Η Νιόβη Τόμου είναι μόλις 27 ετών. Είναι ένας νέος άνθρωπος που αγαπά πολύ τον τόπο καταγωγής του πατέρα της, την Πωγωνιανή και το απέδειξε. Είναι πτυχιούχος αρχιτέκτονας μηχανικός. Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Πατρών και συνέχισε κατακτώντας επιπλέον τίτλους προκειμένου να κάνει τα όνειρά της πραγματικότητα.
Μόνο που τα όνειρά της δεν πραγματώθηκαν ούτε στην Αθήνα, ούτε στο εξωτερικό. Φαίνεται ότι τα τελευταία δύο χρόνια της ζωής της ζει παράλληλα τα μεγαλύτερα όνειρά της, οπότε και πήρε τη μεγάλη απόφαση να μετακομίσει στην Πωγωνιανή, αφήνοντας στην Αθήνα την οικογένειά της, τους φίλους της και την παλιά της ζωή. Η αγάπη της για το χωριό νίκησε καθετί και έτσι πήρε τη μεγάλη απόφαση να εγκατασταθεί μόνιμα εκεί. Τη συναντήσαμε και μας άνοιξε διάπλατα την πόρτα της ζωής της.

Καλώς σε βρίσκουμε Νιόβη. Μίλησε μας για σένα.

Απ. Ονομάζομαι Νιόβη Τόμου και γεννήθηκα στην Αθήνα το 1996. Ο πατέρας μου, Περικλής Ι. Τόμος, κατάγεται από την Πωγωνιανή και η μητέρα μου, Άννα Α. Καρακατσάνη από τη Σύμη. Από μικρή ηλικία είχα στενή σχέση με τις ρίζες των γονιών μου, αλλά κυριότερα με την Πωγωνιανή, όπου περνούσα μεγαλύτερα διαστήματα με τους παππούδες μου. Ο παππούς μου Ιωάννης Π. Τόμος και η γιαγιά μου Ευθυμία Τόμου, το γένος Φακατσέλη, διατηρούσαν μαζί με την υπόλοιπη οικογένεια Τόμου την ταβέρνα «Επτάλοφος», γνωστή σε πολλούς ως «Το Στέκι του Καρδάση» από τον προπάππο Περικλή Τόμο.
Δουλεύοντας στην ταβέρνα, στο ξενοδοχείο και στο βενζινάδικο του χωριού κατάφεραν να μεγαλώσουν δύο παιδιά, τον πατέρα μου και τη θεία μου, Μαρία Τόμου, οι οποίοι αποφοιτώντας από το λύκειο Πωγωνιανής σπούδασαν στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Ερ. Πώς προέκυψε η αγάπη για το χωριό; Με τι ασχολήθηκες πριν πάρεις την απόφαση να εγκατασταθείς στην Πωγωνιανή;
Απ. Ο τρόπος ζωής τους και η ιδιαίτερη αγάπη τους για την περιοχή καλλιέργησαν σε όλη την οικογένεια την αντίστοιχη ευαισθησία και το ενδιαφέρον για τον τόπο και την τοπική κοινωνία. Από μικρή ηλικία, μαζί με τα αδέρφια μου και την παρέα του χωριού, εξερευνούσα το Πωγώνι, τα βουνά του, τα γεφύρια του, τις χαράδρες του και θαύμαζα την τοπική αρχιτεκτονική του. Η εγκατάλειψη των δημόσιων κτιρίων, ορόσημων της ευρύτερης περιοχής, με ώθησε να σπουδάσω αρχιτεκτονική, ώστε να μπορέσω κάποια στιγμή να συμβάλω στην αποκατάσταση και ανάδειξή τους.
Πράγματι, το Νοέμβριο 2020 απέκτησα το δίπλωμα του αρχιτέκτονα μηχανικού από το Πανεπιστήμιο Πατρών. Μέσα από την προπτυ- χιακή διπλωματική μου εργασία διερεύνησα και πρότεινα σχεδιαστικά την εξασφάλιση της προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρία και των ευάλωτων ομάδων στους παραδοσιακούς οικισμούς του Αιγαίου και γενικότερα της Ελλάδας. Τον ίδιο μήνα ξεκίνησα να παρακολουθώ το Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Πολεοδομία και Χωροταξία» στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
Τον Μάρτιο 2023 ολοκλήρωσα επιτυχώς τις μεταπτυχιακές σπουδές μου, παρουσιάζοντας τη διπλωματική μου εργασία σχετικά με τον τρόπο αναβίωσης των ορεινών και παραμεθόριων οικισμών του Δήμου Πωγωνίου.
Μέχρι σήμερα, έχω λάβει υποτροφία Erasmus στο Πολυτεχνείο του Μιλάνο (PoliMi) (2018), υποτροφία ΙΚΥ στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου (UCL) (2022), καθώς επίσης και από το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Harvard στο Ναύπλιο (CHS Visiting Researchers in Nafplio 2023).

Ερ. Μίλησέ μας για τη γέφυρα που ένωσε τη ζωή σου από την Αθήνα στο ακριτικό Πωγώνι και πώς είναι μέχρι σήμερα τα πράγματα;
Απ. Παρόλες τις μετακινήσεις μου στο εξωτερικό, πάντα ήθελα η βάση μου να γίνει το χω- ριό των παππούδων μου, η Πωγωνιανή, το οποίο και έκανα πράξη. Από τον Ιανουάριο 2021 έχω εγκατασταθεί μόνιμα στην Πωγωνιανή, εκπροσωπώντας την τέταρτη γενιά της οικογένειας Τόμου.
Αναμφισβήτητα η μετεγκατάστασή μου από την πόλη στην επαρχία υπήρξε σημαντικό βή- μα, το οποίο με ενδυνάμωσε και με επιμόρφωσε σημαντικά. Μου δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω τα χωριά, όχι μόνο από την άποψη των διακοπών, αλλά από την οπτική της μόνιμης κατοικίας, βιώνοντας τα καθημερινά προβλήματα και τις ελλείψεις τους. Γνώρισα καλύτερα την ευρύτερη περιοχή, εντοπίζοντας τις δυνατότητες του τόπου και τις μελλοντικές ευκαιρίες για την ανάκαμψή του.
Γνώρισα τους ντόπιους κτηνοτρόφους, μελισσουργούς και γεωργούς, συμμετείχα στις εργασίες τους για να κατανοήσω τον κόπο τους, τις ανάγκες τους και τις δυσκολίες τους. Επιπλέον, ως αρχιτέκτονας μηχανικός εντρύφησα στην πολιτιστική, περιβαλλοντική και αρχιτεκτονική κληρονομιά του Δήμου που έχουν παραμεληθεί και εγκαταλειφθεί σε μεγάλο βαθμό μέχρι σήμερα.
Παράλληλα, μέσα από την εργασιακή μου απασχόληση ως ειδική συνεργάτιδα του δημάρχου Πωγωνίου κ. Κωνσταντίνου Καψάλη, έμαθα και την γραφειοκρατική πλευρά των δυσκολιών της περιοχής και τον τρόπο αντιμετώπισής τους. Παράλληλα, η εργασία μου και στην τεχνική εταιρεία «Project Analysis» στα Ιωάννινα, μου έχει δώσει τη δυνατότητα να ενημερώνομαι και για την ευρύτερη περιοχή των Ιωαννίνων και της Ηπείρου μέσα από τα εκάστοτε έργα που αναλαμβάνει η εταιρεία.

Ερ. Στις αυτοδιοικητικές εκλογές του Οκτωβρίου ήσουν υποψήφια με τον Αλέκο Καχριμάνη. Πώς προέκυψε;
Απ. Η φετινή υποψηφιότητά μου ως περιφερειακή σύμβουλος αποτέλεσε ιδιαίτερη τιμή, καθώς μου δόθηκε η ευκαιρία να εκπροσωπήσω έναν τόπο που αγαπώ προκειμένου να τον βοηθήσω έμπρακτα μέσα από τις γνώσεις μου και τις σπουδές μου.
Προσωπικά, δεν βλέπω τη μη εκλογή μου ως αποτυχία, αντιθέτως ως αφετηρία. Μια ευκαιρία να δυναμώσω και να προσπαθήσω περισσότερο. Είναι ιδιαίτερα τιμητικό να νιώθεις την αναγνώριση της προσπάθειάς σου από τον περιφερειάρχη Ηπείρου κ. Α. Καχριμάνη και την στήριξη του κόσμου από νεαρή ηλικία. Είναι δύναμη και ζεστασιά στην καρδιά. Ως εκ τούτου, νιώθω μεγάλη ευγνωμοσύνη για όλα αυτά τα άτομα που με εμπιστεύτηκαν, καθώς μου έδωσαν δύναμη και κουράγιο να συνεχίσω να διεκδικώ τις απαραίτητες προϋποθέσεις για ένα καλύτερο αύριο.

Ερ. Θα ακολουθήσουν άλλοι το παράδειγμα σου άραγε;
Απ. Στις μέρες μας είναι αρκετοί οι νέοι που επιστρέφουν ή επιθυμούν να επιστρέψουν στα χωριά τους, να ξεκινήσουν κάτι δικό τους και κυρίως να επανασυνδεθούν με τον τόπο τους, να διατηρήσουν ίσως τη μνήμη των δικών τους ανθρώπων.
Πιστεύω ότι ήρθε η ώρα να τους στηρίξουμε και να θέσουμε εκ νέου βάσεις για μια βιωσιμότερη ανάπτυξη. Καθώς βιώνουμε πλέον τις συνέπειες της μακροχρόνιας και εντατικής αστικοποίησης, οφείλουμε τώρα να συνθέσου- με ένα νέο μοντέλο διαβίωσης για τη χώρας μας. Οι ορεινοί οικισμοί της Ηπείρου, και εν γένει της Ελλάδας, αποτελούν σημαντικούς πολιτιστικούς πυρήνες, που μπορούν να προσφέρουν πλήθος ευκαιριών με τις κατάλληλες μεθόδους. Αποτελεί χρέος μας η προστασία, η διάσωση και η ανάδειξή τους. Παράλληλα, δεν πρέπει να ξεχνάμε όλους τους πολίτες με αναπηρία, τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και το γεγονός ότι ο πληθυσμός της χώρας μας γερνάει.
Οφείλουμε να επαναπροσδιορίσουμε πολλά θέματα σχετικά με τη διαμόρφωση των υφιστάμενων χώρων, την οργάνωση των οικισμών μας και να καταφέρουμε να προσαρμοστούμε στις συνεχόμενες αλλαγές, ακριβώς όπως είχαν κάνει και οι πρόγονοι μας.

Πηγή: epirusgate