Του πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου (χημικού)
Εισαγωγικά: Η αναγγελία της Κοίμησης της γερόντισσας Θεοκλήτης, καθηγουμένης της Ιεράς Μονής Ροβελίστης, έγινε αφορμή για τη συγγραφή του παρακάτω άρθρου, ως ελάχιστο φόρο τιμής στα πρόσωπα εκείνα, που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη μακραίωνη ιστορία της παλαίφατης και σεβασμίας αυτής Μονής. Ευχόμεθα ο Κύριος της ζωής και του θανάτου να αναπαύει την εκλεκτή ψυχή της μακαριστής Γερόντισσας Θεοκλήτης εν σκηναίς δικαίων και εν χώρα ζώντων.
Μέρος Α΄
Σύντομα ιστορικά στοιχεία για την Μονή Ροβελίστης: Σύμφωνα με τον Σεραφείμ Ξενόπουλο, η ίδρυση της Μονής Ροβέλιστας ανά- γεται κατά τον 10ο αιώνα και χαρακτηριστικά αναφέρει το 1884: «Ενταύθα υπάρχει και η εν τω Γενεθλίω της Θεοτόκου σεμνυνομένη Μονή Ροβέλιστα καλουμένη οικοδομηθείσα περί τα μέσα του 10ου αιώνος και καταστραφείσα υπό των Οθωμανικών στιφών τω 1854 έτει εκ θεμελίων, αλλά τω 1856 δαπάνη ιδία και συνδρομή των ευσεβών ανηγέρθη εκ νέου και αρκούντως εκαλλωπίσθη.
Εν αυτή σώζεται αρχαία και θαυματουργός εικών της Θεοτόκου μετρίου μεγέθους κεκοσμημένη πάσα δι΄ αργυρού καθαρού. Ταύτην οι εγχώριοι καλούσαν Μοσχόβισσαν πιστεύοντες ότι απεστάλη εκ της Μόσχας προ 800 ετών».

Ο Αρχιμανδρίτης Αμβρόσιος Α΄ και η ιστορία της θαυματουργής εικόνας
Το 1096 σε κοντινή απόσταση από το σημείο που σήμερα δεσπόζει η επιβλητική μονή, ο Γεώργιος Κωστούλας, κάτοικος του χωριού Βελεντζικό, ίδρυσε έναν μικρό ιδιωτικό ναό, βυ- ζαντινού ρυθμού, αφιερωμένο στα Εισόδια της Θεοτόκου και δίπλα έκτισε δύο μικρά κελιά, για να φιλοξενούν τους ιερείς που πήγαιναν εκεί για να λειτουργήσουν.
Την ίδια περίπου εποχή πέρασε από την περιοχή κάποιος Αρχιμανδρίτης Αμβρόσιος, ο οποίος φιλοξενήθηκε στο ναό. Ο Αμβρόσιος είχε μαζί του και μια εικόνα της Παναγίας, μετρίου μεγέθους (0,27 x 0,32 μέτρα), ενώ η εικόνα λέγεται ότι προερχόταν από τη Μόσχα και ανάδιδε μόνιμα μια απίστευτη ευωδία και έτσι την αποκαλούν έως και σήμερα «Παναγία Μοσχοβίτισσα». Κατά τη διάρκεια της παραμονής του Αμβρόσιου εκεί, η εικόνα τοποθετήθηκε σε θρόνο στο εσωτερικό του μικρού ναού.
Ένα πρωινό, όμως, ο Αμβρόσιος μπαίνοντας στο ναό για την καθιερωμένη προσευχή του αντιλήφθηκε πως η εικόνα έλειπε. Για τα επόμενα βράδια, βοσκοί της περιοχής έβλεπαν φως να έρχεται από το σημείο που σήμερα βρίσκεται το μοναστήρι, αλλά επειδή η περιοχή καλυπτόταν από πυκνότατο δάσος, δεν μπορούσαν να το εντοπίσουν. Ένα βράδυ κάποιος από τους βοσκούς παρατήρησε προσεκτικά το φως και τοποθέτησε την γκλίτσα του με τέτοιο τρόπο πάνω σε ένα δέντρο, ώστε να δείχνει προς το σημείο απ’ όπου ερχόταν το φως. Το επόμενο πρωί κατευθύνθηκε προς τα εκεί και βρήκε την εικόνα μέσα στα βάτα, ενώ ειδοποίησε τον πατέρα Αμβρόσιο και έτσι η εικόνα επέστρεψε στο θρόνο της.
Την επόμενη μέρα, όμως, η εικόνα έλειπε ξανά και ο Αμβρόσιος, σίγουρος πως η εικόνα με θαυματουργό τρόπο είχε μεταβεί ξανά στο ίδιο σημείο. Πήγε να την παραλάβει και πράγματι έτσι ήταν. Καθώς γυρνούσε στο ναό κρατώντας την εικόνα, συνάντησε έναν χωρικό που του είπε τα εξής: «Τι θέλει, πάτερ, η εικόνα και ροβολάει εκεί κάτω;» και έτσι από τη φράση αυτή η αγία εικόνα ονομάστηκε «Ροβέλιστα».
