«Ιστορική και ηθική εκκρεμότητα προς τη μνήμη των θυμάτων και των οικογενειών τους» χαρακτηρίζει την αναγνώριση των Συκιών ως Μαρτυρικό Τόπο, ο πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας Δημήτρης Αντωνίου, σε επιστολή διαμαρτυρίας με αποδέκτη τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Ρεπορτάζ: Βίκυ Καινούργιου
Ο ίδιος μιλώντας στον «Τ» κάνει λόγο για αδικία απέναντι στην ιστορία του χωριού του, καθώς έμεινε εκτός του πρόσφατου Προεδρικού Διατάγματος (71/2025) που εκδόθηκε αρχές Αυγούστου με 21 χωριά να εντάσσονται στον Εθνικό Κατάλογο Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών, από τα 24 που είχαν υποβάλλει αίτηση, μεταξύ των οποίων και η Δημοτική Κοινότητα Συκιών.
Ο κ. Αντωνίου υπογραμμίζει τόσο προς τον Κωσταντίνο Τασούλα όσο και προς την εφημερίδα μας, ότι στις Συκιές είχε προκληθεί το δεύτερο μεγαλύτερο «μακελειό» από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής στο νομό, εκ-δηλώνοντας την απορία του για το γεγονός ότι αυτό δεν αναγνωρίστηκε από την Πολιτεία. Εν προκειμένου, το αίτημα ένταξης των Συκιών είχε κατατεθεί το 2018 στο υπουργείο Εσωτερικών με εμπεριστατωμένο φάκελο που περιλάμβανε όλα τα ιστορικά στοιχεία και ντοκουμέντα. Στον τόπο εκτέλεσης, εξάλλου, σύμφωνα με τον κ. Αντωνίου, έπεσαν 34 άν- θρωποι όπου σήμερα υπάρχει το μνημείο καταγραφής.
Ήταν 6 Οκτωβρίου του 1943 όταν Γερμανικά στρατεύματα εισήλθαν στο χωριό και συ- γκέντρωσαν πάνω από 100 κατοίκους στη θέση «Βαρκό». Μπροστά τους είχε στηθεί οπλοπολυβόλο και οι ανώτεροι στο βαθμό προφασίζονταν ελέγχους στοιχείων. Τότε ο Ευάγγελος Φαρδέλας, αντιλαμβανόμενος τις διαθέσεις τους, φώναξε δυνατά «φύγετε, έχουν σκοπό να μας εκτελέσουν» έτρεξε και έπεσε πάνω στον Γερμανό σκοπευτή. Αυτή του η κίνηση έδωσε τη δυνατότητα να σκορπίσουν οι Συκιώτες κρατούμενοι προς διάφορες κατευθύνσεις με αποτέλεσμα οι Γερμανοί να εκτελέσουν όσους… πρόλαβαν. Και πρόλαβαν να «πάρουν» 34 ψυχές. Ακολούθως μπήκαν στο χωριό, λεηλάτησαν τα σπίτια, πήραν ό,τι τους ήταν χρήσιμο και στη συνέχεια το έκαψαν εξ ολοκλήρου.
Όταν τελικά και έχοντας βεβαιωθεί ότι έχουν φύγει από το χωριό όλοι οι Γερμανοί, οι κρυμμένοι κάτοικοι επέστρεψαν, ενταφιάζοντας τους 34 νεκρούς συγχωριανούς τους σε κοινό τάφο στον τόπο εκτέλεσής τους, στο «Βαρκό», έξω από το χωριό, ακολούθως τοποθετήθηκε άνωθεν του τάφου το μνημείο. «Για εμάς ο χώρος αυτός είναι ιερός. Καταθέτουμε στεφάνι πάνω από τα λείψανα των προγόνων μας. Υπάρχει και ως προς αυτό μια ιδιαιτερότητα εις ότι αφορά τις Συκιές. Έχουν ενταφιαστεί όλοι μαζί σ’ αυτό το σημείο από τους χωριανούς, που βρήκαν διάσπαρτα τα κορμιά τους και καμένα τα σπίτια τους» σημειώνει ο κ. Αντωνίου, εμφανώς συγκινημένος από την αφήγηση των γεγονότων.
