Με την Αγία Θεοδώρα έχουμε ασχοληθεί πολλές φορές και λίγο πολύ ο βίος της μας είναι γνωστός από την παρακαταθήκη που μας άφησε ο μοναχός Ιώβ.
Σε αυτό το άρθρο θα παρουσιάσω έστω και περιληπτικά τον οικογενειακό κλάδο της Αγίας και βλέποντας την κατάσταση ίσως πρέπει να αναρωτηθούμε πόσο τυχαίος ήταν ο γάμος της με τον Μιχαήλ Β΄. Πρώτος της οικογένειας αναφέρεται ο Pietro d‘ Alife από την Alife (αρχαία Ελληνική πόλη Αλλιφαί) κοντά στην Καζέρτα της Καμπανίας με αμφότερη καταγωγή από την Ρουέν της Γαλλίας, ο οποίος ακολούθησε τον Βοημούνδο στην εκστρατεία του στην Αδριατική Ρωμανία.
Σύμφωνα με το ιστορικό της οικογένειας ο Πετραλείφης κατάγεται από τον οίκο Drengot-Quarrel. Ένας από αυτούς, ο Osmond, δολοφόνησε τον φίλο και συνηκυνηγό του Ριχάρδου Β΄ Δούκα της Νορμανδίας (γνωστός με το προσωνύμιο le Bon=ο καλός) και έφυγε στην Ιταλία. Φοβούμενοι αντίποινα τα άλλα τέσσερα αδέρφια του, τον ακολούθησαν στην Ιταλία. Στην Ιταλία ανέβηκαν γρήγορα στην ιεραρχία προσφέροντας υπηρεσίες στους Λονγοβάρδους στην περιοχή του Σαλέρνο, στη νότια Ιταλία. Για τις υπηρεσίες τους απέκτησαν τις κομητείες Αλίφε και Αβέρ- σα και κατόπιν ανέβηκαν σε πρίγκιπες στο πριγκιπάτο της Κάπουα.
Η οικογένεια, όμως, ήρθε αντιμέτωπη με άλλη μια δυνατή οικογένεια των Hauteville. Για να τα έχει καλά με το Βοημούνδο, ο Πιέτρο αποφάσισε να τον ακολουθήσει στην εκστρατεία του εναντίον των Βυζαντινών. Φαί- νεται, ωστόσο, ότι και εκεί είχε μπει η αντίπαλη οικογένεια των Hauteville. Έτσι, με το σκεπτικό ο εχθρός του εχθρού μου είναι φί-λος, αποφάσισε να αλλάξει στρατόπεδο. Εγκατέλειψε τον Βοημούνδο και δήλωσε υποταγή στον αυτοκράτορα της Ρωμανίας και εγκαταστάθηκε στη Θράκη. Το όνομά του εξελληνίστηκε σε Πετραλείφης. Για τις υπηρεσίες που προσέφερε στο πλευρό του Αλέξιου Α΄ Κομνηνού εναντίον του Βοημούνδου στο Δυρράχιο, ο Αλέξιος τον αντάμειψε με γαίες στο Διδυμότειχο.
Στην πολιορκία και απελευθέρωση της Κέρκυρας από τους Νορμανδούς της Σικελίας του Ρογήρου Β΄ που ηγήθηκε του στρατού ο ίδιος ο αυτοκράτορας Μανουήλ Β΄ Κομνηνός, βρίσκουμε άλλους τέσσερις Πετραλείφηδες να μάχονται μαζί του. Την πληροφορία μας την δίνει ο Χωνιάτης και σε ελεύθερη μετάφραση του Χρήστου Χατζηλία διαβάζουμε: «Πρώτος ανέβηκε ο Πουπάκης, αρχηγός της φρουράς του Ιωάννη Αξούχου, έπειτα τέσσερις Ιταλοί και τα αδέρφια Πετραλείφα, βλέποντας το παράδειγμά τους οι στρατιώτες που βρίσκονταν στα πλοία άρχισαν να ανεβαίνουν και αυτοί με σηκωμένες τις ασπίδες τους και τα σπαθιά στο χέρι.
Οι Νορμανδοί από την άλλη πλευρά αμύνονταν πετώντας πέτρες και βλήματα». Περαιτέρω βρίσκουμε στις πηγές τον Ιωάννη (πατέρα της Αγίας) και τα αδέλφια του Νικηφόρο και Αλέξιο. Τον Αλέξιο Πετραλείφα θα τον στείλει ο Μανουήλ Κομνηνός σαν στρατηγό και πρέσβη στον σουλτάνο των Σελτζούκων Κιλίτς Αρσλάν Β’ με συνοδεία 6.000 στρατιώτες να διευθετήσει κάποια θέματα για περιοχές που τους είχαν αρπάξει Οι Ντανισμεντίδες ή Δανισμενδίδες (Τανισμάνιοι στις βυζαντινές πηγές) Τουρκένοι.
