Υπάρχουν πάνω από 50 είδη λεπτοσπείρας, αλλά μας απασχολεί η leptospira icterohaemorrgagiae.
Πηγές – εστίες: Είδη ποντικιών και αρουραίων 5% έως 55%. Οι αρουραίοι των αγρών, ο σκύλος (leptospira canicola) σε ποσοστό 30%, χοίροι και βοοειδή (leptospira Pomona). Νερά στάσιμα που μολύνονται από ούρα και κόπρανα ποντικιών. Ακάθαρτα νερά και λάσπη ορυζώνων, υπόνομοι που έχουν νερά και κυκλοφορούν ποντίκια. Τρόφιμα όπως γάλα, κρέας, νεφρά, ζαμπόν συνήθως που μολύνονται από ούρα ή κόπρανα μικροβιοφόρων ποντικιών. Κύρια οδός μετάδοσης, υδατογενής. Καταστρέφονται: 45 βαθμοί Κελσίου/ 30 βαθμοί Κελσίου, ξηρασία, χλώριο, οξέα. Αντέχουν: Στο νερό τρεις έως τέσσερις εβδομά- δες αλλά και στην λάσπη.
Μηχανισμός διασποράς – μόλυνσης: Από λύσεις συνέχειας του δέρματος ή βλεννογόνους ή στόμα, όταν υπάρχουν πληγές ή αμυχές. Πιο συχνά μολύνονται χοιροτρόφοι, εκδορείς πασχόντων ζώων, εργαζόμενοι σε ορυχεία, σε ορυζώνες (λέγεται και λεγόταν νόσος των ορυζώνων), αγρότες, αλιείς, εργάτες υπονόμων, κολυμβητές μολυσμένων δεξαμενών, προσωπικό κτηνιατρικών υπηρεσιών και μικροβιολογικών εργαστηρίων. Δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Παθογόνος δράση: Χρόνος επώασης από τέσσερις έως 19 ημέρες, συνήθως 10 ημέρες. Προσβάλει το ήπαρ (ίκτερος). Τα νεφρά με κατάληξη νεφρική ανεπάρκεια. Το κεντρικό νευρικό σύστημα (κάνει άσηπτη μηνιγγίτιδα).
Πώς αναγνωρίζεται: Πυρετός, πονοκέφαλος, εξάντληση μυαλγίες, ερυθρότητα επιπεφυκότων στο μάτι, πιο σπάνια αιμορραγίες και ίκτερος. Ακόμα μπορεί να κάνει διανοητικές δια- ταραχές ως μηνιγγίτιδα. Η κλινική αναγνώριση εξαρτάται από την εμπειρία των γιατρών και στην συχνότητα εμφάνισης στην περιοχή. Η θνητότητα είναι από 8% έως 30%. Μετά από λοίμωξη η ανοσία είναι μόνιμη. Θεραπεία: Αντιβιοτικά (πενικιλίνη) με καλό αποτέλεσμα στην αρχή της νόσου. Είναι τυπική ζωονόσος και οι σκύλοι μπορούν να ανοσοποιηθούν με εμβόλιο.
Πρόληψη – προφύλαξη: Γάντια και μπότες σε άτομα εκτεθειμένα στην μόλυνση. Μυοκτονία και ειδικά των ποντικιών υπονόμων. Απολύμανση και ανανέωση νερού κολυμβητικών δεξαμενών. Σε περιοχές ενδημίας νόσου, όχι επαφή με ύποπτα ζώα. Τα τρόφιμα να βρίσκονται σε χώρους απρόσιτους από ποντίκια κι όχι βράδυ εκτός ψυγείου.
*Ο Θανάσης Ζάμπας είναι ιατρός
δημόσιας υγείας – κοινωνικής
ιατρικής, κτηνίατρος υγιεινολόγος
