Η δεκαετία του 1920 είναι για την Ήπειρο μια μεταβατική περίοδος. Η Ήπειρος είναι μια περιοχή που πρόσφατα απελευθερώθηκε και ενσωματώθηκε στο Ελληνικό κράτος, ακολούθησε η Μικρασιατική Καταστροφή και το προσφυγικό και η οικονομία της είναι στον πάτο. Ο κόσμος της βίας δεν ήταν κάτι άγνωστο στην περιοχή αυτή.
Τώρα μόνο που οι εφημερίδες έκαναν τα πάντα γνωστά. Διαβάζοντας το βιβλίο του φίλου Νικόλαου Πάνου για τους Ρεντζαίους (Ρεντζαίοι – Οι βασιλείς της Ηπείρου) ο Νίκος φέρνει μέσα αρχεία της Εφημερίδας ΗΠΕΙΡΟΣ του 1926 που αν μη τι άλλο αφορούν ληστείες, αρπαγές και φόνους. Όπως είπα σε κάποιον φίλο χιουμοριστικά μπροστά στα δικά μας η Άγρια Δύση των ΗΠΑ φαντάζει ήρεμη. Εδώ μερικά γεγονότα:
Τα ονόματα των δραστών δεν αναφέρονται για ευνόητους λόγους. Τα ονόματα αναφέρονται στην εφημερίδα Ήπειρος σε έκθεση της Ελληνικής Χωροφυλακής σε απογραφή χρόνου ή αντίγραφο αυτής στο βιβλίου του Νίκου Πάνου «Ρεντζαίοι – Οι Βασιλείς της Ηπείρου», έκδοση Γ’, 2017.
1. 19.05.1926. Χανόπουλο Άρτας. Ο Φανερωμιώτης Ν.Χ. σκότωσε σε συμπλοκή τον συγχωριανό του Α.Φ. με μαχαίρι. Κατόπιν τούτου ο δράστης παραδόθηκε στο τμήμα χωροφυλακής.
2. 17.08.1926 Γκουλιάδες Φιλιππιάδας (Γυμνότοπος). Οι Κ.Κ και και Κ.Γ.Κ μπήκαν στο μαντρί του Γ. Δήμου και Ν. Κοσμά και τους έκλεψαν πρόβατα. Οι δράστες συνελήφθησαν.
3. 04.10.1926. Χανόπουλο. Στη θέση Βρυσούλες. Ο Ηλ. Κ. δια λόγους τιμής σκότωσε τον αδερφό του και κατόπιν παραδόθηκε στο τμήμα Χωροφυλακής Άρτας.
4. 11.08.1926 – Ποδογόρα (Ριζοβούνι). Ο Δ.Κ. εφόνευσε δια όπλου τον Κολιοβασίλην δια λόγους τιμής. Ο τελευταίος είχε ερωτικές σχέσεις με την γυναίκα του δράστη. Ο δράστης παραδόθηκε.
5. 15.06.1926 Πέτρα. Γίνεται η μεγάλη ληστεία της Πέτρας με 10 θύματα από την χρηματαποστολή και σύμφωνα με την εφημερίδα αφαιρέθηκε το μεγάλο ποσό των 15.000.000 δραχμών.
6. Χαλκιάδες (Φιλοθέη). Μια όμορφη ιστορία. Ο Α.Κ. με 5 έως συγγενείς του μπούκαραν στο σπίτι της χήρας Αικατερίνας Αρβανίτη και απήγαγαν την όμορφη κόρη της που ήταν 18 ετών. Μια και βρίσκονταν εκεί πήραν και μια μικρή «προίκα» των 10 000. Σκοπός βέβαια του Α.Κ. φαίνεται πως ήταν να παντρευτεί την μικρή. Κοινώς πήγαινε με καλό σκοπό αλλά με δικό του τρόπο. Συνελήφθησαν όμως και το κορίτσι αφέθηκε ελεύθερο αφού δήλωσε πως δεν πρόκειται να τον παντρευτεί. Διπλοχαμένος ο δράστης.
