Θα λέγαμε πως μετά το τανζιμάτ η κατάσταση στην Ήπειρο και την περιοχή της Άρτας είχε ηρεμήσει και οι Οθωμανοί είχαν αλλάξει.
Όπως όμως λέει και η λαϊκή παροιμία ο λύκος την τρίχα αλλάζει όχι το χούι. Η αδίσταχτη φορολογία κράτους και ντόπιων καϊμακάμηδων οδήγησαν στην επανάσταση του 1854. Αποτέλεσμα μετά την καταστολή ήταν να συνεχίσουν το βιολί τους.
Αρχές Γενάρη 1860, όπως πληροφορούμαστε από τον Ρώσο υποπρόξενο Άρτας Βαρζέλη, έφτασε στην Άρτα ένα απόσπασμα στρατού από την Βοσνία να παραλάβει 800.000 γρόσια και να τα μεταφέρει στην εν λόγω επαρχία.
Το ποσό αυτό προέρχονταν από φόρους της περιοχής με αποτέλεσμα να εξοργίσει ακόμα μια φορά τον φλογερό πατριώτη και υποπρόξενο Βαρζέλη, στέλνοντας επιστολή στον προϊστάμενο του Πρόξενο της Ρωσίας, στα Ιωάννινα, κύριο Δενδρινό. Να πω, πως ο Βαρζέλης ενημέρωνε, παράνομα μεν αλλά το έκανε, και το Ελληνικό προξενείο Ιωαννίνων.
Η επιστολή του Βαρζέλη
Παρουσιάζω εδώ την επιστολή του Βαρζέλη προς το Ρωσικό Προξενείο Ιωαννίνων: Άρτα 4 Ιανουαρίου 1860, αριθμός 1, Αύτοκρατορικόν Ύποπροξενείον τής Ρωσσίας έν Άρτη.
Σεβαστέ μοι Κύριε, Κατ’ αύτάς άξιωματικοί του στρατού Βόσνας άφίχθησαν ενταύθα διά νά παραλάβωσι γρόσια όκτακοσίας χιλιάδας καί νά τά μεταφέρωσιν εις Βόσναν.
Τό ποσόν τούτο θά είσπραχθή παρά τών χριστιανών τής Επαρχίας, πηγάζον έκ διαφόρων φόρων τούς οποίους κατ’ έτος πληρώνουσι, συμποσουμένους κατά τόν έπισυνα- πτόμενον κατάλογον περί τά 2.500.000 γρόσια, χωρίς νά άπολαμβάνωσι παρά τής Κυβερνήσεώς των ούδενός άγαθοεργήματος, μήτε δρόμων, μήτε γεφυρών, μήτε σχολείων δημοσίων, μήτε ίατροϋ, μήτε καν μιας φυλακής διά νά έχωσι κάποιαν άνθρωπίνην άνεσιν τουλάχιστον εκείνοι, οί οποίοι διά χρέη φυλακίζονται.
Μήτε ύπάρχει χριστιανός εις δημοσίαν Θέσιν, παρά μόνος ό γραμματεύς έν τω Διοικητηρίω, διά νά γράφη τάς διαταγάς πρός τούς δυστυχείς τούτους χριστιανούς μέ μόνα 150 γρόσια μηνιαίον. Μολονότι έκτός τών άνωτέρω φό- ρων ή ’Οθωμανική Κυβέρνησις άπολαμβάνει έκ τής επαρχίας ταύτης καί ετέρας 1.400.000 άπό Τελωνεία, Άλατα, Ιχθυοτροφεία καί έτερα δημόσια εισοδήματα.
Όλα δέ τ’ άνωτέρω πληρώνονται παρά τών χριστιανών, διότι οί τούρκοι 3.000 βεργί μόνον πληρώνουσι καί πολλά ολίγα άπό δέκατον καί ένοικιαστήρια τών κτημάτων των. Διά τούτο κρίνω χρέος μου νά τ’ άναφέρω τή Ύμετέρα Έκλαμπρότητα καί νά τή παρατηρήσω συγχρόνως ότι αν ή τοιαύτη οίκτρά κατάστασις τών χριστιανών έξακολουθήσει, άμφιβάλλω άν θά δυνηθώσιν έπί πολύν χρόνον ν’ άνθέξωσι, μάλιστα μέ τό νέον είσαγόμενον φορολογικόν σύστημα έπί τών κτη- μάτων. Θά αυξήσει ώς λέγεται τό μέχρι τούδε πληρωνόμενον ποσόν διά Βεργί ή Μακτού. Άναφέρων ταύτα…».