Σύμφωνα, ωστόσο, με μία άλλη εκδοχή ονομάστηκε έτσι από το όνομα «Ρόβελ» του νεαρού βοσκού, που πρώτος εντόπισε το σημείο στο οποίο είχε «μεταβεί» η εικόνα, ενώ στο σημείο, όπου κατέφευγε η εικόνα της Παναγίας, ιδρύθηκε μικρός ναός με κελιά και εκεί εγκαταστάθηκε η θαυματουργή εικόνα, καθώς και ο Αρ- χιμανδρίτης Αμβρόσιος, μέχρι και τον θάνατό του.

Χαρακτηριστικά της εικόνας
Η εικόνα της Παναγίας της Ροβέλιστας, γνωστής και ως Μοσχοβίτισσας, προέρχεται από τη Μόσχα, είναι του Θεομητορικού τύπου της Βρεφοκρατούσας, τοποθετημένη σε ένα ασημένιο πλαίσιο με μορφή τριπτύχου φτιαγμένο από Αρτινούς ντόπιους αργυροχρυσοχόους το 1802.
Ηγούμενοι της Μονής
Ο πρώτος ηγούμενος της Μονής ήταν ο Αμβρόσιος Α΄, που ήταν και ο ιδρυτής της.
Τον Αμβρόσιο τον διαδέχτηκε ο ενάρετος Ανανίας και στη συνέχεια ηγούμενος της μονής έγινε ο Αμβρόσιος Β’. Επί της ηγουμενίας του κτίστηκε μεγάλο μοναστηριακό συγκρότημα με ξενώνα και περικαλή ναό. Ιστορικά στοιχεία επιβεβαιώνουν τη συνάντηση στη μονή του Αγίου Παρθενίου, επισκόπου Ραδοβυζίων και του εθναποστόλου Κοσμά του Αιτωλού.
Στη συνέχεια ηγούμενος της μονής αναφέρεται ο Άνθιμος. Τότε το μοναστήρι καταστράφη- κε από τους Τούρκους, αλλά ο ηγούμενος Άνθιμος έσωσε ορισμένα κειμήλια της μονής από την καταστροφική μανία των Τούρκων το 1854. Την αγία εικόνα έκρυψε σε σπήλαιο κοντά στο ρέμα «Μουρμουρίτα», στο Βελεντζικό, που μέχ- ρι σήμερα ονομάζεται «Σπήλαιο της Παναγιάς». Τον χρυσοκέντητο επιτάφιο, το Άγιο Δισκοπότηρο και άλλα τιμαλφή τα έκρυψε σε άλλο σπήλαιο, στο κτήμα των αδελφών Πλακούτση.
Το μοναστήρι στη συνέχεια κτίστηκε εκ θεμελίων με τις φροντίδες του ηγουμένου Ανθίμου και με τη βοήθεια του πιστού λαού. Τότε χτίστηκε μικρός ναός Βυζαντινού ρυθμού. Έπαψε όμως να αποτελεί αδελφότητα, που όριζε η Μητρόπολη Λαρίσης που είχε υπαχθεί η επισκοπή Ραδοβυζίων, και τη μονή διοικούσε Επιτροπή. Το διάταγμα του 1933 για την κατάρ- γηση των μονών δεν επηρέασε το μοναστήρι της Ροβέλιστας, γιατί πολλοί «εν χηρεία» γράφτηκαν στο Μοναχολόγιο της μονής και το έσωσαν.
Κατά το Αλβανικό έπος αναφέρεται ως ηγούμενος ο Γεράσιμος Καλούτσης, ο οποίος κατάφερε στις 30 Δεκεμβρίου 1942 να γίνει η συνά- ντηση στο μοναστήρι και συμφωνία του Ναπολέοντα Ζέρβα με τον Άρη Βελουχιώτη. Στον εξώστη της μονής ανήγγειλαν στους αντάρτες, που περίμεναν στο προαύλιο, ότι δεν έχουν καμία διαφορά και αγωνίζονται για τον ίδιο σκοπό.
Τα επόμενα χρόνια του εμφυλίου σπαραγμού το μοναστήρι γνώρισε για μια ακόμα φορά την ερήμωση και την καταστροφή. Από το 1951 αρχίζει μια καινούργια περίοδος στην ιστορία της μονής με την εμφάνιση του ιερομονάχου Μητροφάνη Μιτσιλή.

