Ο εθελοντής ξεκινάει δειλά. Έχει την αγάπη του για τα ζώα. Είτε από πάντα είτε σε μεγαλύτερη ηλικία φροντίζει το δικό του κατοικίδιο. Το έχει σπίτι του ή στην αυλή του προστατευμένο από κινδύνους και κακοτοπιές. Έχει την φυσιολογική ζωή ενός φιλόζωου με το σκυλάκι του ή το γατάκι του. Βγαίνει βόλτα με τον σκύλο του. Βλέπει αδέσποτα. Αδέσποτα παντού.
Αρχίζει να διακρίνει μια λεπτή διαχωριστική γραμμή. Το «δικό μου» και το «αδέσποτο». Το δικό μου ζεστό, τροφαντό και καλοζωισμένο. Το άλλο ισχνό και ταλαιπωρημένο. Εκεί είναι που σου κάνει ένα εσωτερικό κλικ. Αρχίζεις δειλά – δειλά να ταΐζεις και κάποια «εξωτερικά» ζώα. Σκυλιά, γατιά, που βρίσκονται κοντά σου. Αρχίζουν να στρέφουν τα μάτια τους γεμάτα ελπίδα στα δικά σου μάτια. Σιτίζεις καθημερινά. Σιγά – σιγά αρχίζεις να βλέπεις ότι η σίτιση από μόνη της δεν αρκεί. Είναι πολλές οι ανάγκες.
Εγκαταλείψεις κουταβιών, ενηλίκων. Πεταγμένα κουτάβια στα χαντάκια. Ζώα να κυκλοφορούν στον δρόμο γεμάτα ασθένειες. Η κατ’ εξακολούθηση σίτιση έχει ως αποτέλεσμα το συναισθηματικό δέσιμο του εθελοντή με τα ζώα. Η συνεχόμενη επαφή με τα πλάσματα αυτά σε κάνει να βλέπεις τις κακουχίες τους. Είναι ζώα που τα εξημέρωσε εδώ και χιλιάδες χρόνια ο άνθρωπος για να τα έχει στην «δούλεψή» του. Στην πορεία των αιώνων, όμως, φτάσαμε τον 21ο αιώνα ο άνθρωπος να γίνει χειρότερος από ό,τι ήταν. Τα παρατάει στο έλεος του καιρού, των κακουχιών, των ασθενειών. Τα ζώα είναι άμεσα και απόλυτα εξαρτώμενα από τον άνθρωπο. Ο σκύλος δεν ζει σε αγέλες. Δεν μπορεί να βγει για κυνήγι θηραμάτων στην άγρια φύση. Η γάτα δεν ζει, επίσης, στην άγρια φύση να κυνηγήσει την τροφή της.
Ο εθελοντής αρχίζει να δίνει χάπια αποπαρασίτωσης στα αδέσποτα. Νιώθει το βάρος στην συνείδησή του. Να δώσω και χάπια αντιβίωσης στη γάτα που είναι άρρωστη. Να κάνω και ένα εμβόλιο στο κουτάβι να θωρακίσει την υγεία του να μην πεθάνει από τις ασθένειες του δρόμου.
Ο εθελοντής έχει αλλάξει ψυχολογία και αντιμετώπιση των «άλλων» ζώων. Φροντίζει δένεται μαζί τους. Κάθε φορά που πηγαίνει για τάισμα, ψάχνει με τα μάτια του να δει εάν είναι όλα τα προστατευόμενά του εκεί. Λείπει κάποιο; Γιατί; Μήπως το χτύπησε αυτοκίνητο; Μήπως έφαγε φόλα; Μήπως;
Όλα αυτά στοιχειώνουν την σκέψη του. Ποτέ δεν μπορεί να είναι σίγουρος για κανένα ζώο. Όσα βρίσκονται εκτεθειμένα στους δρόμους, στις καιρικές συνθήκες, στα αυτοκίνητα… πάντα είναι επίφοβα. Να τραυματιστούν, να σκοτωθούν.
Η μόνη λύση είναι η υιοθεσία τους. Η στείρωσή τους. Να μην γεννιούνται κουτάβια. Να μην διαιωνίζεται το πρόβλημα. Οι γάτες γεννάνε ανεξέλεγκτα. Το μητρικό σώμα δεν μπορεί να τα θρέψει σωστά. Στερημένο από τα βασικά και μη έχοντας σωστή διατροφή γεννιούνται άρρωστα. Ή αρρωσταίνουν στην πορεία. Ο οργανισμός τους δεν είναι δυνατός να αντέξει. Τα περισσότερα κουτάβια πεθαίνουν από γαστρεντερίτιδα, η οποία είναι θανατηφόρα στις μικρές ηλικίες.
