Η Άρτα, η «Αρτυμή του κόσμου» κατά τον Σεραφείμ Ξενόπουλο, εν έτη 2022 εξακολουθεί να αρδεύεται και να αποστραγγίζεται από τα έργα του 1950! Εκείνα που κατασκεύασε η εταιρεία «Boot and sons» και που περιλάμβαναν το ποτιστικό φράγμα στο Μαράτι (Ιμαρέτ), τις βασικές διώρυγες και τάφρους κατά μήκους της πεδιάδας και το αντλιοστάσιο Βίγλας.

Έφτασε η δεκαετία του ’80 έως ότου διατυπωθεί με ένταση το αίτημα για την αναγκαιότητα νέων ολοκληρωμένων εγγειοβελτιωτικών έργων (σσ απείλησαν τότε με ομαδικές παραιτήσεις αυτοδιοικητικοί και άλλοι φορείς ώστε να τους πάρουν στα σοβαρά) και χρειάστηκε να ξεκινήσει ο νέος αιώνας (21ος) για να δημοπρατηθούν κάποια απ’ αυτά. Έκτοτε πέρασαν πάνω από 20 χρόνια με τα έργα να διατρέχουν χίλια μύρια κύματα με σκοπό να ολοκληρωθούν τόσο στην πεδιάδα Άρτας όσο και την αντίστοιχη Πέτα-Κομποτίου. Παρ’ όλα αυτά το όραμα για νέο ολοκληρωμένο σύστημα άρδευσης και αποστράγγισης δεν έχει ικανοποιηθεί. Υπολείπονται αρκετά ώστε να μπορεί κανείς να μιλήσει για «Χρυσό μπαξέ, κλουβί με πέντε αηδόνια…».
Σήμερα ένα μεγάλο μέρος των προβλεπόμενων έργων έχουν ολοκληρωθεί, όμως παραμένουν ανενεργά. Εκείνοι που γνωρίζουν καλύτερα το θέμα σημειώνουν ότι «αν δεν τεθούν σε λειτουργία θα ρημάξουν». Κι αυτό διότι οι υπολειπόμενες εργασίες και στις δυο περιοχές έχουν προϋπολογιστεί στα 11.700.000 ευρώ. Όμως για να ξεκινήσουν χρειάζεται να ωριμάσουν…Κι όταν μιλάμε για ωρίμανση, σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση από το αρμόδιο υπουργείο, σημαίνει «επίλυση θεμάτων απαλλοτριώσεων, περιβαλλοντικής αδειοδότησης και χρηματοδότησης, ώστε να προχωρήσει η δημοπράτηση νέας εργολαβίας».

Έρχεται από μακριά
Το ζήτημα «Εγγειοβελτιωτικά Πεδιάδας Άρτας και Πέτα-Κομποτίου» έρχεται από πολύ μακριά και είναι άγνωστο πόσο μακριά στο μέλλον θα πάει…
Σε κάθε περίπτωση ο «Τ» επιχείρησε μια όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη έρευνα για το τί έχει γίνει έως σήμερα και τί ακόμα υπολείπεται προκειμένου να λειτουρ- γήσουν τα έργα. Η αναζήτηση στοιχείων ξεκίνησε από το τέλος Νοεμβρίου και χρειάστηκε πολύ επιμονή για μια όσο το δυνατόν πιο αναλυτική καταγραφή.
Η δημοπράτηση και επίβλεψη αυτών των έργων γίνεται απευθείας από την Διεύθυνση Αντιπλημμυρικών και Εγγειοβελτιωτικών Έργων (Δ19) της Γενικής Διεύθυνσης Υδραυλικών, Λιμενικών και Κτηριακών Υποδομών του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
Πεδιάδα Άρτας
Η β’ φάση των έργων πεδιάδας Άρτας δημοπρατήθηκε τον Μάρτιο του 2014 και η υπογραφή σύμβασης με την ανάδοχο εταιρία (ΕΤΕΘ ΑΕ) έγινε στις 17 Ιουνίου 2014.
Το έργο είχε προϋπολογισμό 14.150.000 ευρώ. Ο συμβατικός προϋπολογισμός του, μετά την έκπτωση, ήταν 8.480.300,81 ευρώ και η συμβατική υποχρέωση ολοκλήρωσης 24 μήνες με παράδοση τον Ιούνιο του 2016.
Το έργο αυτό ολοκληρώθηκε μεν αλλά τρία χρόνια αργότερα, στις 31 Δεκεμβρίου 2019 με την οριστική παραλαβή του να έχει γίνει πέρυσι τον Αύγουστο (3 Αυ- γούστου 2021). Η συνολική έκταση αναφοράς είναι 21.500 στρέμματα.
Τα εν λόγω έργα δημοπρατούνται και παρακολουθούνται απευθείας από την Διεύθυνση Αντιπλημμυρικών και Εγγειοβελτιωτικών Έργων (Δ19) της Γενικής Διεύθυνσης Υδραυλικών, Λιμενικών και Κτηριακών Υποδομών του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

