Ο κορονοϊός διατάραξε την τάξη της παγκόσμιας κοινότητας. Έβγαλε όλους, χωρίς εξαίρεση, τους ανθρώπους έξω απ’ τα συνήθη και καθιερωμένα και τους έβαλε σε νέες και πρωτόγνωρες διαδρομές μέσα σε σκοτεινές σήραγγες. Και κατέκλυσε ταυτοχρόνως τις ψυχές κάποιων με δραματικά διλήμματα και άλλων με πεισματικές αρνήσεις και περίεργους φόβους.
Μα η πλέον ορατή και εξίσου τραγική του πλευρά είναι ότι διέσπασε την ενότητα της ορθοδοξίας. Είναι λυπηρό και απάνθρωπο διάφοροι αφελείς που (λένε πως) διακονούν το θεό να διασπείρουν κατάρες και φόβους μεταξύ των φίλων τους και ομοϊδεατών τους, για να τους αποτρέψουν από τον εμβολιασμό, χωρίς δυστυχώς να λογαριάζουν (και χωρίς να τους νοιάζει) αν έτσι τους οδηγούν στον βέβαιο θάνατο. Δεν ξέρουμε και δεν μπορούμε να εικάσουμε πώς αισθάνονται οι άνθρωποι αυτοί όταν κάποιοι απ’ τους οπαδούς τους χάνουν για το τίποτε τη ζωή τους. Εκτός κι αν επαναπαύονται με τον παρήγορο (;) λόγο πως ο θεός τους αγάπησε -αυτούς πιο πολύ- και τους κάλεσε να πάνε κοντά του!
Το ερώτημα, ωστόσο, που πλανάται και ψάχνει απάντηση είναι σε ποιον θεό πιστεύουν αυτοί που, υπακούοντας στην επιστήμη και ακολουθώντας τις εντολές των συνετών και φρόνιμων ιεραρχών, έσπευσαν να εμβολιαστούν τηρώντας ταυτόχρονα ευλαβικά τα μέτρα για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης αυτής της ύπουλης ασθένειας. Και σε ποιον θεό, τέλος πάντων, πιστεύουν οι αρνητές της επιστήμης, των εντολών που δίνονται απ’ την επίσημη εκκλησία και των εμβολιασμών που καλούνται να κάνουν όχι μόνο για να σώσουν τον εαυτό τους, αλλά και για να προστατεύσουν τους συνανθρώπους τους, με τους οποίους κατ’ ανάγκη έρχονται καθημερινά σε επαφή.
Τελικά πολλοί από αυτούς τους ορθόδοξους αρνητές δεν κατόρθωσαν να σώσουν τον εαυτό τους. Και βρήκαν το θάνατο μέσα σε μιαν απέραντη μοναξιά, με την άρνηση να μην περιορίζεται μόνο στο χώρο της επιστήμης, αλλά να γίνεται εντέλει άρνηση του σύμπαντος κόσμου, άρνηση όμως και του ίδιου του θεού στον οποίο πίστευαν, καθώς δεν κατόρθωσαν ποτέ να χωνέψουν πως και η επιστήμη είναι ανεκτίμητη δωρεά του θεού στους ανθρώπους. Και η τέχνη ωσαύτως. Και τα γράμματα. Και ο πολιτισμός. Και δεν κατόρθωσαν, ως εκ τούτου, να βάλουν καλά στην ψυχή τους πως τα πάντα ο θεός τους εν σοφία εποίησεν.
Το μετέωρο βήμα του Καντιώτη
Αλλά καθώς ζούμε σήμερα τούτες τις εωσφορικές και ανομολόγητες καταστάσεις του κορονοϊού και των αρνητών του, ας γυρίσουμε λίγο πίσω τους χρονολογικούς δείχτες. Το σωτήριον έτος 1990 ο σκηνοθέτης Θεόδωρος Αγγελόπουλος βρίσκεται στη Φλώρινα με μια πλειάδα κορυφαίων ηθοποιών και ανθρώπων γενικώς του κινηματογράφου. Έχει κρίνει απαραίτητο κάποια απ’ τα γυρίσματα της ταινίας του «Το μετέωρο βήμα του πελαργού» να γίνουν εκεί. Στη μικρή και χιονισμένη αυτή πανέμορφη πόλη των συνόρων μας, η οποία συνδυάζει τις φυσικές ομορφιές με την πονεμένη ιστορία του έθνους και την καλοσύνη των απλών ανθρώπων της.
Μα αντί η όμορφη αυτή πόλη με τους κατοίκους της να ζει στο ρυθμό της τέχνης και να νιώθει περήφανη που τόσοι σημαντικοί άνθρωποι περπατούν στους δρόμους της και μεταφέρουν στην τέχνη τις γειτονιές της, τα κτήρια, την αγορά, την αισθητική της γενικώς, τα κατάφεραν οι θρησκευτικοί της άρχοντες, διεγείροντας κι ένα μέρος των οπαδών τους, να σπείρουν τον φανατισμό εναντίον των καλλιτεχνών και να ανασύρουν μεσαιωνικές εικόνες σκοταδισμού και μισαλλοδοξίας.
Και δεν έφτασαν οι σκηνές απείρου κάλλους με τα χωνιά και τις προτροπές να φύ- γουν οι «αφορισμένοι» απ’ την πόλη, με τις καμπάνες να χτυπούν πένθιμα υπό τους διαπεραστικούς ήχους των χριστιανικών μεγαφώνων και τους ιερείς να διαδηλώνουν στην πλατεία κατά του ανθέλληνα και αντίχριστου Αγγελόπουλου. Ο τότε επίσκοπος Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας και ιθύνων νους των προσβλητικών αυτών βυζαντινών επεισοδίων Αυγουστίνος Καντιώτης προχώρησε και στην πράξη αφορισμού του σκηνοθέτη και του επιτελείου του.
Προβλήθηκε παγκοσμίως και τιμήθηκε η ταινία του Αγγελόπουλου. Και την απόλαυσαν εκατομμύρια θεατές. Κι έμεινε ο αφορισμός του μητροπολίτη Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας με τα συμπαρομαρτούντα ως μια γραφική πινελιά και μια επίδειξη ελαφρότητας εναντίον της τέχνης, που μας κάνει να κουνάμε μελαγχολικά το κεφάλι μας.
* Ο Δημήτρης Βλαχοπάνος είναι
φιλόλογος, συγγραφέας και λογοτέχνης
