Περίπου 500 χρόνια πριν, την άνοιξη του 1519, ο Ερνάν Κορτές, μαζί με τους Ισπανούς κονκισταδόρες του (κονκισταδόρες = κατακτητές) φτάνουν στις ακτές του Μεξικού.
Αμέσως μόλις αποβιβάζεται προσπαθεί να καταλάβει την πολιτική πραγματικότητα της περιοχής. Οι Αζτέκοι έχουν υποδουλώσει όλες τις ιθαγενείς φυλές της περιοχής. Ο Κορτές χτίζει υπομονετικά τις συμμαχίες του, χαρίζοντας χάντρες και καθρεφτάκια στους ιθαγενείς της περιοχής και κυρίως στους ορκισμένους εχθρούς των Αζτέκων.
Όταν τελικά ο Κορτές έφτασε στις πύλες της πρωτεύουσας των Αζτέκων (Τενοτστιτλάν) το Νοέμβρη του 1519, ο βασιλιάς Μοντεζούμα τους υποδέχτηκε με τιμές και δώρα, και τους ξενάγησε στη μεγαλοπρεπή πρωτεύουσα. Ο Κορτές τον ξεπλήρωσε πολύ σύντομα, αιχμαλωτίζοντάς τον και λίγους μήνες αργότερα, σφάζει δεκάδες αμάχους στον μεγάλο ναό της Τενοτστιτλάν. Δεκαπέντε μήνες αργότερα η πρωτεύουσα πέφτει στους κονκισταδόρες του Κορτές και ξεκινά η θεμελίωση του σύγχρονου Μεξικό.
Η ίδια ιστορία με τις χάντρες και τα καθρεφτάκια επαναλήφθηκε πολλές φορές, με το ίδιο αποτέλεσμα. Σφαγή ιθαγενών και υφαρπαγή της γης και των περιουσιών τους. Για παράδειγμα, 100 χρόνια μετά τον Κορτές, το 1626 ο εκπρόσωπος της περιβόητης «Ολλανδικής Εταιρείας Δυτικών Ινδιών» (Dutch West India Company) Πίτερ Μίνουιτ, πρόσφερε διάφορα φανταχτερά μπιχλιμπίδια, χάντρες, καθρεφτάκια και άλλα αξίας 60 Ολλανδικών φιορινιών, δηλαδή 24 δολάρια, και πήρε τη γη των Ινδιάνων, που σήμερα ονομάζεται Μανχάταν.
Ακόμα και σήμερα, οι διάφοροι Κορτές και Μίνουιτ έρχονται και στη δική μας πόλη, χαρίζοντας μπιχλιμπίδια, χάντρες και καθρεφτάκια για πάρουν τη γη μας, τα νερά μας, τη λίμνη μας και να εγκαταστήσουν «τον δικό τους πολιτισμό». Ένα πολιτισμό με τεράστιους καθρέφτες για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, με σκοπό το κέρδος, την ίδια στιγμή που αυτή η δυνατότητα παραγωγής επί πληρωμή απαγορεύεται για εμένα και σένα.
Θα προσπεράσω όλα τα τεχνικά, κοινωνικά, και περιβαλλοντικά θέματα. Θα προσπεράσω ακόμα και το γεγονός ότι ενώ όλη η λίμνη Πουρναρίου με την παρόχθια ζώνη της είναι χαρακτηρισμένη ως Καταφύγιο Άγριας Ζωής «K258 – Ζυγός (Μακρυνιάδας – Κάτω Καλεντίνης» (ΦΕΚ 691/B’/14.09.94), εντούτοις σε καμία από τις 600 σελίδες της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου δεν εξετάζεται, επί της ουσίας, η επίπτωση του έργου πάνω στο Καταφύγιο. Το μόνο που αναφέρει η μελέτη για το θέμα αυτό είναι ότι βάσει νόμου «δεν υφίσταται θεσμική ασυμβατότητα».
Τα προσπερνώ όλα με σκοπό να εστιάσω στα μπιχλιμπίδια, στις χάντρες και στα καθρεφτάκια, που ονομάζονται συγκεντρωτικά με τον όρο «αντισταθμιστικά οφέλη».