7. 12.05.1926 Νεοχώρι Αρτας. Ο κάτοικος Νεοχωρίου Κ. Τ. υπέστη μια αγροτική ζημιά από τον Δ. Παπαθανασίου. Τουλάχιστον αυτό ισχυρίστηκε στην Αστυνομία. Αρπαξε το όπλο του και φόνευσε τον Παπαθανασίου. Κατόπιν κάποιων ενεργειών αποφάσισε να παραδοθεί στην Αστυνομία.
8. Μελισσουργοί Άρτας: 18.03.1926. Ο κάτοικος Μελλισσουργών Ευ. Γκ. εισέβαλε στο σπίτι του Αθανάσιου Τρουμπούκη και του αφαίρεσε αντικείμενα 10.000 δραχμών.
9. 30.04.1926 Σκάλα του Λούρου. Η συμμορία του Παπά και Δόση λήστεψαν τρία επιβατικά οχήματα και αφαίρεσαν από τους επιβάτες ό,τι είχαν πάνω τους.
10. 19.05.1926 Γκουλιάδες Φιλιππιάδας (Γυμνότοπος). Ο Μ.Π. κάτοικος Γκουλιάδων φόνευσε τον συγχωριανό του Χρ. Μάγγον ενώ τραυμάτισε και κακοποίησε τον Δ. Μίχον. Κατόπιν τούτου ο δράστης παραδόθηκε.
11. Πέτρα Πρέβεζας. 30.04.1926. Λίγο πριν την μεγάλη ληστεία της Πέτρας που έλαβε χώρα τον Ιούνιο του 1926 στο ίδιο σημείο την Μεγάλη Παρασκευή συμμορία ληστών λήστεψε τρία επιβατικά οχήματα και αφαίρεσε ως 10 000 δραχμές. Το συμβάν αυτό μεταφέρθηκε και στην Ελληνική Βουλή, όπου ο βουλευτής Δούμας λόγω του χαμηλού ποσού την αποκάλεσε «Η ληστεία της νηστείας».
12. 15.03.1926. – Χώσεψη Άρτας. Ο Δ.Τσ. και ο Ν.Μ. κάτοικοι Χώσεψης με αντικλείδι εισέβαλαν στο κατάστημα του συγχωριανού τους Κ. Σιώζιου και του αφαίρεσαν 10 000 δραχμές. Με πιστόλι πυροβόλησαν και τραυμάτισαν την πεθερά αυτού. Οι δράστες συνελήφθησαν.
13. 10.04.1926 Μουλιανά Άρτας (Γοργόμυλος Πρέβεζας σήμερα). Ο Μ.Παπ. για να αποφύγει την σύλληψή του από το απόσπασμα που τον κατηγορούσε πως είχε δώσει καταφύγιο στην συμμορία του λήσταρχου Τσόγκα, αυτός δήλωσε στην αστυνομία πως η συμμορία απήγαγε τον γιο του και ζητά λύτρα 100.000 δραχμές. Κατόπιν ανακρίσεων ανακαλύφθηκε ο δόλος και οι αρχές κινούνται εναντίον του νόμιμα.
14. 13.03.1926 – Καλεντίνη Άρτας. Ο κάτοικος του χωριού Κ.Μπ. φόνευσε την γυναίκα του αδερφού του για λόγους διαφωνίας. Ο δράστης παραδόθηκε στις αρχές.
15. 09.09.1926 Κλείτσοβο Σκουλικαριάς (Κλειδί Άρτας). Ο Ε.Σ. από το χωριό Κλείτσοβο Σκουληκαριάς Άρτας σε καβγά που είχε τον Λεωνίδαν Κολτούκαν φόνευσε αυτόν με μαχαίρι και κατόπιν προσήλθε στις αρχές.

Στη φωτο το απόσπασμα του ενωμοτάρχη Χαρευτάκη στην Φιλιππιάδα. Αρχείο Αλέξανδρος Ζήκος