαλέμπορους Ζωσιμάδες και Ριζάρηδες. Δυστυχώς, αυτοί τον θεωρούσαν αποτυχημένο και αν πιστέψουμε τους ιστορικούς Δ.Α. Κόκκινο (Η Έλληνική Έπανάστασις, τόμος Α’, Άθήναι 1974, σελίδα79) και τον Γ. Κορδάτο (Μεγάλη Ιστορία τής Ελλάδας, τ.X., Αθήνα 1957), αυτοί του συμπεριφέρθηκαν με ειρωνεία και βάρβαρο χλευασμό. Έτσι, κινδύνευε και η Εταιρεία. Ο δε Νικόλαος Σκουφάς ένιωσε μεγάλη πικρία. Παρ’ όλα αυτά, λίγο διάστημα μετά, μπήκε στην Εταιρεία ο Μάνθος Ριζάρης κατά προτροπή του Γαλάτη, τον οποίο Γαλάτη οι Φιλικοί δολοφόνησαν/εκτέλεσαν το 1818. Αυτό αποτελεί ένα ξεχωριστό κεφάλαιο.
Ο αριθμός των Ηπειρωτών της Ρωσίας που μυήθηκαν στην Εταιρεία είναι 34. Τα ονόματα τα έχει φέρει σε μελέτη της η Ελευθερία Ι. Νικολαΐδου.
Παρουσιάζω τα ονόματα, τόπο καταγωγής, χρόνο μύησης και τον τόπο κατήχησης. 1. Αθανάσιος Γεωργίου, Άρτα, 1821, Κισνόβιο. 2. Αποστόλης Βαρατάτσης, Μέτσοβο, 1821, Οδησσός. 3. Χριστόδουλος Μ. Γαζώης, Καλαρρύτες, 1821, Οδησσός. 4. Γεώργιος Κων. Γάτσος, Ιωάννινα, 1817, Μόσχα. 5. Αναστάσιος Γοργόλης, Γραμμενοχώρια, …;, …; Σημ. Ο Γοργόλης έφερνε το ψευδώνημο «Φιλόθρησκος». 6. Νικόλαος Δήμου …: , 1820, Κισνόβιο. 7. Ιωάννης Δούμας, Τσεπέλοβο Ζαγορίου, ….; …; 8. Ιωάννης Ζορμπάς, Ιωάννινα, 1820, Κισνόβιο. 9. Χρήστος Ιωάννου, …: 1820, Κισνόβιο. 10. Νικόλαος Κανούσης, …;, 1817, Μόσχα. 11. Κυριαζής Καράμπελας, …; 1820, Κισνόβιο. 12. Στέλιος Μιχαήλ Λαζάρου, …; , 1818, Μόσχα. 13. Νικόλαος Λέγδας, Ιωάννινα, 1817, Οδησσός. 14. Αλέξανδρος Λεονάρδος, …; , 1820, Κισνόβιο. 15. Χριστόδουλος Λουριώτης, Άρτα, 1817, Οδησσός. 16. Αναστάσιος Μανάκης ή Μιχαλόγλου, Ανήλιο Μετσόβου, …; , …; 17. Δημήτρης Α. Μελάς, Ιωάννινα, 1820, Νίζνα. 18. 18. Μιχαήλ …, …; , 1820, Κισνόβιο. 19. Μιχαήλ Δ. Μπαμπαλιάρης, Ιωάννινα, …;, Κισνόβιο. 20. Δημήτριο Μπουραζάνος, Μέτσοβο, 1821, Οδησσός. 21. Μιχαήλ Ξυδάς, Μέτσοβο, ….; , …; 22. Δημήτριο Παπάζογλου, Ζαγόρι, 1821, Οδησσός. 23. Νικόλαος Πατσιμάδης, Ιωάννινα, 1816, Μόσ- χα. 24. Κωνσταντίνος Πελτέκης, Μέτσοβο, …;, …; 25. Κωνσταντίνος Πεντεδέκας, …; 1817, Μόσχα. 26. Δημήτριος Πουγοβίνος, …; 1821, Οδησσός. 27. Μάνθος Ριζάρης, Μονοδένδρι Ζαγορίου, 1817, Μόσχα. 28. Δημήτριος Χ. Σταματάκης, Καλαρρύτες, 1821, Οδησσός . 29. Κωνσταντίνος Σταματάκης, Καλαρρύτες, 1821, Οδησσός. 30. Στέφανος Κυρ. Σταμέρωφ, Μέτσοβο, 1821, Οδησσός. 31. Σπυρίδων Ιω. Στανέλος, Πάργα, 1818, Οδησσός. 32. Ιωάννης Στρεζέσκος, Άρτα, 1820, Κισνόβιο. 33. Στέργιος Τέρωφ, Μέτσοβο …; …; 34. Μιχαήλ Χάτος, Μέτσοβο, …; …;
Επίσης, αναφέρονται δύο ονόματα από το Ανήλιο Μετσόβου, οι οποίοι ζούσαν στη Μόσχα, ο Μιχαήλ Ισαυρίδης με ψευδώνυμο Καραμίχος και ο Στέργιος Καραμίχου. Δεν αναφέρεται όμως αν ήταν μέλη δεν αναφέρεται, γι’ αυτό και δεν συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο.