Το τοπωνύμιο Στρεβίνα με έχει απασχολήσει όχι μόνο σαν τοπωνύμιο αλλά γιατί σε μικρή ηλικία αλλά και αργότερα έχω περάσει εκεί κάποια καλοκαίρια. Τα πλούσια νερά ήταν αυτά που με ενθουσίαζαν. Εκεί είχε και ο παππούς μου το χειμαδιό του όταν κατέβαινε από την Φανερωμένη.
Το χωριό σήμερα είναι γνωστό με την ονομασία Καμπή και είναι χτισμένο στους πρόποδες του βουνού Σύντεκνο (Βαλαώρας), οκτώ μίλια από την πόλη της Άρτας και σε υψόμετρο 20 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Με την Φιλιππιάδα χωρίζεται από τον ποταμό Λούρο.
Από την έρευνά μου έχω διαπιστώσει πως και στους ντόπιους η ιστορία του χωριού είναι, όπως και σε άλλα χωριά, ολίγον τι άγ- νωστη. Αυτό έχει να κάνει με τις αλλαγές πληθυσμών που συνέβαιναν στο παρελθόν. Υπάρχουν τρεις όμορφες ιστορίες για την παλιά ονομασία Στρεβίνα, που ναι μεν είναι όμορφες αλλά δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα.
1. Σαν πρώτη αναφέρεται ότι δόθηκε από τον πρωτομάστορα του γεφυριού της Άρ- τας, ο οποιός για να κατατοπίσει την γυναίκα του στην πορεία που θα ακολουθούσε δείχνοντας από τον λόφο της Περάνθης την τοποθεσία για να φθάσει στην Φιλιππιάδα που είναι σήμερα το χωριό της, είπε «στρίβε και βαίνε» και αργότερα που έγινε το χωριό ονομάσθηκε Στρεβίνα.
2. Κατά μια άλλη εκδοχή είναι ότι ένας απεσταλμένος φοροεισπράκτορας του πασά των Ιωαννίνων, αφού έμεινε αποκλεισμένος από την βροχή για λίγες μέρες βρίσκοντας καταφύγιο στα σκιερά δέντρα γύρω από τις βρύσες, όταν άνοιξε ο καιρός ρώτησε πως θα φθάσει στην Άρτα του είπαν «Στρίβε και βαίνει» δείχνοντας τον δρόμο προς την Μαραθιά.
3. Υπάρχει και άλλη εκδοχή ότι το όνομα δόθηκε από νομάδες που έμεναν αρκετό καιρό με τα κοπάδια τους στον χώρο γύρω από τις βρύσες που υπήρχαν πολλές δάφνες με «χοντρούς» ίσκιους και για να μην μπερδεύονται τα κοπάδια φωνάζαν συνεχώς στρί- βε-ρε, στρίβε-ρε και έμεινε η τοποθεσία με το όνομα αυτό. Όπως είπα, οι μύθοι είναι πάντα όμορφοι αλλά παραμένουν μύθοι. Αν και αρκετές φορές πίσω από μύθους κρύβονται και αλήθειες.
Για να δούμε, όμως, πως είναι η ιστορική αλήθεια και η ετυμολογία του τοπωνυμίου.
Η Στρεβίνα δεν εμφανίζεται για πρώτη φορά, όπως γράφουν κάποιοι, μέσα στις πηγές από τον Πουκεβίλ, αλλά η πρώτη αναφορά, τουλάχιστον σε μένα γνωστή, είναι 400 χρόνια πριν τον Πουκεβίλ. Η πρώτη γνωστή έως τώρα αναφορά είναι στο Χρονικό των Τόκκων, όπου ο Κάρολος Α΄ Τόκκος μαζεύει τον στρατό του στην Στρεβίνα για να χτυπήσει τον Αλβανό Γιακούμπ Σπάτα. Ενδέχεται, όμως, ο οικισμός να είναι ακόμα παλιότερος, καθότι απ΄ ότι γνωρίζω στον λόφο του Προφήτη Ηλία έχουν βρεθεί παλιότερα διάφορα όστρακα άλλων εποχών.
Στα πρώιμα Οθωμανικά φορολογικά κατάστιχα ο οικισμός απαντάται σαν İstrivina κ. Narda kz, δηλαδή το χωριό Στριβίνα του νομού Άρτας. Ο Μαξ Βάσμερ θέλει το τοπωνύμιο Σλαβικής προέλευσης (όπως όλα, άσχετα αν δεν γνώριζε τίποτα για την Στρεβίνα) εκ του *Trěbьna »Rodeort=τόπος που έχουν κοπεί τα δένδρα και μπορεί να κατοικηθεί «όπως και το Trebbin, Trebnitz, skr. Trebnje, ακόμα και το Trebinje, Trebino. Υπάρχει και η πιθανότητα να σημαίνει» Grasort=λιβάδι« από το Βουλγαρικό Trěvna εκ του*Trěvьna που βγαίνει από το trěva» Gras=χορτάρι. «Έτσι, στα Ελληνικά έχουμε *εἰς Τρεβίνα ή στη Στρεβα=>Στρέβα=>Στρεβίνα. Δηλαδή στο λιβάδι. Αυτά, βέβαια, είναι όλα υποθέσεις. Γεγονός είναι πως υπάρχει τοπωνύμιο στην Ελληνική, στον κάμπο του χωριού, που οι ίδιοι αποκαλούν «Λιβάδι».
Για μένα, όμως, το τοπωνύμιο φαίνεται να έχει αλλού την προέλευσή του και να προέρχεται απο το Τρέ-βινι=τρια αμπέλια ή να είναι παραφθορά του Βλάχικου Τρέι-Γί- νιε=τρια αμπέλια, δεδομένου πως η περιοχή καλλιεργούσε αμπέλια και ως γνωστόν ήταν και σημείο συνάντησης βλάχων. Με τον χρόνο ίσως να εξελίχθηκε σε Τρεβίνα+την πρόθεση «εις» που χρησιμοποιήθηκε σε πολλά τοπωνύμια στον Μεσαίωνα και να έγινε Εις Τρεβίνα -> Σ Τρεβινα=>Στρεβίνα και με παραφθορά και τοπικό ιδίωμα Στριβίνα. Όπως θα μπορούσε να είναι και μια εξέλιξη του Τρει Γίνιε, όπως ανέφερα παραπάνω.
Το χωριό καταγράφεται και σε χάρτη του Girolamo de Langes το 1757, άρα νωρίτερα των περιηγητών. Ο Αλή πασάς θα το κάνει τσιφλίκι του, θα κατασκεύασε και το περίφημο κανάλι της Στρεβίνας, που θα ενώνεται με τον Λούρου και το Χανόπουλο. Το 1821 θα χτυπηθούν εδώ Αληπασαλίδες και Σουλτανικοί με Έλληνες και σε δυο πλευρές. Στην επανάσταση του 1854 θα λεηλατηθεί. Το 1882 θα εγκατασταθεί στο χωριό ο Οθωμανικός Στρατώνας της Φιλιππιάδας. Ζημιές θα πάθει το χωριό στον πόλεμο του 1897 και 1912.
Πηγές Κειμένου:
1. Χρονικό των Τόκκων, G.Schiro. 2. Αρχείο Αλή πασά, τόμος 3. 3. Πουκεβίλ, Ταξίδι στην Ελλάδα. 4. Οθωμανικά φορολογικά κατάστιχα 1530. 5. Οθωμανικά φορολογικά κατάστιχα 1564. 6. Max Vasmer, Die Slaven in Griechenland. 7. Xάρτης Girolam de Langes, 1575. 8. Van der Glotz, der Krieg 1897, Epirus. 9. Περί του πολέμου 1912. 10. Διαδικτυακό Blog Romianews.