Αμφιβολίες το μυαλό μου βασανίζουνε πολλές, Αμφιβολίες τρελές.
Είχα αρχίσει να αναλύω την προηγούμενη εβδομάδα την συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική ζωή του τόπου μας. Παρέθεσα μερικά νούμερα, που αποδεικνύουν την ελάχιστη γυναικεία εκλογιμότητα στις Βουλευτικές εκλογές.
Αν κάποιος νομίζει ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει αποκλειστικά στη Βουλή, όπου το διακύβευμα είναι μεγάλο, όπως η κυβέρνηση της χώρας, απ- λά κάνει λάθος. Ανάλογα νούμερα επιβεβαιώνονται και στις εκλογές ΟΤΑ, α’ και β’ βαθμού. Από τους συνολικά 1.222 δημοτικούς συνδυασμούς που συμμετείχαν στις εκλογές ΟΤΑ της 8ης Οκτωβρίου, τον δημαρχιακό θώ- κο των 332 Δήμων, ως επικεφαλής παράταξης διεκδίκησαν 1.047 άνδρες και μόλις 164 γυναίκες, ήτοι ποσοστό 13,5% του συνόλου.
Έτσι, σε σύνολο 332 Δήμων, μόλις 22 είναι οι γυναίκες δήμαρχοι (ποσοστό 6,6%), ενώ ο αντίστοιχος αριθμός το 2019 ήταν 19 και 15 το 2014. Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στις 13 Περιφέρειες της χώρας, για τις οποίες από τους 78 περιφερειακούς συνδυασμούς, θέση περιφερειάρχη διεκδίκησαν 67 άνδρες και μόλις 11 γυναίκες (ποσοστό 14,1%). Όσον αφορά τους απλούς υποψηφίους συμβούλους, δήλωσαν συμμετοχή, μέσω της ηλεκτρονικής πύλης του υπουργείου Εσωτερικών, 151.766 υποψήφιοι, αριθμός που αντιστοιχεί σχεδόν στο 2% των Ελλήνων πολιτών που ζουν στη χώρα.
Σε ό,τι αφορά στην αναλογία ανά φύλο, άνδρες είναι το 59,07% και γυναίκες το 40,93%, που είναι οριακά πάνω από την υποχρεωτική ποσόστωση που προβλέπει η νομοθεσία. Από αυτούς τους υποψηφίους τελικά σύμβουλοι θα εκλεγούν περίπου 15 έως 20% γυναίκες και 80 έως 85% άντρες. Στα θετικά περιλαμβάνεται η πλειονότητα γυναικών στην ομάδα δημοτικών συμβούλων του νέου δημάρχου της Αθήνας, Χάρη Δούκα. Ειδικότερα, από τους 26 εκλεγέντες οι 15 είναι γυναίκες. Αντίθετα, στη Νάξο, έχουμε μία άλλη ιδιάζουσα περίπτωση, καθώς η Κατερίνα Μουστάκη ήταν η μόνη γυναίκα – μεταξύ 25 ατόμων – που εκλέχθηκε δημοτική σύμβουλος στο νησί. Η ίδια βγήκε 8η σε σύνολο 9 εδρών.
Αυτό το πρόβλημα υποτίθεται πως θα έλυνε η ποσόστωση, βάζοντας περισσότερες γυναίκες στα συμβούλια, κάτι το οποίο όμως μπορούμε να πούμε στην πράξη ότι δεν έχει επιτευχθεί μέχρι τώρα. Και πολύ φοβάμαι πως ως μέτρο δεν πρόκειται να φέρει την πολυπόθητη εκπροσώπηση ούτε στο μέλλον, ακόμα και αν φτάσουμε την ποσόστωση στο 50%. Με άλλα λόγια, είτε μας αρέσει να το διαβάζουμε είτε όχι, δεν θέλουμε τις γυναίκες, ούτε καν για τοπικούς συμβούλους στις κοινότητές μας.
Φυσικά, τα παράξενα δεν σταματούν εδώ. Όλα τα παραπάνω θα φαίνονταν απολύτως φυσιολογικά αν ψήφιζαν μόνο οι άντρες. Μόνο που οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους είναι 9.775.181 Έλληνες εκλογείς, από τους οποίους άνδρες είναι οι 4.743.059 και γυναίκες οι 5.032.122. Δηλαδή, οι γυναίκες εκλογείς είναι περίπου 300.000 περισσότερες από τους άντρες. Άρα, είτε οι γυναίκες απέχουν και δεν πηγαίνουν να ψηφίσουν, γεγονός που δεν επιβεβαιώνεται από τα νούμερα, είτε πολύ απλά οι γυναίκες ψηφίζουν άντρες.
Πολύ λένε ότι για το γεγονός αυτό φταίνε τα στερεότυπα του πολιτισμού μας. Στερεότυπα στα οποία είναι παγιδευμένες και οι γυναίκες, όχι μόνο οι άντρες. Σύμφωνα με την Bauer (2020), τα γυναικεία στερεότυπα, σε γενικές γραμμές, χαρακτηρίζουν τις γυναίκες ως στοργικές, συμπονετικές και ευαίσθητες. Αυτές οι ιδιότητες ευθυγραμμίζονται με τους υποστηρικτικούς κοινωνικούς ρόλους, στους οποίους οι γυναίκες είχαν ιστορικά συμμετάσχει, όπως είναι ο ρόλος της νοικοκυράς ή του φροντιστή.
Τα αντρικά στερεότυπα αντίθετα, χαρακτηρίζουν τους άντρες ως σκληρούς, διεκδικητικούς και αποφασιστικούς. Αυτές οι ιδιότητες ευθυγραμμίζονται με τους ηγετικούς ρόλους, που είχαν αναλάβει ιστορικά οι άνδρες, συμπεριλαμβανομένων των θέσεων πολιτικής ισχύος. Αυτά τα στερεότυπα δημιουργούν την αντίληψη ότι οι άνδρες έχουν τα χαρακτηριστικά που απαιτούνται για να υπηρετήσουν σε ηγετική θέση και ότι οι γυναίκες στερούνται των ιδιοτήτων/ προσόντων, που απαιτούνται για την πολιτική ηγεσία.
Εγώ αδυνατώ να λύσω αυτόν τον γρίφο. Ωστόσο, όλα τα παραπάνω μου δημιούργησαν Αμφιβολίες πολλές, Αμφιβολίες τρελές για τις ίδιες τις γυναίκες, ενώ δεν είχα. Από τους άντρες, στο κάτω – κάτω, δεν περίμενα και πολλά. Γιατί όπως έλεγε μία Αμερικανίδα ηθοποιός στις γυναίκες: «Ένα από τα θέματα με την ισότητα των φύλων είναι ότι όχι μόνο οι άλλοι σε αντιμετωπίζουν όπως αντιμετωπίζουν έναν άντρα, αλλά ότι και εσύ μεταχειρίζεσαι τον εαυτό σου με τον ίδιο τρόπο που μεταχειρίζεσαι έναν άντρα».
Αθώος, λόγω Αμφιβολιών