Αμφιβολίες το μυαλό μου βασανίζουνε πολλές, Αμφιβολίες τρελές.
«Κουβαρίστρες, βελονάκια, ψιλολόγια ένα σωρό / πήρα δρόμους και σοκάκια την αγάπη μου να βρω», τραγουδούσε ο Νίκος Ξυλούρης στον περίφημο «Πραματευτή» του.
Οι πραματευτές ήταν πλανόδιοι έμποροι, ή αλλιώς γυρολόγοι, που γυρνούσαν σε γειτονιές και χωριά για να πουλήσουν μικροπράγματα. Οι γυρολόγοι, τα παλιά χρόνια, ήταν η καρδιά του έξυπνου εμπορίου. Είχαν χαρτογραφήσει ολόκληρες περιοχές, πόλεις και χωριά. Είχαν μάθει απέξω ονόματα, συγγενείς και φίλους. Γνώριζαν τις συνήθειες, τις παραξενιές, τις ανάγκες και τις επιθυμίες. Και το σπουδαιότερο, ήταν μεταπράτες, πουλούσαν και αγόραζαν τα πάντα. Χωρίς τους γυρολόγους η ιστορία του εµπορίου στην Ελλάδα θα ήταν πολύ φτωχότερη. Αξίζουν, λοιπόν, σεβασµό οι γυρολόγοι.
Από την άλλη, στην πολιτική, ο γυρολόγος είναι μία λέξη με πολύ αρνητική χροιά. Λένε σκόπιμα αυτόν που γυρίζει από κόμμα σε κόμμα. Δέχομαι ότι ένας πολιτικός που εκλέχτηκε με ένα πολιτικό συνδυασμό, μπορεί να μετατοπιστεί σε άλλο σε δύο βασικές περιπτώσεις:
(Α) Όταν το κόμμα απεμπολήσει τις προγραμματικές του δηλώσεις και υιοθετήσει άλλη πολιτική ιδεολογία. (Β) Αν ο ίδιος ο πολιτικός αλλάξει πολιτικό προσανατολισμό. Δηλαδή αν από αριστερός γίνει νεοφιλελεύ- θερος ή το αντίθετο. Αν από συριζαίος γίνει νεοδημοκράτης ή από ΚΚΕ γίνει συριζαίος και το αντίθετο. Όλα τα έχουμε δει!
Στην πολιτική γενικά ισχύει ο κανόνας που θέλει τον σκοπό να αγιάζει τα μέσα. Το ερώτημα είναι ποιος είναι ο σκοπός και ποια είναι τα μέσα; Τι είναι η πολιτική και τι πρέπει να υπηρετεί; Το κοινωνικό σύνολο ή το ατομικό συμφέρον;
Οι γυρολόγοι της πολιτικής επιθυμούν, με κάθε τρόπο, να «βγουν στον αφρό», να παίξουν κάποιο ρόλο, να αναγνωριστούν οι ικανότητές τους, να αναδειχθούν. Δεν τους ενδιαφέρουν τα πραγματικά συμφέροντα της Ελληνικής κοινωνίας. Γι’ αυτό είναι ικανοί για τις μεγαλύτερες «κωλοτούμπες», ξεχνώντας όσα υποστήριζαν το προηγούμενο διάστημα. Οι πολιτικοί γυρολόγοι αναζητούν την ισχύ για να προσκολληθούν. Ένα σχετικά μεγάλο κόμ- μα, ένας λίγο ή πολύ αναγνωρίσιμος αρχηγός και η ύπαρξη ικανών χρηματικών πόρων είναι τα στοιχεία που τους «μαγνητίζουν». Οι ιδεολογικές διακηρύξεις, οι πολιτικές θέσεις, η αξιοπιστία των προσώπων δεν τους ενδιαφέρει. Βρίσκουν διάφορες δικαιολογίες.
Το θέμα των γυρολόγων πολιτικών ίσως να μην είχε καμία αξία συζήτησης αν δεν στηριζόταν πάνω στην αξιοπρέπεια. Η αξιοπρέπεια ως βασική έννοια και αξία κυριαρχεί στον δημόσιο λόγο των κοινωνικών κινημάτων από τη δεκαετία του 1990 και μετά, με διάφορους όρους. Ως αξιοπρέπεια, χαρακτηρίζουμε την συναίσθηση της προσωπικής μας αξίας και την εξασφάλισή της με έντιμες πράξεις, συμπεριφορά που ταιριάζει στην αξία μας. Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια έχει σχέση με την αξία του ανθρώπου ως ελεύθερου και λογικού όν- τος. Βέβαια, ο καθένας προσδιορίζει τελείως υποκειμενικά την δική του «αξία».
Ταυτόχρονα, το Σύνταγμά μας στο άρθρο 2 § 1 ορίζει ότι «Ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας». Συναφείς είναι και οι διατάξεις των άρθρων 7 § 2 και 106 § 2, που απαγορεύουν την προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και την ανάπτυξη της ιδιωτικής οικονομικής πρωτοβουλίας σε βάρος της.
Εκείνο που θίγει περισσότερο βάναυσα την ανθρώπινη αξιοπρέπεια είναι η επίγνωση της αδυναμίας να πραγματοποιήσει ο άνθρωπος την θέλησή του σε ό,τι έχει να κάνει με την ίδια του τη ζωή και όχι με κάτι έξω από αυτόν. Γιατί ο άνθρωπος, σε οποιαδήποτε σωματική κατάσταση και αν βρίσκεται, έχει δικαίωμα να ελέγχει τη μοίρα του. Χωρίς τη δυνατότητα επιλογής άλλωστε δεν υπάρχει αξιοπρέπεια, γιατί η αξιοπρέπεια βασίζεται στην επιλογή.
Γι’ αυτό, ακόμα και στις μέρες μας, προξενεί εντύπωση όταν επιφανείς βουλευτές προσχωρούν σε κόμματα, στα οποία δεν ασκούσαν απλή κριτική, αλλά καθύβριζαν δημόσια. Αλλά ακόμα και τοπικοί πολιτευτές, στην πόλη μας, που συζητούν από Καχριμάνη μέχρι και ΚΚΕ, προκειμένου να βρουν πολιτική στέγη, γιατί απλά «αγάπησαν μία καρέκλα». Στην προκειμένη περίπτωση, ευθύνη στην υποβάθμιση της πολιτικής έχουν και οι αρχηγοί των συνδυασμών, που παρέχουν στέγη στα «πολιτικά ρετάλια». Οι μόνοι που μπορούν να βάλουν φρένο στην κατρακύλα όλων αυτών, είναι πάλι οι πολίτες. Τουλάχιστον όσοι από τους πολίτες που πιστεύουν ακόμα ότι χωρίς Αμφιβολίες πολλές, χωρίς Αμφιβολίες τρελές, δεν υπάρχει μεγαλύτερος ξεπεσμός από το να γλύφει κανείς εκεί που πριν λίγο έφτυνε!
Αθώος, λόγω Αμφιβολιών
