Με αφορμή μια τηλεφωνική συνομιλία που είχα πρόσφατα με τον καλό μου φίλο και συνάδελφο Μιχάλη Νικολάου, πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Άρτας, θέλω να αναφερθώ στο θέμα των Γερμανικών αποζημιώσεων και επανορθώσεων προς τους Έλληνες πολίτες που εκτελέστηκαν κατά τη Γερμανική κατοχή ή έμειναν ανάπηροι.
Ρώτησα το φίλο μου το Μιχάλη μήπως γνωρίζει αν κάποιοι απόγονοι των σφραγισθέντων στο Κομμένο την 16η Αυγούστου1943 έλαβαν από το Γερμανικό κράτος συγκεκριμένα χρηματικά ποσά και μου απάντησε ότι προσωπικά δεν γνωρίζει. Μου είπε όμως ότι ο αείμνηστος συνάδελφός μας Στράτος Πατσαλιάς, στο γραφείο του οποίου ήταν ο Μιχάλης νέος δικηγόρος, πως από τρεις περιπτώσεις έβγαλε χρήματα και μια από αυτές ήταν οι αποζημιώσεις κατοίκων του Κομμένου.
Ακόμα ότι η άποψη, τότε, του Πατσαλιά ήταν ότι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έκλεισε την υπόθεση των αποζημιώσεων με τους Γερμανούς. Σχετικά με τις αποζημιώσεις και το ρόλο του Κων. Καραμανλή στη διαμόρφωση του όλου θέματος, έχω να σημειώσω τα ακόλουθα: 1) Ανεξάρτητα από το Σύμφωνο Χρεών του Λονδίνου το 1953, η Ομοσπονδιακή Γερμανία μεταξύ 1959 και 1964 διαπραγματεύτηκε «προκαταβολές» με 11 δυτικά κράτη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Έτσι, στις 18 Μαρτίου 1960 ο Κων/νος Καραμανλής ως πρωθυπουργός της Ελλάδας υπέγραψε στην τότε πρωτεύουσα της Δυτικής Γερμανίας Βόννη με τον καγκελάριο Κόντραντ Αντενάουερ διακρατική σύμβαση, δυνάμει της οποίας η Ομοσπονδιακή Γερμανία κατέβαλε στη χώρα μας το ποσό των 115.000.000 μάρκων ως προκαταβολή επανόρθωσης για όσα υπέστησαν Έλληνες πολίτες κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής για λόγους θρησκευτικούς ιδεολογικούς και φυλετικούς από εθνικοσοσιαλιστικά μέτρα δίωξης. Δίνω στη δημοσιότητα τη φωτογραφία από την υπογραφή της σύμβασης.
2) Η παραπάνω σύμβαση κυρώθηκε με βασιλικό διάταγμα στις 24 Αυγούστου 1968, ενώ με το Νομοθετικό Διάταγμα 4178/61 καθορίστηκαν οι προϋποθέσεις και οι όροι καταβολής των αποζημιώσεων και οι κατηγορίες των θυμάτων. Με το διάταγμα κατέστησαν αρμόδια τα κατά τόπους Πρωτοδικεία, στα οποία οι ενδιαφερόμενοι ανάπηροι ή οι απόγονοι των εκτελεσθέντων μπορούσαν να καταθέσουν αιτήσεις με τα απαραίτητα δικαιολογητικά (πχ ληξιαρχικές πράξεις θανάτου, ένορκες βεβαιώσεις κλπ) και τελικά το ποσό των 115.000. 000 μάρκων μοιράστηκε ανά την επικράτεια σε 96.876 δικαιούχους. Το ύψος της αποζημίωσης καθορίζονταν σε 35.000 δραχμές για κάθε εκτελεσθέντα Έλληνα πολίτη και σε 70.000 δραχμές αν μια οικογένεια είχε πλέον του ενός θύματα.
3) Με αναγωγή στη νομισματική διαφορά μεταξύ δραχμής και μάρκου το 1961 (1 μάρκο = 7,5 δραχμές) η χώρα μας έλαβε από την τότε Δυτική Γερμανία το ποσό των 862.500.000 δραχμών. Δεν υποστηρίζει κάποιος ότι το ποσό αυτό ήταν αντιπροσωπευτικό των εκτελέσεων, ιδιαίτερα νέων ανθρώπων. Όμως ήταν για κείνη την εποχή μια μικρή ενίσχυση κάποιων κατοίκων που είχαν ημιτελείς κατοικίες να τις αποπερατώσουν. Ειδικά για το Κομμένο οι 317 εκτελεσθέντες δικαιούνταν 11. 095.000 δραχμές (317 Χ 35.000 έκαστο θύμα). Τα πήραν τα χρήματα αυτά; Την απάντηση στο ερώτημα μπορούν να τη δώσουν οι απόγονοι των θυμάτων ή τα τέκνα αυτών. Αν οι δικαιούχοι αμέλησαν ή δεν επιδίωξαν την είσ- πραξη των ποσών που δικαιούνταν, είναι άλλο θέμα. Πάντως το 1961 ο επιζήσας της σφαγής Στέφανος Παππάς ήταν Γυμνασιάρχης στο Α΄ Γυμνάσιο Αρρένων Άρτας και μπορούσαν να τον συμβουλευτούν.