Πεδιάδα Πέτα-Κομποτίου
Μόλις τον περασμένο Απρίλιο (8 Απριλίου 2022) εγκρίθηκε το πρωτόκολλο οριστικής παραλαβής για το «Έργο μεταφοράς νερού και αρδευτικά δίκτυα ζώνης 8 περιοχής Πέτα-Κομποτίου (β’ φάση)».
Το έργο ολοκληρώθηκε 30 Σεπτεμβρίου 2020 αλλά έκανε πάνω από χρόνο για την οριστική παραλαβή. Ανάδοχος υπήρξε η κατασκευάστρια εταιρεία «Ν. & Κ. Γκολιόπουλος ΑΤΕ», είχε αρχικό προϋπολογισμό 10 εκατομ- μ΄ύρια. ευρώ, εκτελέστηκε με συμβατικό προϋπολογισμό 8.024.936 ευρώ και αφορά σε έκταση 5.550 στρεμμάτων.
Τι έγινε στην πεδιάδα Άρτας…
Η πρώτη φάση των εγγειοβελτιωτικών πεδιάδας Άρτας περιελάβανε την κατασκευή της διώρυγας Δ1 από το Υδροηλεκτρικό Φράγμα Πουρνάρι ΙΙ έως το Ιμαρέτ.
Ως εκ τούτου η δεύτερη φάση των έργων που ολοκληρώθηκε και παραλήφθηκε πέρυσι τον Αύγουστο, είχε ως τεχνικό αντικείμενο την ολοκλήρωση του τμήματος της κύριας αρδευτικής διώρυγας (Δ1) από το Πτωχοκομείο Ιμαρέτ μέχρι την τάφρο Αράχθου (Τ2).
Πιο συγκεκριμένα κατασκευάστηκαν: Το τμήμα της διώρυγας Δ1 δυτικά του Πτωχοκομείου Ιμαρέτ έως το κατασκευασμένο τμήμα δυτικά της επαρχιακής οδού Άρτας – Χανοπούλου. Το τμήμα της διώρυγας Δ1 δυτικά της επαρχιακής οδού Άρτας – Χανοπούλου από το πέρας της υφιστάμενης διώρυγας Δ1 έως την συμβολή με τον υφιστάμενο κλειστό οχετό διέλευσης της Ιόνιας Οδού. Το τμήμα της διώρυγας Δ1, νοτιοδυτικά της Ιόνιας Οδού έως το πέρας των έργων.
Ολοκληρώθηκε η ανακατασκευή της αρδευτικής διώρυγας Δ2 με καθαρό μήκος 650 μέτρα και φτάνει έως τον μεριστή υδροδότησης των διωρύγων Δ2.1. και Δ2.2 μετά την διασταύρωσή της με τον επαρχιακό δρόμο προς Χανόπουλο και τέλος κατασκευάστηκε το νέο αντλιοστάσιο Α5 της αρδευτικής ζώνης 5.

