Το σημείωμα παρατίθεται επ’ ευκαιρία ενός φρικιαστικού περιστατικού βίαιης κακοποίησης ζώου που συνέβη πριν από λίγες ημέρες σε κάποιο χωριό του Δήμου Ζηρού. Το άτυχο σκυλάκι χτυπήθηκε τόσο βάναυσα που η ζωή του κινδύνεψε και από θαύμα επέστρεψε ζωντανό στην θερμή αγκαλιά του αφεντικού του που τρελάθηκε στην διαφαινόμενη απώλειά του. Ήταν και είναι μέλος της οικογένειάς του.
Αλλά ας εξετάσουμε λίγο σε βάθος αυτή την θρασύδειλη πράξη, τόσο στο συγκεκριμένο αλλά και άλλα ζωάκια που υποφέρουν και θανατώνονται καθημερινά. Η συμπεριφορά του να βλάπτει κανείς ζώα, είτε είναι παιδί είτε είναι ενήλικας, αποτελεί κλινικό σύμπτωμα συγκεκριμένων ψυχικών διαταραχών. Στην παιδική και εφηβική ηλικία οι παιδοψυχίατροι το χαρακτηρίζουν ως διαταραχή διαγωγής ενώ στους ενήλικες αποτελεί κύριο χαρακτηριστικό της αντικοινωνικής συμπεριφοράς.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Δ. Τόντη «Μια κοινωνία δεν κρίνεται από την σχέση του ανθρώπου με τα ζώα, αλλά από την απονομή δικαίου σε αυτούς που κακοποιούν τα ζώα ή σε αυτούς που δεν τηρούν τις συνθήκες ευζωίας τους». Επιστημονικά πάντως ως κακοποίηση των ζώων ορίζεται οποιαδήποτε, μη κοινωνικά αποδεκτή, ανθρώπινη συμπεριφορά που προκαλεί άσκοπη ταλαιπωρία, αγωνία, φόβο, πό- νο, τραυματισμούς μέχρι και τον βίαιο θάνατο ενός ζώου. «Η κακοποίηση των ζώων διακρίνεται σε σωματική και συναισθηματική, ανάλογα με το αν βλάπτεται η σωματική υγεία ή η συναισθηματική ευεξία των ζώων αν και σε πρακτικό επίπεδο η διάκριση πολλές φορές μπορεί να είναι δύσκολη.
Τί αντανακλούν τελικά για την ίδια την κοινωνία όλες αυτές οι συμπεριφορές κακοποίησης και τα φρικαλέα εγκλήματα εναντίον των ζώων; Σίγουρα μια κοινωνία σε κρίση και με έλλειμμα φιλοζωικής κουλτούρας. Η ανοχή στη βία κατά των ζώων δείχνει ότι δεν καταλαβαίνουμε ότι υπάρχει σύνδεση των διαφόρων μορφών βίας στην κοινωνία. «Αυτό που χρειάζεται να καταλάβουμε όταν είμαστε μάρτυρες σε τέτοια περιστατικά είναι ότι αυτός που βλάπτει τους σκύλους και τις γάτες μπορεί ταυτόχρονα να είναι βίαιος στα παιδιά του, στην σύντροφό του, στους ηλικιωμένους, να είναι δηλαδή ένας άνθρωπος που συνιστά απειλή για τις αρμονικές κοινωνικές και διαπροσωπικές σχέσεις».
Αν και η πλειοψηφία γνωρίζει ποιος συστηματικά ασκεί οποιαδήποτε μορφή βίας απέναντι στα ζώα επιλέγει να το αποκρύψει ή να αδιαφορήσει. Οι λόγοι για την στάση αυτή είναι πολλοί. Η φιλοσοφία του ωχαδερφισμού, η λογική της καλής σχέσης με τα ζώα καθώς και πιθανώς αντίποινα. Κοντολογίς η κακοποίηση και θανάτωση ζώου είναι το προειδοποιητικό καμπανάκι για τα χειρότερα και θα μπορούσε κανείς να πει ότι τα ζώα είναι το πρώτο θύμα ενός βίαιου ανθρώπου. «Είναι αποδεδειγμένο ότι οι άνθρωποι που είναι βίαιοι εναντίον των ζώων κάποια στιγμή θα είναι βίαιοι και εναντίον των ανθρώπων.
Τα παιδιά από την άλλη συχνά μιμούνται τους μεγάλους. Τα παιδιά που ζουν σε περιβάλλον βίας μιμούνται τους ενήλικες. Επίσης, πολλές φορές, τα παιδιά που κακοποιούν ζώα έχουν πέσει τα ίδια θύματα ενδοοικογενειακής βίας και έτσι ως αντίδραση μπορούν να χρησιμοποιήσουν βία στα ζώα.
Όπως αναφέρει ο κ. Δούκας, η σοβαρότερη και πιο ύπουλη μορφή κακοποίησης ζώων στην Ελλάδα είναι η «δηλητηρίαση». Και αυτό διότι σ’ αυτές τις περιπτώσεις κάποιος βάζει φόλα, το ζώο την τρώει σε κάποια στιγμή που ο δράστης δεν είναι καν εκεί και βρίσκεται νεκρό έπειτα από αρκετές ώρες. Δεν υπάρχει μάρτυρας για την πράξη αυτή και προφανώς ο δράστης διαφεύγει τις περισσότερες φορές.
Αφιερωμένο σ’ όλα τα κακοποιημένα ζώα και ιδιαίτερα στην Λούλα που μετονομάσθηκε και ως θηλυκός «Λάζαρος» αφού αναστήθηκε και γύρισε πίσω στο αφεντικό της που τόσο χαρά του έδωσε αφού τυχαίνει να τον ξέρω.
*Ο Γιάννης Πασιάς είναι παιδίατρος