Ο εθελοντής εκεί. Ταΐζει, φροντίζει, νοσηλεύει, περιθάλπει. Από το ένα «δικό» του, καταλήγει να έχει πολλά «ξένα» που έγιναν κι αυτά δικά του. Η κρατική βοήθεια ανύπαρκτη. Με δικά του έξοδα προσπαθεί να σώσει. Προσπαθεί να διασώσει όσα μπορεί. Η μία γάτα φέρνει την επόμενη. Ο ένας σκύλος φέρνει έναν άλλο σκύλο. Ο εθελοντής γέμισε το σπίτι του μ’ αυτά τα «άλλα» ζώα. Τελικά τα φροντίζει περισσότερο από το «δικό» του. Στην προσπάθειά του να τα πάρει από τον αφιλόξενο δρόμο για να τα προστατεύσει, τα έβαλε σπίτι του.
Εδώ γίνεται το δεύτερο κλικ στο μυαλό του εθελοντή. Δεν μιλάμε πια για απλή φιλοζωία. Μιλάμε για διασώσεις. Το «σκυλοαυτοκίνητο» μεταφέρει χτυπημένα ζώα στον κτηνίατρο. Ο εθελοντής καταναλώνει τα ίδια κεφάλαια. Σπαταλάει χρόνο από τη ζωή του. Χάνει ωφέλιμο χρόνο από την οικογένειά του. Εμμονικά, αλλά και προστατευτικά καθημερινό του μέλημα είναι αυτά τα «άλλα» τα αδέσποτα.
Οι κεραίες του ανοιχτές λειτουργούν εν είδει ραντάρ. Ό,τι χτυπημένο και καταφρονημένο το μαζεύει. Όποιος ανοίγει το σπίτι του δεν το ανοίγει για ένα αδέσποτο. Το ανοίγει για πολλά. Το έχει κάνει μίνι καταφύγιο. Φωλιές σ’ όλο το σπίτι. Τα αδέσποτα δεν μπορούν να «περιμένουν». Οι ζωές τους είναι σημαντικές. Κι άλλο κουτάβι κι άλλο χτυπημένο κι άλλο άρρωστο.
Στειρώσεις, φαρμακευτική αγωγή. Κι όμως οι ενοχές βαραίνουν την συνείδησή του. Ποτέ δεν είναι ικανοποιημένος με το αποτέλεσμα. Ένα κουταβάκι να χάσει, χάνει τη γη κάτω από τα πόδια του. Μήπως δεν έκανε κάτι καλά. Μήπως δεν πρόλαβε κάτι.
Όλη αυτή καθημερινή Οδύσσεια γίνεται παράλληλα με την οικογένειά του, το επάγγελμά του, τη ζωή του. Το κράτος ανύπαρκτο. Η βοήθεια από τους συνανθρώπους ανύπαρκτη. Ναι, βέβαια μόνος του ο εθελοντής μπήκε σ’ αυτή τη δίνη. Μόνος του αποφάσισε να καταστρατηγήσει την καθημερινότητά του. Όταν, όμως, έχεις άμεσα εξαρτώμενα τόσα στόματα να θρέψεις, τότε συνειδητοποιείς ότι δεν μπορείς να τα παρατήσεις. Είναι σαν να τα εγκαταλείπεις για δεύτερη φορά. Θα βιώσουν μια δεύτερη εγκατάλειψη.
Μια άλλη παράπλευρη ενοχή είναι αυτή της υιοθεσίας. Δίνεις ένα κατοικίδιο σε μια οικογένεια. Είναι καλά εκεί; Το προσέχουν; Το φροντίζουν; Υποθετικά το ζώο σώζεται πραγματικά μόνο όταν δοθεί για υιοθεσία.
Μόνο τότε γλιτώνει από την ανυπαρξία του δρόμου. Όμως είναι δυνατόν πάντα να κάνεις την καλύτερη επιλογή; Ποιά οικογένεια θα εμπιστευτείς και τώρα μα και για πάντα; Ανύπαρκτο το κράτος και εκεί. Δεν υπάρχει μηχανισμός να ελέγχει την ευζωία των οικόσιτων ζώων. Θεωρητικά με την ηλεκτρονική ταυτότητα επιβάλλεται ο Δήμος να ελέγχει τα ζώα. Όμως στην πραγματικότητα δεν γίνεται ποτέ! Ποιός θα πάει να ελέγξει; Και με τί μέσα;
Καλείται, λοιπόν, ο εθελοντής να γίνει ένας μικρός θεός. Καλείται να αποφασίσει τη μοίρα του αδέσποτου. Να κρίνει το μέλλον του. Να καθορίσει το μέλλον του. Το βάρος της συνείδησης είναι μεγάλο.
