Στο σύμπαν της γαστρονομίας και ψηλά στις προτιμήσεις του κοινού υπάρχει ένα δημοφιλέστατο φαγητό σε ωραίο χάρτινο περιτύλιγμα. Μια λιχουδιά που όταν ψήνεται περιστρέφεται διαρκώς. Ένα φτηνό φαγητό δρόμου της φυλής μας με τεράστια διεθνή απήχηση και τουριστική ταυτότητα. Με τραγανή πίτα στεγνή ή στο λάδι. Με κόκκινο πιπέρι ή όχι. Με συνοδεία πατάτας ή όχι. Οι πιο πολλοί προτιμούν την κλασική συνταγή: χοιρινό, ντομάτα, κρεμμύδι αψύ και τζατζίκι. Καλή μας όρεξη κι ας έχει και τα λιπαρά του.
Μια ελληνική εφεύρεση ο «γύρος» με αρχαίες ρίζες. Τη φαεινή ιδέα της πίτας την είχε κάποιος Μικρασιάτης μέσω Αιγύπτου. Δεν είναι μόνο θεραπευτικό μέσο της λιγούρας και πολύ χορταστικός, αλλά και ισχυρό συναίσθημα. Έχουμε μια εμμονή μαζί του, είναι στο DNA μας και κουβαλά μνήμες από τα παιδικά μας χρόνια.
Γέμισαν οι δρόμοι γυράδικα και οι συμπαθέστατοι ιδιοκτήτες τους ανταγωνίζονται με ωραία λογοπαίγνια, για να τραβήξουν την προσοχή μας. Κυκλοφορούν πεινασμένοι οι νέοι στους δρόμους και ξαφνικά οσφραίνονται μια γνωστή μυρωδιά που τους ταράσσει τα σωθικά. Ακολουθούν σαν υπνωτισμένοι την οσμή και ουπ, κάνουν μια στάση στην Κορυφή της γεύσης, στον Ράκια τον Κωστακιώτη, στο Πάμε Σουβλάκι, στο Μονοπλιό, στην Αίγλη, στον Σταμούλη και σε τόσους άλλους. Όλοι τους εμπνέουν οικειότητα και εμπιστοσύνη.
Τα κοφτερά μαχαίρια επί το έργον και τα σάλια των ανυπόμονων πελατών να τρέχουν ασυγκράτητα μέχρι να απολαύσουν την πρώτη δαγκωματιά. Νοστιμιάρικος και πικάντικος. Πάντα γλυκιά η ανάμνηση της γεύσης του και ευχάριστη η επίγευση.
Τρώγεται και στα όρθια μέσα ή έξω από το κατάστημα, στο δρόμο χωρίς παρεξήγηση ή έρχεται στο σπίτι delivery. Φτηνός, γρήγορος και θρεπτικός. Νόστιμη λύση, μπουκιά και συχώριο. Ιεροτελεστία το τύλιγμά του με την πάνω μεριά του ανοιχτή να προεξέχει όρθιος. Είναι τέχνη και θέλει δεξιοτεχνία στο σερβίρισμα για να είναι σωστός και με ισορροπία στην ποσότητα των υλικών. Οι ψήστες και οι τυλιχτές είναι star. Είναι αυτοί που έχουν άμεση επαφή με τον πελάτη και επικοινωνούν μαζί του.
Ένα ιδιαίτερο φαγητό για τους βιαστικούς, τους μετανάστες και τους εργένηδες. Για τους ξενύχτηδες και όσους θέλουν με φίλους στο σπίτι να απολαύσουν έναν αγώνα στην τηλεόραση. Για τους φοιτητές και γι’ αυτούς που μετράνε το χρήμα στα… βαριά. Και γι’ αυτούς, βρε αδελφέ, που ντρέπονται να πάνε μόνοι τους να φάνε σε μια ταβέρνα. Σαν λαϊκό φαγητό πέρασε στη συνείδηση του κόσμου και ίσως γι’ αυτό οι πολύ πλούσιοι το θεωρούν παρακατιανό. Στα κρυφά -νομίζω- κι αυτοί ενίοτε το απολαμβάνουν. Οπότε μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι είναι και… δημοκρατικό, γιατί σμίγει όλες τις κοινωνικές τάξεις. Εκεί που πάγια απουσιάζει, είναι από τα επίσημα τραπέζια των σπιτιών μας.
Μέσα στην κρίση πήρε για καλά τα πάνω του και νίκησε κατά κράτος τα μεζεδοπωλεία και τις ακριβές ταβέρνες. Έγινε πανάξιος ανταγωνιστής της πίτσας και με τον μεγάλο κύκλο εργασιών του απασχολεί πάρα πολλούς εργαζό- μενους. Έναν προβληματισμό θέλω να καταθέσω για τον βιομηχανικό σε σχέση με τον χειροποίητο γύρο. Η αλήθεια με την ηθική θα πρέπει να πάνε αντάμα. Κάτι ακούγεται και για χτύπημα του κρέατος μαζί με νερό και φωσφορικά άλατα. Ο βιασμός αυτός παραπέμπει σε εμπορικό κέρδος με δυσάρεστα αποτελέσματα για τον οργανισμό μας. Όσο για τον κατεψυγμένο βιομηχανικό γύρο, αυτό προ πολλού το έχουμε αποδεχθεί αδιαμαρτύρητα με τη βεβιασμένη απόψυξη πάνω στη φωτιά.
Ένα είναι σίγουρο. Ο βιομηχανοποιημένος έτοιμος οδήγησε στην απώλεια του χαρακτήρα και της ταυτότητας του κάθε μαγαζιού. Όσο για τις πίτες, φυσικά και είναι από τη βιομηχανία. Ο πιτόγυρος, ό,τι κι αν συμβεί, θα συνεχίσει να μεγαλώνει καινούργιες γενιές Ελλήνων σφιχτά τυλιγμένος. Ακρίβυνε τελευταία λίγο, αλλά δεν πειράζει, γιατί ακόμα πουλιέται σε λογική τιμή. Προσοχή όμως παιδιά. Μη δίνετε σημασία στην έκφραση «βρόμικο».
Η λαιμαργία σας είναι υπεύθυνη γι’ αυτό, με συνέπεια να λερώνετε τα ρούχα σας. Ακόμα, δε θέλω να τρώτε μαζί με το περιεχόμενο το χαρτί ή τη λαδόκολλα. Μια χαρά πάει μαζί και με ένα δροσερό κρασί μοσχοφίλερο. Εις υγεία.