Αυτός νυμφεύτηκε την Άννα Κομνηνή Δελασσηνή ή Ρογείρα, εγγονή του Ιωάννη Κομνηνού Β΄. Ένα άλλο μέλος της οικογένειας θα συνδεθεί με το βουλγαρικό βασίλειο. Ο Ιωάννης θα λάβει τον τίτλο του Σεβαστοκράτορα και θα γίνει διοικητής Μακεδονίας και Θεσσαλίας. Ο «Σεβαστοκράτωρ» ήταν την εποχή των Κομνηνών (1081-1185) πρώτος στην αυλική ιεραρχία αμέσως μετά τον αυτοκράτορα. Από την εποχή, όμως, των Αγγέλων (1185-1204) και μετά υποβιβάστηκε στη δεύτερη θέση ύστερα από το αξίωμα του «Δεσπότου».
Ο Ιωάννης ακολούθησε τον Ισαάκ Άγγελο εναντίον των Βουλγάρων όπου έλαβε και μέρος στην συνωμοσία για την ανατροπή του Ισαάκ. Ο Αλέξιος Γ΄ Άγγελος τον πάντρεψε με μια ευγενή από την Κωνσταντινούπολη, την Ελένη. Άλλα στοιχεία δεν υπάρχουν για την σύζυγο και σύμφωνα με τον Ιώβ τον διόρισε «αὐθέντην, ἵνα ἐξουσιάζει ὅλην τήν Θεσσαλονίκην καί Μακεδονίαν».
Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Βαρζό, ο πρώτος ηγεμόνας του Δεσποτάτου της Ηπείρου Μιχάηλ Α΄ Άγγελος Κομνηνός Δούκας είχε στενή φιλία με τον Ιωάννη Πετραλείφη και μάλιστα όταν ο Μιχαήλ παρακάλεσε τον Βονιφάτιο Μομφερατικό να μην πειράξει τον Ιωάννη και την περιουσία του, κάτι που έγινε. Η αδερφή του Ιωάννη, Μαρία Πετραλείφα ή Πετραλίφενα, παντρεύτηκε τον ετεροθαλή αδερφό του Μιχάηλ, Θεόδωρο Κομνηνοδούκα, απ΄ όπου προήλθαν τέσσερα παιδιά. Την ίδια εποχή στο Δεσποτάτο δρα κάποιος αξιωματούχος, ο Θεόδωρος Πετραλείφης, ενώ αργότερα ο γιος του είναι μέγας χαρτουλάριος στη Νίκαια. Επίσης, στο Δεσποτάτο υπήρχαν και τα αδέρφια της Θεοδώρας.
Έτσι, λοιπόν, θα μπορούσαμε να είμαστε και λίγο «πονηροί» και γνωρίζοντας την πολιτική των γάμων της εποχής, πέρα απ’ ότι μας λέει ο βιογράφος της Αγίας, πως ο Μιχαήλ θαμπώθηκε από την ομορφιά της, ο Μιχαήλ συγγενεύει έτσι και με μια ισχυρή οικογένεια του Δεσποτάτου όχι μόνο της Ηπείρου αλλά και της Αυτοκρατορίας της Νίκαιας. Και το βλέπουμε και με τους ενδοοικογενειακούς γάμους όταν η Θεοδώρα συμφωνεί να πάρει ως σύζυγο την κόρη της θείας της Μαρία που είναι στην Αυτοκρατορία της Νίκαιας.
Πηγές: 1. Κωνσταντίνος Βαρζός, η γενεολογία των Κομνηνών. 2. Λάππας, Ιστορία του Πολιτειακού Κράτους της Ηπείρου. 3. Μαρία Ελένη Θεοφιλάκου: Θεοδώρα Πετραλίφενα. 4. Γουρίδης, Περί των νικηφόρων μαχών… 5. Ferdinand Chalandon: Histoire de la domination normande en Italie et en Sicile. Paris, 1907. 6. Χωνιάτης, Κείμενα. 7. Ακροπολίτης, Κείμενα. 8. Μοναχός Ιώβ Μελίας, Βίος Αγίας Θεοδώρας. 9. Βικιπαίδεια: Petraliphas der Familienname einer byzantinischen Adelsfamilie normannischer Herkunft.