Με τους νόμους 3468/2006, 3851/2010 και 4203/2013 (και συναφείς υπουργικές αποφάσεις), ρυθμίζονται τα θέματα απόδοσης εσόδων υπέρ των Τοπικών Κοινοτήτων, όπου λειτουργούν έργα ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) και η όλη διαδικασία. Βάσει των νό- μων αυτών, τα έσοδα ανέρχονται στο 3% των ακαθαρίστων (προ ΦΠΑ) εσόδων. Απ’ αυτά, το 1% καταβάλλεται υπέρ οικιακών καταναλωτών της Τοπικής Κοινότητας, το 1,7% στη ΔΟΥ υπέρ των Δήμων, (Αρταίων, Νικ. Σκουφά, Κεντρ. Τζουμέρκων) και το 0,3% υπέρ ΕΤΕΡΠΣ (Πράσινο Ταμείο).
Για τι ποσά μιλάμε άραγε; Στη σελίδα 2 έως 32, παρ. 2.8 της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αναφέρεται ότι: «Εκτιμήθηκε ότι το υπό μελέτη έργο θα παράγει ετήσια 156.152 MWh ηλεκτρικής ενέργειας». Σημειώνουμε ότι αυτή η παραγωγή ενέργειας είναι η μέγιστη δυνατή κατά το πρώτο έτος παραγωγής. Εφόσον το έργο θα μείνει ενεργό για 20 χρόνια, η μέση παραγωγή ενέργειας θα είναι περίπου 90% x 156.152 MWh = 140.536 MWh
Η μέση τιμή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από τον ΑΔΜΗΕ για το έτος 2024, είναι περίπου 75 ευρώ/MWh. Λόγω όμως μεγάλης παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από ΑΠΕ και μάλιστα μόνο την ημέρα, η μέση τιμή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ πέφτει περίπου στα 54 ευρώ/MWh.
Επιπλέον, επειδή έχει προτεραιότητα η παραγόμενη ενέργεια από μικρές ΑΠΕ, με σταθερή τιμή αγοράς, αυτό έχει ως αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλές ώρες την ημέρα όπου οι τιμές αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος από μεγάλες μονάδες ΑΠΕ γίνονται είτε μηδενικές είτε αρνητικές, προκειμένου αυτές να μείνουν διασυνδεδεμένες με το δίκτυο.
Υπό αυτές τις συνθήκες και επειδή η εγκατεστημένες ΑΠΕ αυξάνονται με γοργούς ρυθμούς, από τις παραγόμενες 140.536 MWh, τελικά θα απορροφώνται από το δίκτυο περίπου οι μισές, δηλαδή περίπου 70.000 MWh με μέση τιμή 54 ευρώ/ MWh, δηλαδή συνολικά ετήσια έσοδα 3.780.000 ευρώ.
Από αυτό το ποσό, ποσοστό 2,7% κατατίθεται ως «αντισταθμιστικό όφελος» υπέρ των οικιακών καταναλωτών των Τοπικών Κοινοτήτων, και υπέρ των τριών Δήμων (Αρταίων, Νικ. Σκουφά, Κεντρ. Τζουμέρκων). Δηλαδή ποσό περίπου 100.000 ευρώ. Οι τρεις Δήμοι, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή 2021, κατοικούνται από (41.600 + 12.900 + 7.000) = 61.500 κατοίκους. Άρα, τα περίφημα αντισταθμιστικά οφέλη αντιστοιχούν σε 1,62 ευρώ ανά κάτοικο ανά έτος.
Ακόμα και στην ιδανική περίπτωση, όπου η εγκατάσταση παράγει μόνιμα την μέγιστη παραγωγή των 156.152 MWh, τότε η μέγιστη τιμή των περίφημων αντισταθμιστικών αντιστοιχεί στα 3,70 ευρώ ανά κάτοικο ανά έτος. Και για όποιον ονειρεύεται κάποιου άλλου τύπου «αντισταθμιστικά οφέλη», να σημειώσω ότι αφενός δεν προβλέπεται από κανένα νόμο ή απόφαση, αφετέρου, εφόσον η άδεια εγκατάστασης υπογράφεται απευθείας από τον υπουργό, δεν προβλέπεται κανενός είδους διαπραγμάτευση με κανένα φορέα, είτε δημόσιο, είτε ιδιωτικό.
Τώρα που έμαθες τα νούμερα, φίλε ιθαγενή, τι λες; Αξίζει τον κόπο να πουλήσεις τον τόπο σου, για περίπου 2,5 ευρώ τον χρόνο; Αξίζει τον κόπο να πουλήσεις τον τόπο σου, για μπιχλιμπίδια, χάντρες και καθρεφτάκια;

Αθώος, λόγω Αμφιβολιών