Άκουσα τον κ. Μητσοτάκη στην ομιλία του στην Καλαμάτα να αναφέρεται σε κυβέρνηση ηττημένων και με τρόπο απαξιωτικό να φέρνει στους ακροατές του παράδειγμα ότι σε μια τέτοια περίπτωση είναι πιθανό να δούμε κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον κ. Τσίπρα, υπουργό οικονομικών τον κ. Βαρουφάκη και κυβερνητικό εκπρόσωπο τον κ. Αντώναρο!
Το αν θα γίνει κυβέρνηση ηττημένων κατά την έννοια του κ. Μητσοτάκη θα εξαρτηθεί από τις βουλευτικές έδρες που θα πάρουν τα κόμματα στις προσεχείς εκλογές της 21ης Μαίου 2023. Αν ο Ελληνικός λαός δώσει τέτοια ποσοστά, ώστε να σχηματίζεται κυβέρνηση «ηττημένων» και επιθυμούν οι «ηττημένοι» να συνεργαστούν, η θέληση του λαού πρέπει να γίνει σεβαστή. Και δεν μπορεί να την αποτρέψει κανένας.
Επειδή, όμως, ο κ. Μητσοτάκης θεωρεί ότι η κυβέρνηση των ηττημένων αποτελεί πολιτική τερατογέννηση, θέλω να σημειώσω μερικά πράγματα προκειμένου οι αναγνώστες μας να έχουν σωστή πληροφόρηση. Το πρώτο θέμα είναι ο νικητής των εκλογών. Στο Σύνταγμά μας η βασικότερη αρχή είναι εκείνη της πλειοψηφίας. Εφόσον σήμερα οι βουλευτικές έδρες ανά την Ελληνική Επικράτεια είναι 300, όποιο κόμμα με οποιοδήποτε εκλογικό σύστημα λάβει 151 έδρες και πάνω είναι ο νικητής και σχηματίζει κυβέρνηση. Αν κανένα κόμμα δεν κατορθώσει να πάρει 151 έδρες δεν υπάρχει νικητής. Στην περίπτωση αυτή το κόμμα που έλαβε τις περισσότερες έδρες είναι 1ο και ακολουθούν το 2ο σε έδρες, το 3ο, το 4ο κλπ.
Το δεύτερο θέμα είναι τί γίνεται αν δεν υπάρχει νικητής με την έννοια που εκτέθηκε. Το Σύνταγμά μας επιδιώκει τη συγκρότηση συμμαχικής κυβέρνησης προκειμένου να μην οδηγηθεί η χώρα σε νέες εκλογές. Για τον λόγο αυτόν προβλέπει την διερεύνηση δυνατότητας συνεννόησης μεταξύ των κομμάτων με τις υποχρεωτικά καθιερωμένες διερευνητικές εντολές, τις οποίες δίνει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στους αρχηγούς του 1ου, 2ου και 3ου κόμματος που κατέκτησαν τις περισσότερες έδρες.
Όλα συνεπώς εξαρτώνται από τον αριθμό των εδρών των κομμάτων, εφόσον συγκεντρώσουν πανελλαδικά πάνω από 3%. Μπορεί το πρώτο κόμμα να συνεργαστεί με κάποιο άλλο και να κάνουν κυβέρνηση αν το άθροισμα των εδρών τους υπερβαίνει τον αριθμό 151. Μπορεί, όμως, το άθροισμα των 151 να το δίνει και η συνεργασία άλλων κομμάτων, πλην του πρώτου, ανεξάρτητα αν είναι το 2ο με το 3ο ή το 2ο με το 4ο κλπ. Το θέμα είναι να βγαίνουν τα 151 «κουκιά».
Εφόσον τα κόμματα που συνεργάζονται συγκεντρώνουν 151 έδρες και πάνω νόμιμα και Συνταγματικά σχηματίζουν Κυβέρνηση. Ό,τι λέγεται πέ- ρα από αυτά που κατέγραψα είναι είτε παραπλανητικό, είτε προσπάθεια δημιουργίας εντυπώσεων, ιδιαίτερα όταν το 1ο κόμμα σε έδρες υπάρ- χει περίπτωση να μείνει εκτός κυβέρνησης.
Δυστυχώς, για όσους βάλουν εναντίον μιας κυβέρνησης «ηττημένων», υπάρχει στη μεταπολεμική και μετεμφυλιακή Ελλάδα ακριβώς όμοια περίπτωση κυβέρνησης ηττημένων κομμάτων. Τη γνωρίζουν προφανώς οι σημερινοί έξυπνοι πολιτικοί μας αλλά την αποσιωπούν κάποιοι για ευνόητους λόγους.
Στις 9 Σεπτεμβρίου 1951 έγιναν βουλευτικές εκλογές με τη συμμετοχή, όπως καλή ώρα και στις 21 Μαΐου 2023, τριών βασικών κομμάτων της δεξιάς και του κέντρου και κάποιων μικρότερων. Ο συνολικός αριθμός εδρών της Επικράτειας ήταν τότε 258 και για να κάνει αυτοδύναμη κυβέρνηση ένα κόμμα έπρεπε να συγκεντρώσει 130 έδρες και πάνω. Κατά τις διεξαχθείσες εκλογές δεν υπήρξε νικητής, δηλαδή που να έλαβε 130 έδρες και πάνω. Έτσι, 1ο κόμμα ήρθε ο «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ» του Αλέξανδρου Παπάγου με 36,5% και 114 έδρες, 2ο η «ΕΠΕΚ» του Νικόλαου Πλαστήρα με 23,5% και 74 έδρες και 3ο το «ΚΟΜΜΑ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΩΝ» του Σοφοκλή Βενιζέλου με 19% και 57 έδρες. Ο Βασιλιάς Παύλος τότε προσπάθησε να πείσει τα τρία αυτά κόμματα να συγκυβερνήσουν, αλλά ο Παπάγος αρνήθηκε και ζήτησε νέες εκλογές με πλειοψηφικό. Ο βασιλιάς έδωσε εντολή στον Πλαστήρα (2ο κόμμα) που τελικά έκανε κυβέρνηση με το Βενιζέλο (3ο κόμμα), αφού τα δύο κόμματα συγκέντρωσαν 131 έδρες δηλαδή δύο περισσότερες από το όριο 129, ενώ το 1ο κόμμα του Παπάγου έμεινε στην αντιπολίτευση.
Δεν μπορώ να γνωρίζω τις προθέσεις του Ελληνικού Λαού αλλά υπάρχει περίπτωση η πολιτική ιστορία του 1951 να επαναληφθεί. Μέχρι τότε κανένας δεν επιτρέπεται να απαξιώνει κυβέρνηση συνεργασίας «ΗΤΤΗΜΕΝΩΝ ΚΟΜΑΤΩΝ» διότι μπορεί να την πάθει σαν τον Παπάγο που έμεινε με τη χαρά…
*Ο Γιώργος Χαλκιάς είναι επίτιμος δικηγόρος