Πολλοί είπαν πολλά τις τελευταίες ημέρες με αφορμή μια πανθομολογούμενη καταστροφή που υπέστησαν καλλιέργειες στην Αρτινή πεδιάδα, σε περιοχές τις οποίες έπληξε πράγματι το Μαγιάτικο αιφνίδιο χαλάζι.
Εκείνο που αναγνωρίζουν όλοι, όμως, ολοένα λιγότεροι το επισημαίνουν δημόσια, είναι η αναγκαιότητα στήριξης του αγροτικού εισοδήματος με μέτρα προστασίας ώστε να μην αντικρίζουμε εικόνες όπως αυτή με τα κατεστραμμένα ακτινίδια ή τα σωριασμένα πορτοκάλια και μανταρίνια. Κοινώς οι συνθήκες αλλάζουν και μάλιστα δραματικά. Η κλιματική κρίση είναι παρούσα και απόδειξή της αποτελεί η θερμοκρασία των 12 και 13 βαθμών Κελσίου τον Ιούνιο μήνα, αλλά και οι χιονοπτώσεις το τελευταίο δεκαήμερο του Μαΐου, αμέσως μετά από ένα κύμα καύσωνα.
Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί και δεν δικαιούται κανένας να παραμένει με σταυρωμένα χέρια, κλαίγοντας πάνω από το χυμένο γάλα. Διότι πολύ απλά θα κλαίμε με τέτοια συχνότητα που τα δάκρυά μας θα στερέψουν.
Γενναία μέτρα προστασίας της αγροτικής δραστηριότητας είναι το ζητούμενο και προς τούτο μόνο από τον πρόεδρο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Άρτας, Νίκο Γκίζα, ακούστηκε αντίστοιχη αναφορά. Ο ίδιος από τις πρώτες ώρες της χαλαζόπτωσης υπογράμμισε σε επικοινωνία του με τον «Τ»: «Μετά τον καύσωνα ήρθε το χαλάζι» και συμπλήρωσε: «Όλα δείχνουν ότι απαιτούνται μέτρα προστασίας. Τα φαινόμενα που προκαλούν καταστροφές πληθαίνουν και οι ΠΝΠ (Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου) διαδέχονται το τελευταίο διάστημα η μια την άλλη. Ας προχωρήσουν, λοιπόν, και σε κάποια με την οποία να στηρίξουν άμεσα τον πρωτογενή τομέα. Να καλύψουν ένα μέρος του κόστους και ας βάλει ένα ποσοστό ο παραγωγός για να προστατεύει τον κόπο του».
Την ίδια στιγμή το πρόγραμμα με χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους και εθνικούς αντίστοιχους που υλοποιήθηκε το 2018 μέσω του ΕΛΓΑ, έτυχε απορρόφησης και είναι αυτό που εν μέρει δείχνει τον δρόμο. Θυμίζουμε ότι με το μέτρο 5.1 του προγράμματος «Προστασία Αγροτικής δραστηριότητας» 2018, το οποίο οδήγησε στην υλοποίηση ο ΕΛΓΑ, επιχορηγήθηκαν για συγκεκριμένες επιλέξιμες καλλιέργειες αντιπαγετικά και αντιχαλαζικά δίχτυα προστασίας και υπήρξε μεγάλη ανταπόκριση, όπερ και πλήρης απορρόφηση. Όμως, όπως μαθαίνουμε, το εν λόγω πρόγραμμα αφορούσε σε συγκεκριμένες επιλέξιμες καλλιέργειες και ήταν μάλλον μικρό (άλλοι το χαρακτηρίζουν άτολμο), σε σχέση με την ανάγκη που προκύπτει.
Η ευθύνη και το βάρος, λοιπόν, σήμερα πέφτει στην κεντρική πολιτική θέση και στάση, όπως αυτή εκφράζεται για τον πρωτογενή τομέα από το αρμόδιο υπουργείο Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης. Είναι αυτό που καλείται να βρεθεί ένα βήμα πιο μπροστά από τα δεδομένα και να σχεδιάσει προγράμματα παρέμβασης με επιδότηση σε μέτρα προστασίας για κάθε καλλιέργεια.
Παράλληλα, επί σειρά ετών, σε κάθε επίσκεψη διοικητού του ΕΛΓΑ στο νομό μας, σε κάθε συνέντευξη Τύπου ή δηλώσεις, υπογραμμίζεται η αλλαγή του Οργανισμού του ΕΛΓΑ (σσ τουλάχιστον τα τελευταία 20 χρόνια σε επισκέψεις και συσκέψεις στην Άρτα), χωρίς ποτέ να ολοκληρώνεται. Την ίδια ώρα καθυστερεί οχτώ χρόνια η εφαρμογή του νόμου (38/77) του 2011για την ενίσχυση του Ασφαλιστικού Οργανισμού στο 20% επί των εσόδων του σε ασφαλιστικές εισφορές. Ο νόμος για την οικονομική ενίσχυση του ΕΛΓΑ δεν έχει εφαρμοστεί έως σήμερα.
Σε κάθε καταστροφή παρατηρείται το φαινόμενο αρκετοί δημόσιοι και πολιτικοί φορείς να διαγκωνίζονται για το ποιός θα βρεθεί ένα βήμα πιο μπροστά σε δηλώσεις εξασφάλισης αποζημιώσεων των πληττόμενων παραγωγών. Το ερώτημα, όμως, παραμένει αμείλικτο: Ένα βήμα πιο μπροστά από την καταστροφή (δεδομένης και τις κλιματικής αλλαγής) θα βρεθεί κανείς;
ΥΓ: Επειδή από παραγωγούς της Άρτας ειπώθηκε πως τα όποια προγράμματα αποκλείουν τους μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, αναζητήσαμε περισσότερες διευκρινήσεις. Μαθαίνουμε, λοιπόν, ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει ως προς την αίτηση συμμετοχής, εφόσον ο παραγωγός κάνει δήλωση καλλιέργειας-εκτροφής. Ως προς την αξιολόγηση των προτάσεων, ωστόσο, υπήρξε μεγαλύτερη μοριοδότηση στους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.