Κάθε χρόνο την δεύτερη μέρα του Πάσχα εν καιρώ ειρήνης οι Αρτινοί κάτοικοι μαζεύονταν για να εκλέξουν τους προεστούς ή δημογέροντες που έμειναν γνωστοί στη ιστορία σαν κοτζαμπάσηδες από το τουρκικό KocabaΙ = κεφαλή, πρώτος, προεστός).
Κατά περιοχές, βέβαια, τους διόριζε και η Πύλη κατόπιν εισηγήσεως του Κατή (ιεροδικαστή) ή του υπεύθυνου πασά ή αγά της περιοχής. Οι προεστοί/ κοτζαμπάσηδες αυτοί εκπροσωπούσαν τους κατοίκους στις Οθωμανικές αρχές.
Παράδειγμα ο κοτζάμπασης μαζί με τον ιερέα ενός οικισμού έπρεπε να ετοιμάσουν τους καταλόγους σε περίπτωση του παιδομαζώματος και τους καταλόγους για τους φοροεισπράκτορες. Κι ακόμα να φροντίζουν να εκτελούνται οι εντολές – διαταγές των Οθωμανικών αρχών κτλ. Έπρεπε, επίσης, να μεταφέρουν παράπονα των κατοίκων στην Οθωμανική διοίκηση. Άσχετο το αν γίνονταν ή όχι και πώς προβλεπόταν.
Στην πόλη της Άρτας από την πρώτη στιγμή οι προεστοί αυτοί προέκυψαν από τις τάξεις των φεουδαρχών και σπαχήδων αλλά και εμπόρων, όπως και άλλων πλουσίων αρχόντων. Στα χωριά πολλές φορές διορίζονταν αλλά εκλέγονταν και ο πιο έμπειρος και σοφός, κοινώς αυτός που μετρούσε ο λόγος του.
Μάλιστα για σπουδαία ζητήματα, ειδικά στα χωριά, υπήρχε και η γενική συνέλευση. Στα χωριά συνήθως υπήρχε μόνο ένας. Οι κοτζαμπάσηδες αυτοί εκλέγονταν δια βοής σε υπαίθρια συγκέντρωση. Όπως έγραψα παραπάνω αυτό γίνονταν μία φορά το χρόνο, που σημαίνει πως η θητεία τους ήταν μονοετής. Αν πάλι οι κάτοικοι ήταν ευχαριστημένοι, είχε την δυνατότητα επανεκλογής. Βέβαια, ο Γραικός δεν αφήνει τίποτα στην τύχη. Τουλάχιστον ο έξυπνος. Γιατί, όπως λέει ο σοφός λαός: «Ποιος έβαλε τα χέρια στο μέλι και δεν τα έγλειψε».
Και ενώ στα χωριά ήταν περισσότερο θέμα κύρους να είσαι στους πρώτους του χωριού, στις πόλεις και περιοχές που είχε να κάνει με χρήμα εκεί βοηθούσαν και λίγο τα μέσα. Θες απειλές, θες δωροδοκίες κάπως εξασφαλίζονταν η επανεκλογή. Ακόμα και με ψευδείς κατηγορίες για τον αντίπαλο που θα μπορούσε να του στοιχίσει και τη ζωή. Ο θεσμός άλλαξε κάποιες φορές και στο τέλος στα χωριά φτάσαμε στον θεσμό του μουχτάρη (πρόεδ- ρος κοινότητας), ο οποίος διορίζονταν από τις αρχές.