Ο ίδιος τόνισε σχετικά με την απόφαση να απευθυνθεί στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας: «Ως πρόεδρος Τοπικού Συμβουλίου Συκιών συναισθάνομαι την ευθύνη της νεότερης γενιάς απέναντι στην διατήρηση άσβεστης της μνήμης και της ιστορίας του τόπου μας. Ως εκ τούτου εκτιμούμε ότι οι Συκιές πρέπει να ανακηρυχθούν Μαρτυρικό Χωριό διότι η ιστορία το καταγράφει ως τέτοιο. Έχουμε προβεί στις προβλεπόμενες ενέργειες και καταγραφές από το 2018 και θεωρούμε ότι λανθασμένα δεν εντάχθηκε στον Εθνικό Κατάλογο. Συνιστά αδικία απέναντι στην ιστορία και τη μνήμη των προγόνων μας το γεγονός ότι δεν εντάχθηκε το χωριό μας στους Μαρτυρικούς Τόπους της Ελλάδας. Αδικία που θα επιμένουμε και θα αγωνιστούμε να αρθεί, καθότι αυτό αναγνωρίζουμε ως χρέος μας».
Δικαίωση και παρακαταθήκη
Με την επιστολή προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας οι κάτοικοι της Δημοτικής Κοινότητας, δια του προέδρου τους, μεταφέρουν τη συλλογική τους παράκληση να στηρίξει και να προωθήσει το αίτημα αναγνώρισης των Συκιών ως Μαρτυρικό Τόπο στα αρμόδια όργανα ώστε να αποδοθεί η δέουσα τιμή στους προγόνους τους. Επιπροσθέτως, υπογραμμίζουν προς τον κ. Τασούλα ότι «η αναγνώριση αυτή δεν αποτελεί μόνο στοιχείο ιστορικής δικαίωσης, αλλά και παρακαταθήκη για τις γενιές που ακολουθούν, ενισχύοντας τη συλλογική μνήμη και τη σημασία των αξιών της ελευθερίας, της αντίστασης και της ειρήνης».
Οι 34 εκτελεσθέντες
Στις 6 Οκτωβρίου 1943 στη θέση «Βαρκό» του χωριού Συκιών εκτελέστηκαν από τα Γερμανικά στρατεύματα 34 άνθρωποι, εκ των οποίων επτά κατάγονταν από άλλες περιοχές που εκείνη την ημέρα έτυχε να βρίσκονται στην εν λόγω Κοινότητα. Οι μάρτυρες – ήρωες είναι οι εξής: Ηλίας Γ. Βαγγέλης, Βασιλική Α. Βλαχοπάνου, Αλέξιος Δ. Γούσιας, Γεώργιος Δ. Γούσιας, Ιωάννης Δ. Γούσιας, Γεώργιος Α. Γρίβας, Δημήτριος Β. Γρίβας, Γεώργιος Χ. Κοκκώνης, Γεώργιος Κ. Κολλιός, Λάμπρος Κ. Κολλιός, Λαμπρινή Γ. Μαλλιγιάνη, Αθηνά Γ. Μαλτέζου, Σπυρίδων Δ. Μιχάλης, Γρηγόρης Α. Παπανδρέου, Παναγιώτης Γ. Παπανδρέου, Χρήστος Κ. Παπανδρέου, Ευάγγελος Θ. Παπανίκος, Θεοδόσιος Ε. Παπανίκος, Αλέξανδρος Ι. Παπαχρίστος, Γεώργιος Α. Παπαχρίστος, Ευάγγελος Γ. Πετσέρης, Αριστείδης Γ. Σκούρτης, Χριστόδουλος Α. Σκούρτης, Χρήστος Κ. Σκουτέρης, Αθανάσιος Κ. Τσάμης, Στυλιανός Ε. Τσάμπης, Ευάγγελος Γ. Φαρδέλας, Βελισσάριος Κ. Θεοδώρου, Θεόδωρος Ν. Κοντονίκας, Μιχαήλ Λ. Ντάμας, Ευάγγελος Γ. Παύλος, Αθανάσιος Μ. Πετσιμέρης, Λάμπρος Μ. Σαπρίκης, Απόστολος Θ. Τζουρμανάς.