Εκεί είναι που ο εθελοντής κάνει το τρίτο εσωτερικό κλικ. Αυτό που έκανε με ζήλο και χαρά, καταλήγει να τον κατατρώει. Έχει αλλάξει η διάθεσή του. Αντί να πηγαίνει στα προστατευόμενά του με χαρά, πηγαίνει με άγχος. Με λύπη γιατί δεν μπόρεσε να τα πάρει όλα από το δρόμο, να τους δώσει ένα φυσιολογικό αύριο. Τα χιλιάδες αδέσποτα πολλαπλασιάζονται στο δρόμο. Δηλητηριάζονται. Εξαφανίζονται. Το πηγάδι δεν έχει πάτο. Η άμμος της θάλασσας δεν έχει τελειωμό. Νιώθει ότι δεν προσφέρει όσα θα έπρεπε. Κατατρώγεται εσωτερικά. Αλλάζει η όψη του.
Κατά την ταπεινή μου άποψη ελάχιστοι είναι οι ενεργοί εθελοντές που αντέχουν στον χρόνο. Οι περισσότεροι έχουν καταλήξει να έχουν μίνι καταφύγια με υπερβάλλοντα του κανονικού πληθυσμού. Οι υπόλοιποι εγκατέλειψαν στην πορεία. Κανένας ενεργός εθελοντής δεν αντέχει πάνω από πέντε χρόνια δράσης πλην εξαιρέσεων. Είναι ανθρωπίνως αδύνατο να ανταπεξέλθουν βιολογικά, οικονομικά, επαγγελματικά, διαπροσωπικά.
Ποια είναι η προτεινόμενη λύση; Η λειτουργία του κρατικού μηχανισμού. Η βάση της αντιμετώπισης των αδέσποτων είναι όχι μόνο η ύπαρξη σωστής νομοθεσίας, αλλά και η ορθή εφαρμογή της. Οι νόμοι να μην μένουν στα έγγραφα, αλλά να γίνονται έργα, πράξεις, αποτελέσματα. Η ευαισθητοποίηση, η ενσυναίσθηση των πολιτών έρχεται σε δεύτερη φάση.
Η Ελλάδα είναι ίσως η μοναδική χώρα στην Ευρώπη με χιλιάδες αδέσποτα στους δρόμους. Είναι ντροπή μια χώρα του 21ου αιώνα να στηρίζεται στον εθελοντισμό. Η πλήρης ανυπαρξία κρατικής στήριξης είναι δεδομένη. Όμως δεν είναι δυνατόν ένα κράτος να ρίχνει το μπαλάκι στον εθελοντή μέχρι να λειτουργήσει ο κρατικός μηχανισμός και μέχρι να γραφεί ο σωστός νόμος και μέχρι να δημιουργηθεί η κατάλληλη υποδομή και μέχρι να γίνουν τα σωστά καταφύγια και μέχρι να προσληφθεί το κατάλληλο προσωπικό και μέχρι να γίνουν όλα καλά και μέχρι… να ζήσει ο Μάης μου για να φάει τριφύλλι και μέχρι…
Είναι αδύνατον ο εθελοντής να υποκαταστήσει το κράτος. Μπορεί να συμβάλει. Μπορεί να βοηθήσει. Αλλά όχι να γίνει το ίδιο το κράτος. Δεν είναι δυνατόν να έχουν έρθει ιδιώτες με δική τους πρωτοβουλία να πάρουν τα εξαθλιωμένα σκυλιά του καταφυγίου όμορου νομού μας για να τα πάνε στις δικές τους ιδιωτικές εγκαταστάσεις για περίθαλψη. Δεν είναι δυνατόν ιδιώτες να τρέχουν σε κολαστήρια δημοτικά «καταφύγια» ανά την Ελλάδα να σώσουν σκυλιά. Είναι ανεπίτρεπτο για μια χώρα που ονομάζεται Ελλάδα να συντηρεί ένα πρόβλημα και να μη δίνει οριστική λύση.
