Αμφιβολίες το μυαλό μου βασανίζουνε πολλές, Αμφιβολίες τρελές.
Το 1974, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας στην Ελλάδα, το ροκ συγκρότημα Νοστράδαμος κέρδισε τον πρώτο διαγωνισμό συμμετοχής της Eurovision, που διοργά- νωσε ο κρατικός ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός ΕΙΡΤ. Ωστόσο, λόγω σκανδάλου μετά από μία κατηγορία βιασμού, η χούντα απαγόρευσε τη μουσική του συγκροτήματος. Στο συγκρότημα δεν επετράπη να αγωνιστεί στην Eurovision και εστάλη αντ’αυτού η Μαρινέλλα με το «λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και τ’ αγόρι μου» σε μουσική Γιώργου Κατσαρού και στίχους Πυθαγόρα. Κι από εκείνη τη στιγμή φαίνεται να ξεκινά στη χώρα μας το όραμα της πλέριας τουριστικής ανάπτυξης.
Η… µονοκαλλιέργεια του Τουρισµού που κυριαρχεί στην αναπτυξιακή δυναµική της ελληνικής οικονοµίας οδηγεί την κούρσα των προσλήψεων διαχρονικά. Η εποχικότητα της ελληνικής αγοράς εργασίας χτυπά «κόκκινο», με τα στοιχεία του πληροφοριακού συστήµατος «Εργάνη» να επιβεβαιώνουν κάθε Μάιο, ως τον µήνα κορύφωσης των εποχικών προσλήψεων, με τα καταλύµατα και την εστίαση σχεδόν να µονοπωλούν τις θέσεις εργασίας. Σύµφωνα µε το Παγκόσµιο Συµβούλιο Ταξιδίων και Τουρισµού (WTTC), το ένα τέταρτο της απασχόλησης στην Ελλάδα βασίζεται στον Τουρισµό.
Κανείς, δεν υποβιβάζει την συµβολή του Τουρισµού στην ελληνική οικονοµία, πολύ περισσότερο όταν συνέχισε να ανθίζει, την ώρα που η κρίση δηµόσιου χρέους κόντεψε να διαλύσει τον παραγωγικό ιστό της χώρας. Αναµφίβολα ο Τουρισµός είναι ένα µεγάλο πλεονέκτηµα της Ελλάδας. ∆εν µπορεί, όµως, να αποτελεί τον κυρίαρχο – αν όχι μοναδικό μοχλό ανάπτυξης. Ούτε µπορεί να συνιστά διαχρονικά την κύρια πηγή παραγωγής θέσεων εργασίας. Καθώς, αν αυτό παγιωθεί, η αγορά κινδυνεύει να εγκλωβιστεί σε μια ολοένα διογκούµενη εποχικότητα που θα παράγει πρώτιστα φθηνές θέσεις εργασίας.
Δυστυχώς, η χώρα, εκτός από τις ανισότητες στον πλούτο που παρατηρούνται παντού στον κόσμο, δεν έχει κανέναν αναπτυξιακό σχεδιασμό για όσους δεν θέλουν να γίνουν «γκαρσόνια». Η συμμετοχή της γεωργίας στον σχηματισμό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) της χώρας συρρικνώθηκε από 17,9% το 1980 σε 3,7% το 2019 (ΕΛΣΤΑΤ). Γι’ αυτό δεν φταίει μόνο η αύξηση του ΑΕΠ, λόγω της οικονομικής μεγέθυνσης του τριτογενή τομέα. Επίσης, το ποσοστό των απασχολούμενων στη γεωργία, δασοκομία και αλιεία μειώθηκε δραστικά από 30,7% το 1981 σε 12,2% το 2019 (ΕΛΣΤAΤ). Αλλά και ο αριθμός των γεωργικών εκμεταλλεύσεων περιορίσθηκε από 972.174 το 1981, σε 684.950 το 2016 (Eurostat).
Την εποχή που μαινόταν η συζήτηση στη χώρα για το αν πρέπει να ενταχθούμε ή όχι στην ΕΟΚ, ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε κάνει μια δυσοίωνη πρόβλεψη: «Δεν θα γίνουμε γκαρσόνια της Ευρώπης». Δυστυχώς, δικαιώθηκε. Δυστυχώς αποδείχτηκε ότι από το «δεν θα γίνουμε γκαρσόνια της Ευρώπης», στο «ο τουρισμός είναι η βαριά βιομηχανία μας» ήταν ένα τσιγάρο δρόμος. Πόσο ανθεκτική μπορεί να είναι μια οικονομία που στηρίζεται στον τουρισμό και στην εστίαση, με ελάχιστη συμμετοχή της αγροτικής παραγωγής και ενώ είμαστε ήδη στον προθάλαμο επισιτιστικής κρίσης, λόγω του πολέμου;
«Απευθύνω έκκληση στους επιχειρηματίες του τουριστικού τομέα», είπε ο κ. Κίκιλιας. «Δεδομένου ότι ο τουρισμός είναι ο πρεσβευτής της χώρας μας στο εξωτερικό, ζητώ από τους ξενοδόχους να προσφέρουν ποιοτικές και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Το πλεόνασμα από τα τουριστικά κέρδη και η επιτυχία του ελληνικού τουρισμού πρέπει να μοιραστούν με όλους τους εργαζόμενους του κλάδου». Η κυβέρνηση, όταν καλείται να υπερα- σπιστεί αμοιβές εργαζομένων, κάνει έκκληση, στις πράξεις της όμως νομοθετεί ελαστικές μορφές εργασίας, χωρίς μισθολογική προστασία και συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
Και οι παρατρεχάμενοι να σιγοντάρουν: «Πάντως, καλύτερα γκαρσόνι της Ευρώπης παρά μετανάστης στο Καζακστάν» (Καθημερινή). «Τι λες; Με τέτοια ανεργία, με τέτοια οικονομική κρίση, μακάρι να γίνουμε γκαρσόνια! Τουλάχιστον θα έχουμε ένα μισθό, θα έχουμε ένσημα»… με 12ωρο ωράριο, 480 ευρώ μηνιαίο μισθό και μαύρη εργασία.
Υπάρχει κανείς ανάμεσά μας που να μην έχει Αμφιβολίες πολλές, Αμφιβολίες τρελές ότι ακόμα και στο θέμα του τουρισμού «ή στραβός είναι ο γιαλός, ή στραβά αρμενίζουμε»; Μήπως πρέπει απλά να ΜΗΝ καταναλώνουμε ό,τι μας σερβίρουν τα καλύτερα γκαρσόνια της Ευρώπης;
Αθώος, λόγω Αμφιβολιών
