Αμφιβολίες το μυαλό μου βασανίζουνε πολλές, Αμφιβολίες τρελές.
Έχω την τύχη να ζω σε ένα σπίτι με τρείς γυναίκες. Δεν τις θεωρώ κάτι διαφορετικό από εμένα, γι’ αυτό άλλωστε δυσκολεύομαι να κατανοήσω πως πολλοί συνάνθρωποί μου βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά. Γιορτάζουμε κι εμείς την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας κάθε 8 του Μάρτη, αλλά σαν μια γιορτή που αφορά τις ζωές μας έξω από το σπίτι μας.
Ακόμα και σήμερα που πλησιάζουμε το ¼ του 21ου αιώνα, μπορούμε να αναγνωρίζουμε εύκολα τα τεράστια εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες από τις δομικές αδικίες, την περιθωριοποίηση και τη βία, έως τις διαδοχικές κρίσεις που πλήττουν πρώτα και χειρότερα τις γυναίκες, έως την στέρηση της προσωπικής τους αυτονομίας και των δικαιωμάτων τους πάνω στο σώμα και τη ζωή τους. Στις παρακάτω γραμμές θα επικεντρωθώ στην γυναικεία συμμετοχή στην πολιτική ζωή του τόπου μας.
Η ιστορία αυτή ξεκινά από πολύ παλιά και μάλλον θυμόμαστε λάθος τα πράγματα. Οι γυναίκες στην Κλασική Αθήνα δεν είχαν καμία νομική υπόσταση και θεωρούνταν μέρος του οίκου όπου επικεφαλής ήταν ένας άντρας κύριος. Η Αθήνα ήταν, επίσης, η κοιτίδα της φιλοσοφίας εκείνη την εποχή και ο καθένας θα μπορούσε να γίνει ποιητής, λόγιος, πολιτικός, καλλιτέχνης, εκτός αν ήταν γυναίκα. Αντίθετα, οι γυναίκες στη Σπάρτη απόλαυσαν δικαιώματα κοινωνικής θέσης, δύναμης και σεβασμού, που ήταν άγνωστα στον υπόλοιπο κλασικό κόσμο. Παρά το γεγονός ότι και οι Σπαρτιάτισσες είχαν εξαιρεθεί επίσημα από την στρατιωτική και πολιτική ζωή, είχαν σημαντική θέση ως μητέρες των Σπαρτιατών πολεμιστών. Σε αντίθεση με τις Αθηναίες που φορούσαν βαριά ρούχα, που τις κάλυπταν και σπάνια ήταν έξω από το σπίτι, οι Σπαρτιάτισσες φορούσαν κοντά φορέματα και πήγαιναν όπου τις ευχαριστούσε.
Όταν σχηματοποιηθήκαμε ως κράτος μετά την επανάσταση του 1821, το 1864, κατοχυρώθηκε στο Σύνταγμα η αναγνώριση της ιδιότητας του πολίτη στις γυναίκες. Εξήντα δύο χρόνια αργότερα, το 1926 σε νομοθετικό διάταγμα περί Δήμων και Κοινοτήτων προβλέπεται (άρθ- ρο 196 παρ. 2) ότι με Διάταγμα μπορεί να παραχωρηθεί «δικαίωμα ψήφου κατά τας δημοτικάς εκλογάς εις τας γυναίκας» (ΦΕΚ 316/18.9.1926).
Δύο χρόνια αργότερα, στις δημοτικές εκλογές της 11ης Φεβρουαρίου 1934, οι γυναίκες ψήφι- σαν για πρώτη φορά σε πανελλαδικό επίπεδο. Λίγες ημέρες νωρίτερα, η Ομοσπονδία 70 φεμινιστικών σωματείων ζητούσε να περιληφθούν στα ψηφοδέλτια και γυναίκες. Η Μαρίκα Μπότση- Τσαπαλίρα ήταν η πρώτη γυναίκα Δήμαρχος που εκλέχτηκε στην Αμαλιάδα το 1944 και ακολούθησε το 1956, η Μαρία Δεσύλλη στην Κέρκυρα.
Περίπου ένας αιώνας πέρασε από την κατοχύρωση στο Σύνταγμα του 1864 της αναγνώρισης της ιδιότητας του πολίτη στις γυναίκες, έως ότου οι Ελληνίδες γυναίκες κατορθώσουν να φτάσουν στην ψηφοφορία, έχοντας κερδίσει το πλήρες δικαίωμα ψήφου και συμμετοχής στις κοινοβουλευτικές εκλογές το 1952, με πλήρη κατοχύρωση των πολιτικών δικαιωμάτων των γυναικών, που ψηφίστηκε στις 28 Μαΐου του 1952.
Κατά το 1952, ο νόμος 2159, κατοχυρώνει το δικαίωμα της γυναίκας όχι μόνο να εκλέγει, αλλά και να εκλέγεται στις Δημοτικές και Βουλευτικές εκλογές. Ωστόσο, οι γυναίκες δεν ψηφίζουν το Νοέμβρη που γίνονται εκλογές, γιατί δεν έχουν ενημερωθεί οι εκλογικοί κατάλογοι. Στις επαναληπτικές του 1953, στη Θεσσαλονίκη (για μία έδρα που κενώθηκε λόγω θανάτου), εξελέγη η πρώτη γυναίκα βουλευτής. Ήταν η Ελένη Σκούρα (Ελληνικός Συναγερμός) και με τη Βιργινία Ζάννα (Κόμμα Φιλελευθέρων), ήταν οι δυο πρώτες γυναίκες υποψήφιες για το βουλευτικό αξίωμα. Σε βουλευτικές εκλογές, οι Ελληνίδες που ψήφισαν για πρώτη φορά ήταν στις 19 Φεβρουαρίου 1956.
Στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, περίπου πριν 8 μήνες, από τους 5.200 υποψηφίους, περίπου 2.100 ήταν γυναίκες, κοντά στο 40% ποσόστωση, όπως προβλέπει η νομοθεσία και 3.100 ήταν άντρες. Από αυτούς τελικά εξελέγησαν συνολικά 67 γυναίκες βουλευτές και 233 άντρες βουλευτές.
Ενώ, λοιπόν, στους άντρες το ποσοστό εκλογής ήταν 7,5% των υποψηφίων αντρών, στις γυναίκες ήταν 3,2% των υποψηφίων γυναικών. Δηλαδή, αν και οι γυναίκες υποψήφιες είναι λιγότερες, τελικά είναι πιο δύσκολο ποσοστιαία να εκλεγούν, παρότι τα μαθηματικά θα μας συμβούλευαν το αντίθετο. Τελικά στη Βουλή, μόλις το 22,3% είναι γυναίκες, κι ας συμμετέχουν στις εκλογές πάνω από 40%.
Όπως βλέπεις ήδη άρχισα να χτίζω Αμφιβολίες πολλές, Αμφιβολίες τρελές. Στο επόμενο φύλλο θα δούμε πώς μεταχειριζόμαστε γυναίκες και άντρες στην πολιτική ζωή μας. Η Συνέχεια, λοιπόν, την επόμενη εβδομάδα.
Ένοχος, υπεράνω πάσης Αμφιβολίας