Αμφιβολίες το μυαλό μου βασανίζουνε πολλές, αμφιβολίες τρελές.
Σε τούτη εδώ την πόλη μας, που πολλοί αγαπούν να τη μισούν και άλλοι μισούν που την αγαπούν, ολοκληρώθηκε στις 13 Ιουλίου 2022 η πρώτη φάση της δικαστικής διαμάχης σχετικά με το εργατικό ατύχημα του 29χρονου Χρήστου Ζορμπά, που σκοτώθηκε από ηλεκτροπληξία κατά τη βάρδια του στο εργοστάσιο «Ήπειρος» στην Άρτα, τον Ιούνιο του 2020.
Το εργατικό ατύχημα του Χρήστου, έχει ιδιαίτερη σημασία όχι μόνο γιατί ένας νέος άνθρωπος έχασε τη ζωή του στον χώρο εργασίας του, αλλά γιατί άλλος ένας νέος άνθρωπος προστέθηκε στον κρίκο των θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων της χώρας μας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, που δημοσιεύτηκαν το φθινόπωρο του 2021, για την περίοδο από το 2014 – 2019, καταγράφηκαν 376 θάνατοι εργατών. Περίπου ένας νεκρός ανά πέντε ημέρες. Χωρίς να μετράμε τους χιλιάδες τραυματίες.
Αν και είναι πολύ νωρίς για οποιαδήποτε αξιολόγηση, χωρίς το τελικό κείμενο της καθαρογραμμένης δικαστικής απόφασης. Χωρίς καμία διάθεση χαρακτηρισμού της πρωτόδικης δικαστικής κρίσης και χωρίς να υποκαθιστώ τον δικανικό συλλογισμό και τη νομική επιχειρηματολογία για την υπεράσπιση των θέσεων και των δύο πλευρών, νομίζω ότι αξίζει να διερευνήσουμε τι μπορεί να μας πει μία απόφαση ενοχής για όλους τους εμπλεκόμενους στο σύστημα ασφαλείας ενός περιβάλλοντος εργασίας.
Η συγκεκριμένη απόφαση νομίζω καταδεικνύει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο, ότι άσχετα με την όποια προσωπική ευθύνη που μπορεί να έχει ο κάθε εργάτης για το ατύχημά του, υπάρχει και μία αντικειμενική ευθύνη όλης της ιεραρχίας σε όποιον δημιουργεί και λειτουργεί ένα εργασιακό περιβάλλον. Είναι ακριβώς η ίδια έννοια κατά την οποία ενώ όλοι μας γνωρίζουμε ότι η μεταφορά μας με ένα αυτοκίνητο με μεγάλη ταχύτητα μπορεί να μας σκοτώσει, ειδικά αν δεν φοράμε ζώνη ασφαλείας, ωστόσο, ο κανονισμός υποχρεώνει την πολιτεία να εγκαταστήσει στηθαία ασφαλείας και φωτισμό στους κόμβους, έτσι ώστε, αν και όταν συμβεί ένα ατύχημα από αμέλεια ενός οδηγού, να μην «τιμωρηθεί» αυτός με θάνατο.
Είναι ακριβώς η ίδια έννοια κατά την οποία, ενώ υπάρχει ήδη η οδηγία ότι οι ηλεκτρολογικές εργασίες πρέπει να γίνονται απουσία τάσεως (ρεύματος), ο κανονισμός υποχρεώνει τον καθένα μας να έχουμε εγκαταστήσει ρελέ διαφυγής στον ηλεκτρολογικό μας πίνακα, έτσι ώστε αν και όταν συμβεί ένα ατύχημα από αμέλεια ενός ηλεκτρολόγου, να μην «τιμωρηθεί» αυτός με θάνατο. Και χιλιάδες άλλα παραδείγματα.
Οι σύγχρονες κοινωνίες έχουν αποδεχτεί εδώ και χρόνια ότι η ανθρώπινη φύση περιέχει την έννοια της αμέλειας, ακόμα και σε ζητήματα προσωπικής ασφάλειας για τη ζωή μας. Για την αντιμετώπιση αυτής της αμέλειας θέσπισε και θεσπίζει κανόνες, οι οποίοι χτίζουν ένα προστατευτικό τοίχο γύρω από τον καθένα μας, ο οποίος μας προστατεύει από τις δικές μας αμέλειες. Έτσι ώστε η βλάβη που τυχόν πάθουμε να είναι αναστρέψιμη (τραυματισμός) και όχι μη αναστρέψιμη (θάνατος).
Γι’ αυτό σε κάθε εργασία υπάρχουν δεκάδες κανονισμοί ασφαλείας, οι οποίοι δεν αναφέρονται στον ίδιο τον εργαζόμενο, αλλά σ’ αυτούς οι οποίοι «χτίζουν» το εργασιακό περιβάλλον και οι οποίοι εγγυώνται, κατά το ανθρωπίνως δυνατό ότι οι εργάτες ακόμα και μετά από λάθη τους θα επιστρέψουν σπίτι τους ζωντανοί.
Για τον λόγο και μόνο αυτό, η απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Άρτας είναι πολύ σημαντική, όχι γιατί τιμωρεί κάποιους. Το μεγάλο κέρδος της κοινωνίας μας δεν είναι να βάλουμε όλους τους εργοδότες φυλακή. Το μεγάλο κέρδος θα είναι εάν αυτές οι αποφάσεις θα εξαναγκάσουν, θα πείσουν, θα νουθετήσουν τους εργοδότες να σκέφτονται πρώτα απ’ όλα την ασφάλεια και μετά την παραγωγή. Γιατί μέχρι σήμερα τουλάχιστον, ακόμα και η google και η amazon χρειάζονται ανθρώπινα χέρια για να λειτουργήσουν. Και χωρίς Αμφιβολίες πολλές, χωρίς Αμφιβολίες τρελές, αν αυτά τα ανθρώπινα χέρια εκλείψουν, χαιρέτα τη, την παραγωγή. Γιατί στο κάτω-κάτω, αν το καλοσκεφτούν, χάρη τους κάνουμε, αφού «Αν η εργασία ήταν τόσο καλό πράγμα, τότε οι πλούσιοι θα την κρατούσαν όλη για τον εαυτό τους».
Αθώος, λόγω Αμφιβολιών