4) Μου κάνει αλγεινή εντύπωση ότι κανένας από τους ασχολούμενους με τις Γερμανικές αποζημιώσεις δεν αναφέρεται στο ποσό των 862.500.000 δραχμών που έλαβε η χώρα μας το 1961. Πολιτικοί και πολιτειακοί ηγήτορες το αποσιωπούν… Ο κ. Προκόπης Παυλόπουλος που επισκέφθηκε το Κομμένο το 2017 ως Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας και στις 16 Αυγούστου 2022 ως απλός πολίτης ουδέποτε αναφέρθηκε στο θέμα. Γιατί; Ακούσατε καμιά φορά πρωθυπουργό της Ελλάδας να αναφέρεται στο θέμα; Γιατί; Διότι καλλιεργούν στον κόσμο ψευδαισθήσεις ότι η Γερμανία θα μας αποζημιώσει! Πέρασαν από το τέλος του πολέμου 79 χρόνια και δεν πήραμε τίποτε εκτός από τα 862.500.000 δραχμές το 1961. Πιστεύει κανένας ότι θα μας αποζημιώσει ποτέ η Γερμανία;
5) Και τώρα δύο λόγια για τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και τη συμφωνία που υπέγραψε στη Βόννη. Δεν ήταν καλά πληροφορημένος ο αείμνηστος Στράτος Πατσαλιάς. Ο Καραμανλής δεν πούλησε τις αποζημιώσεις και το κατοχικό δάνειο. Αντίθετα, έθεσε ασφαλιστικές δικλείδες. Πρώτα απ’ όλα στη Σύμβαση της 18ης Μαρτίου 1960 αναγράφεται ρητά ότι το ποσό των 115.000.000 μάρκων αποτελεί ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗ σε Έλληνες πολίτες που διώχτηκαν από το εθνικοσοσιαλιστικό καθεστώς λόγω της φυλής, της θρησκείας και της κοσμοθεωρίας τους και έχασαν τη ζωή τους ή υπέστησαν βλάβη στην υγεία τους.
Πρόκειται δηλαδή για προκαταβολή αποζημίωσης λόγω θανάτωσης ή αναπηρίας και όχι για καταστροφή ιδιωτικών εγκαταστάσεων. Δεύτερο, στην από 18 Μαρτίου 1960 διακρατική συμφωνία εξαιρέθηκαν ρητά οι Ελληνικές απαιτήσεις για αποζημίωση των άμεσων και έμμεσων καταστροφών του πολέμου και κυρίως η απαίτηση επιστροφής του Δανείου που είχε εκβιάσει η Βέρμαχτ από το Ελληνικό Δημόσιο.
Τρίτο και σημαντικότερο ότι η συμφωνία της 18ης Μαρτίου 1960 ήταν η ΠΡΩΤΗ ΕΜΠΡΑΚΤΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ της Δυτικής Γερμανίας για οικονομικές υποχρεώσεις της απέναντι σε Έλληνες υπηκόους ιδιώτες. Και πάνω σ’ αυτή τη νομική βάση μπορούσε να επιδιώξει η χώρα μας τη ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ των προκαταβληθέντων 115.000.000 μάρκων.
Δυστυχώς, από την απελευθέρωση και μέχρι σήμερα, πολλές Ελληνικές κυβερνήσεις έδειξαν ανευθυνότητα, ολιγωρία ή και ενδοτισμό σε σχέση με τη διεκδίκηση των Γερμανικών οφειλών. Το 1964 συγκροτήθηκε επιτροπή νομικών προκειμένου να ασχοληθούν με το διαχωρισμό του κατοχικού δανείου από τις απο- ζημιώσεις και επανορθώσεις. Τον ίδιο χρόνο με εντολή του τότε πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου, το ζήτημα του δανείου τέθηκε από τον καθηγητή Άγγελο Αγγελόπουλο σε φορολογικό συνέδριο στο Αμβούργο. Ο τότε διευθυντής του Δυτικογερμανικού υπουργείου Οικονομικών Ράϊνκαρτ είπε στον Αγγελόπουλο ότι η Ελλάδα το 1958 με κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή είχε παραιτηθεί από τις αξιώσεις για το κατοχικό δάνειο με αντάλλαγμα δάνειο της Δυτικής Γερμανίας προς την Ελλάδα ύψους 200.000.000 μάρκων. Ο Αγγελόπουλος ερεύνησε τους εμπιστευτικούς φακέλους των συνομιλιών Καραμανλή – Αντενάουερ χωρίς να διαπιστώσει κάτι τέτοιο! Τότε οι ψευταράδες Γερμανοί είπαν ότι η συμφωνία ήταν… προφορική! Αν είναι δυνατό!
Η μικρή Ελλάδα κατεστραμμένη από τον πόλεμο και τον επακολουθήσαντα εμφύλιο είχε να αντιμετωπίσει την ψευδόμενη Γερμανία, η οποία στηρίζονταν αναφανδόν από τις ΗΠΑ, τις οποίες ακολουθούσαμε τυφλά με το «ανήκομεν εις την δύσιν». Αυτή τη μονοδιάστατη πολιτική την πληρώσαμε ακριβά και στο θέμα των αποζημιώσεων – επανορθώσεων και του κατοχικού δανείου. Δεν πρόκειται να πάρουμε από τη Γερμανία τίποτε. Συνεπώς από το ολότελα καλή είναι και η Παναγιώταινα… ή αν το θέλετε διαφορετικά μάζευε κι ας είν’ και ρόγες.
Υπάρχει και μία ανεξακρίβωτη πληροφορία ότι το 1999 με 2000 ο τότε πρωθυπουργός Σημίτης παραιτήθηκε όλων των αξιώσεων της Ελλάδας για αποζημιώσεις, επανορθώσεις και κατοχικό δάνειο προκειμένου η Γερμανία να μας υποστηρίξει να μπούμε στην Ευρωζώνη χωρίς να διαθέτουμε τα κατά νόμον στοιχεία ή με στοιχεία πλαστά.

*Ο Γιώργος Χαλκιάς είναι
επίτιμος δικηγόρος

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