…Και τι στην πεδιάδα Πέτα-Κομποτίου
Στην πεδιάδα Πέτα – Κομποτίου ολοκληρώθηκε η μεταφορά νερού από την υδροληψία του Πουρναριού ΙΙ, φράγματος Αράχθου της ΔΕΗ, μέχρι τις δεξαμενές ημερήσιας εξίσωσης στην κεφαλή των αρδευτικών δικτύων και του αρδευτικού δικτύου της ζώνης 8 της περιοχής.
Επίσης, ολοκληρώθηκαν οι εργασίες μεταφοράς νερού, συνολικού μήκους 11,5 χιλιομέτρων που αποτελούνται από διώρυγες και κλειστούς αγωγούς (κυκλικής ή ορθογωνικής διατομής), που λειτουργούν υπό πίεση και δια βαρύτητας.
Κατασκευάστηκαν δυο νέα αντλιοστάσια (Α0Α1) και (Α8), καθώς επίσης τμήμα του δικτύου της ζώνης Α8 που αποτελείται από υπόγειους σωληνωτούς αγωγούς από PVC πίεσης λειτουργίας 12,5 ατμόσφαιρες. διαμέτρου από 110 έως 500 mm, μέσω των οποίων διατίθεται το νερό στις αγροτικές μονάδες με υδροληψίες ενός στομίου παροχής 9 lt/sec και πίεσης 3,5 ατμόσφαιρες.
Παράλληλα, έγινε διαμόρφωση αγροτικών δρόμων με διάστρωση συμπυκνωμένης στρώσης θραυστού υλικού 20 εκατοστών και εργασίες αποχέτευσης – αποστράγγισης της περιοχής μέσω του υπάρχοντος υδρογραφικού δικτύου, στο οποίο έγιναν σποραδικά εργασίες συντήρησης καθώς και πύκνωσή του με την κατασκευή νέων τάφρων όπου υπήρχαν προβλήματα αποχέτευσης- αποστράγγισης.

Συμπληρωματικά έργα 11.700.000 ευρώ
Σύμφωνα με την επίσημη απάντηση που έλαβε η εφημερίδα μας από την Διεύθυνση Αντιπλημμυρικών Εγγειοβελτιωτικών έργων (Δ19) της Γενικής Διεύθυνσης Υδραυλικών Λιμενικών και Κτηριακών Υποδομών της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών «αποτελεί προγραμματιζόμενο έργο με εκτιμώμενη αξία σύμβασης 11.700.000 ευρώ (με ΦΠΑ) και τίτλο “Συμπληρωματικά Εγγειοβελτιωτικά Έρ- γα πεδιάδας Άρτας και περιοχής Πέτα – Κομποτίου, Νομού Άρτας”».
Στην ίδια επίσημη απάντηση προς τον «Τ» περιγράφεται αναλυτικά το τεχνικό αντικείμενο του έργου αυτού ως εξής: «Τα έργα που πρόκειται να κατασκευασθούν, συμπληρώνουν και ολοκληρώνουν υφιστάμενες κατασκευές που έχουν προκύψει από τα δύο προηγούμενα έργα (Ι και ΙΙ), τόσο τα εγγειοβελτιωτικά της πεδιάδας Άρτας όσο και τα εγγειοβελτιωτικά στην περιοχή του Πέτα-Κομποτίου, καθώς και τα αρδευτικά έργα της Ζώνης 5 της πεδιάδας Άρτας».
Όσα υπολείπονται στην πεδιάδα Άρτας…
Όσον αφορά τις εργασίες που θα αφορούν στη νέα δημοπράτηση, οψέποτε κι αν αυτή γίνει, περιγράφονται αναλυτικά καθώς υπάρχει ήδη οριστική μελέτη.
Στην πεδιάδα Άρτας σημειώνεται ότι τα έργα που υπολείπονται να γίνουν περιλαμβάνουν: Την ολοκλήρωση του τμήματος της κύριας Αρδευτικής Διώρυγας Δ1 από το πέρας του κατασκευασμένου τμήματος έως την θέση διακλάδωσης της διώρυγας προς το δεύτερο τμήμα της Δ1 και την Δ2. Την ολοκλήρωση του τμήματος της κύριας Αρδευτικής Διώρυγας Δ1 -2ο τμήμα (Ιμαρέτ – Τάφρος Αράχθου)- ορθογωνικής διατομής, που δεν κατασκευάστηκε λόγω αρχαιολογίας.
Κι ακόμα: Απαραίτητες εργασίες για την άρτια λειτουργία του ανάντη κατασκευασμένου τμήματος της κύριας Διώρυγας Δ1, οι οποίες είναι κατασκευή των προβλεπόμενων από την οριστική μελέτη (1997) υπερχειλιστών ασφαλείας που δεν έχουν κατασκευαστεί. Οι υπερχειλιστές ασφαλείας είναι απαραίτητοι για την ομαλή διοχέτευση πλεοναζουσών παροχών που μπορεί να προκύ- ψουν εκτάκτως. Έλεγχο, συντήρηση και ρύθμιση των τοποθετημένων ρουφρακτών AVIO και ρυθμιστών υδροληψίας MODULES A MASQUES που δεν λειτουργούν σωστά, με αποτέλεσμα να μην μεταφέρεται προς τα κατάντη η παροχή σχεδιασμού της διώρυγας Δ1. Αποκατάσταση και συντήρηση των οδών επιτήρησης της διώρυγας Δ1 και της οδού πρόσβασης στο έργο υδροληψίας στην κεφαλή της διώρυγας και στο ρουφράκτη AVIO 250/1000. Κατασκευή προσβάσεων στη στέψη της διώρυγας στις θέσεις που βρίσκεται υπερυψωμένη σε σχέση με την οδό επιτήρησης (κλίμακες από σκυρόδεμα) για την επιτήρηση της διώρυγας. Και τέλος κατασκευή του αρδευτικού δικτύου της Ζώνης 5 για την άρδευση 9.880 στρεμμάτων καθαρής έκτασης με το αντίστοιχο οδικό δίκτυο.