Αρχιμανδρίτης Μητροφάνης Μιτσιλής
Ο αρχιμανδρίτης Μητροφάνης Μιτσιλής (κατά κόσμο Κωνσταντίνος) γεννήθηκε στην Αμφιλοχία στις 15 Μαΐου 1918. Ήταν το τέταρτο παιδί από τα οκτώ της ευλογημένης οικογένειας Σπυρίδωνος και Ειρήνης Μιτσιλή.
Από νεαρή ηλικία και μετά την εκπλήρωση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων συνδέθηκε πνευματικά με την Ιερά Μονή Αγίου Γερασίμου Κεφαλληνίας, έχοντας ενδόμυχο πόθο να γίνει μοναχός. Μετά από μία θαυματουργική εμφάνιση της Θεοτόκου και με την ευλογία του πνευματικού του πατρός, του Αρχιμανδρίτη Παναρέτου Μοσχονά, ηγουμένου της Μονής Κηπουραίων Ληξουρίου Κεφαλληνίας, ήρθε στην Άρτα, όπου Μητροπολίτης τότε ήταν ο Σεραφείμ Τίκας.
Εγκαταστάθηκε στη Μονή Μελατών και στις 11 Απριλίου 1951, το Σάββατο του Ακαθίστου, έγι- νε ρασοφόρος μοναχός από τον Γέροντα Γεράσιμο Κεφαλά, φίλο του πνευματικού του πατρός. Μετά από δύο μήνες στάλθηκε ως οικονόμος στην Ιερά μονή Παναγίας Ροβελίστης, που απείχε από τους Μελάτες απόσταση τεσσάρων ωρών με τα πόδια. Από τις προσωπικές του σημειώσεις διαβάζουμε και τα εξής: «Όταν έφτασα εδώ στις 5 Ιουνίου 1951 βρήκα μόνο ένα αυγό και ένα κιλό καλαμποκίσιο αλεύρι. Παντού ερείπια και δυσωδία. Στον αυλόγυρο ζώα αφρόντιστα. Όλοι αρπάζανε και όλοι ήθελαν να με εκμεταλλευτούν. Ευχαριστώ τον Θεό και μεγαλύνω την Μητέρα του, γιατί, αν διαφυλάχθηκα απ΄ όλους αυτούς, τούτο είναι δώρο Θεού που με αγάπησε και της μόνης μου ελπίδας, της Δέσποινας Θεοτόκου…».
Σταυροφόρος μοναχός (μικρόσχημος) έγινε την 24η Απριλίου 1952, την Πέμπτη της Διακαινησίμου στη Μονή Μελατών. Τότε ονομάστηκε Μητροφάνης, για να τιμηθεί αφενός μεν ο Άγιος Μητροφάνης Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως και αφετέρου ο Γέροντας του πνευματικού του, του οποίου έφερε το όνομα αυτό.
Στις 15 Δεκεμβρίου του 1952 ανέλαβε την Ιερά Μονή Ροβέλιστας ως υπεύθυνος της συντήρησης και της επάνδρωσής της. Στις 29 Μαΐου 1953 χειροτονείται διάκονος στον περικαλλή ναό της Παναγίας της Παρηγορήτισσας και στις 4 Ιουνίου, ημέρα των ονομαστηρίων του, χειροτονείται πρεσβύτερος από τον Μητροπολίτη Σεραφείμ. Ανέλαβε τα καθήκοντα ηγουμένου στη Μονή Μελατών μετά την αποχώρηση του π. Αυξεντίου Φράγκου, που είχε διαδεχθεί τον π. Γεράσιμο Κεφαλά.
Στις 8 Μαρτίου 1955 χειροθετείται πνευματικός και στις 8 Σεπτεμβρίου 1959 έλαβε το οφφίκιο του Αρχιμανδρίτη από τον νέο Μητροπο- λίτη Άρτας Ιγνάτιο Γ΄ (Τσίγκρη). Μεγαλόσχημος μοναχός έγινε στις 2 Φεβρουαρίου 1961 από τον Γέροντά του π. Πανάρετο Μοσχονά στη Μονή Κηπουραίων, στο Ληξούρι Κεφαλλονιάς. Είναι ο νέος κτήτορας του Καθολικού και των άλλων κτηριακών εγκαταστάσεων, οι οποίες, λόγω των σεισμών του 1965, υπέστησαν ανεπανόρθωτες ζημιές.
Ο Γέροντας Μητροφάνης υπήρξε ξεχωριστό κεφάλαιο στην ιστορία «της εν Άρτη εκκλησίας» και μελλοντικά θα αφιερώσουμε ειδικό γι΄ αυτόν άρθρο. Κοιμήθηκε στις 11 Οκτωβρίου του 1996.
Το Β’ Μέρος στις 28 Αυγούστου, καθότι λόγω αδειών δεν θα κυκλοφορήσουν
τα φύλλα της εφημερίδας Τετάρτη 14 και Τετάρτη 21 Αυγούστου

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