Όσα υπολείπονται για Πέτα- Κομποτίου
Τα συμπληρωματικά έργα της περιοχής Πέτα-Κομποτίου περιλαμβάνουν την ολοκλήρωση του αρδευτικού δικτύου της Ζώνης 8.
Όπως σημειώνεται από την αρμόδια Διεύθυνση «το δίκτυο της Ζώνης 8, καθαρής αρδευόμενης έκτασης 5.550 στρεμμάτων, τροφοδοτείται μέσω του αντλιοστασίου Α8 από τη δεξαμενή R8 και αποτελείται από υπόγειους σωληνωτούς αγωγούς από PVC, μέσω των οποίων διατίθεται το νερό στις αγροτικές μονάδες με υδροληψίες ενός στομίου». Στο ίδιο έργο, σύμφωνα με την μελέτη, περιλαμβάνονται οι δρόμοι του αγροτικού οδικού δικτύου που διαμορφώνονται με συμπυκνωμένη στρώση 20 cm θραυστού υλικού. Η αποχέτευση της περιοχής γίνεται με το υπάρχον υδρογραφικό δίκτυο, στο οποίο θα εκτελεσθούν εργασίες καθαρισμού και συντήρησης και ενδεχομένως η διάνοιξη τμημάτων τάφρων, σύμφωνα με τις εντολές της Υπηρεσίας Επίβλεψης.

Μόνο έτσι θα καταστούν λειτουργικά
Ο Αντώνιος Κοτσώνης, γενικός διευθυντής Υδραυλικών Λιμενικών και Κτηριακών Υποδομών της Γενικής Γραμματείας, στην απάντηση που δίνει προς την εφημερίδα μας, υπογραμμίζει: «Εκτός από την κατασκευή των αρδευτικών δικτύων στη Ζώνη 5 της περιοχής Άρτας που αποτελεί ένα εξ ολοκλήρου νέο έργο, τα υπόλοιπα έργα της παρούσας εργολαβίας συμπληρώνουν και ολοκληρώνουν έργα που έχουν κατασκευαστεί σε προηγούμενες εργολαβίες, καθιστώντας τα λειτουργικά. Μετά το πέρας των εργασιών, ο ανάδοχος θα πρέπει να θέσει σε αποτελεσματική λειτουργία το σύνολο των κατασκευασμένων έργων».
Εις ότι αφορά την ωριμότητα της εν λόγω μελέτης ώστε να δημοπρατηθούν αυτά τα συμπληρωματικά έργα, σημειώνεται: «Έχει εγκριθεί η οριστική μελέτη. Εκκρεμεί η έγκριση των κτηματολογικών πινάκων και διαγραμμάτων για την περιοχή Πέτα – Κομποτίου (Ζώνη 8), καθώς και η κήρυξη συμπληρωματικών απαλλοτριώσεων απαιτούμενων εκτάσεων για την κατασκευή του έργου. Έχει υποβληθεί στην Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης φάκελος ανανέωσης των περιβαλλοντικών όρων του έργου και έχει προταθεί η ένταξη του έργου στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων».
Όμως… αργούν ακόμα
Όμως στο επίμαχο ερώτημα αν και πότε θα δημοπρατηθούν αυτά τα συμπληρωματικά έργα, τονίζεται: «Χωρίς την επίλυση των θεμάτων απαλλοτριώσεων, περιβαλλοντικής αδειοδότησης και χρηματοδότησης, δεν υφίσταται ωριμότητα για δημοπράτηση νέας εργολαβίας» και προστίθεται: «Εργαζόμαστε για την ωρίμανση των συνθηκών δημοπράτησης νέας εργολαβίας».