Είδα ένα όνειρο. Παράξενο και σημαδιακό. Είδα ότι τάχα ο κόσμος αλλάζει. Ή ακριβέστερα τον αλλάζουν. Και πίσω από αυτές τις κατευθυνόμενες αλλαγές κρύβεται η αποκαλούμενη «αγορά». Μια συμμορία, δηλαδή, που κρύβει και προστατεύει τα πρόσωπα που την συγκροτούν.
Στο όνειρό μου τα μέλη αυτής της συμμορίας εμφανίζονται τερατόμορφα, αδηφάγα, κανιβαλικά. Έχουν στήσει το τραπέζι του Προκρούστη, πάνω στο οποίο τεμαχίζουν ακόμα και μικρά παιδιά… Άγνωστο γιατί αλλά τα θύματά τους είναι πολλά και πάντως πολύ περισσότερα απ’ όσα μπορούν να καταναλώσουν. Τόσα πολλά που αδυνατούν να διαχειριστούν την ανθρώπινη σάρκα, η οποία μένει άταφη και με την δυσοσμία της ελκύει πολλά άλλα πτωματοφάγα όρνεα… Αλλά και πάλι οι σοροί δεν είναι διαχειρίσιμοι καθώς η κάθε μέρα φέρνει ακόμα περισσότερα πτώματα.
Μια πρώτη ερμηνεία του ονειροκρίτη στον οποίο ανέτρεξα, είναι ότι η «αγορά» μεριμνά για την πληθυσμιακή ισορροπία του πλανήτη που πράγματι ιδροκοπά ώστε να τους χωρέσει όλους. Αλλά το όνειρο έχει και συνέχεια. Τέτοια που ξυπνώντας αναρωτήθηκα αν ήταν όνειρο ή εικονική πραγματικότητα.
Οι αλλαγές που προωθεί η «αγορά» μέσω των ποικιλώνυμων εκπροσώπων της, έχουν στόχο την ανατροπή όλων των φυσικών σταθερών που διέπουν την επιστήμη και την τεχνολογία, τον άνθρωπο και το περιβάλλον, τη ζωή και το θάνατο. Οι επιστήμες τους εστιάζουν στον έλεγχο των γεννήσεων και την επιμήκυνση του χρόνου ζωής.
Και κάπως έτσι, οι γυναίκες δεν θα χρειάζεται να κυοφορούν και αυτόν τον ρόλο θα έχουν αρχικά κάποια ζώα και ακολούθως τα εργαστήρια. Τα παιδιά που θα παράγονται θα έχουν προεπιλεγμένα χαρακτηριστικά, τα οποία θα καλύπτουν τις ανάγκες της αγοράς. Θα μεγαλώνουν σε εκτροφεία και συνεπώς η φυλή και το φύλο θα είναι επίκτητα χαρακτηριστικά. Και σύμφωνα με το όνειρο, κάποια από αυτά τα παιδιά θα προαλείφονται για… ανταλλακτικά.
Με τον τρόπο αυτό θα αναιρεθεί η αποκαλούμενη «φυσική επιλογή» που διατύπωσε ο Δαρβίνος καθώς η τεχνολογία θα προσαρμόσει την (ανα)παραγωγή στη ζήτηση. Το φύλο θα αποσυνδεθεί από τη βιολογία και το άτομο θα έχει σύμμικτα έως ουδέτερα χαρακτηριστικά. Η διαρκώς ογκούμενη πίεση για την εξασφάλιση νέων πόρων θα οδηγήσει σε τεράστιες περιβαλλοντικές ανατροπές. Η γη θα πάψει να είναι η κατ’ αποκλειστικότητα κατοικία των ανθρώπων και θα υποβαθμιστεί σε εργοστάσιο παραγωγής πρώτων υλών. Και – κατά τα ειωθότα – οι εξωγήινες αποικίες θα απομυζούν τους πόρους της.
Επίσης, η ζωή θα ορίζεται όχι από την τυχαιότητα αλλά με θεσπισμένα πρότυπα και προσαρμοσμένους κανόνες. Ο πρώτος διαχωρισμός θα αφορά ανθρώπους και έμβιους. Οι έμβιοι θα παράγονται μαζικά στα εργαστήρια και θα προαλείφονται για συγκεκριμένες χρήσεις. Μεγαλώνοντας σε εκτροφεία θα διαμορφώνουν συνείδηση του ρόλου τους και άρα με την ύπαρξή τους θα εκπληρώνουν τις γενετικές υποχρεώσεις τους.
Και όσοι έχουν επιλεγεί να είναι άνθρωποι θα γεννούνται και θα ζουν σε ανώτερες ολιγομελείς κοινωνίες. Ο αέναος ρόλος τους θα είναι ρυθμιστικός. Θα καθορίζουν τη ζωή με τα δικά τους – και διαρκώς επικαιροποιημένα – κριτήρια. Θα ξεπερνούν την φθορά του χρόνου ζώντας σε προνομιακές συνθήκες και με αντικαταστάσιμα όργανα. Τα όργανα αυτά μπορεί να προέρχονται είτε από γήινα έμβια όντα ή ακόμα και από τροποποιημένα ζώα που ήδη παρασκευάζονται στα εργαστήρια.
Αλλά κι αυτές οι κοινωνίες – όπως έδειχνε το όνειρό μου – θα είναι διαφορετικές. Οι δεσμοί μιας ομάδας θα είναι χαλαροί. Για παράδειγμα, ένα θηλυκό που κυοφόρησε στα 20 χρόνια του, με τί συναισθήματα θα αντικρύζει μετά από 250 χρόνια το αρσενικό που κι αυτό με τη σειρά του πλέον θα είναι γεννήτορας άλλων 10 γενεών;
Αλλά το όνειρο είχε και μια παράμετρο που ακόμα δεν έχουν κατορθώσει να ελέγξουν οι αγορές. Πρόκειται για τις φυσικές δυνάμεις της γης που τείνουν να αποκαθιστούν τις διαταραγμένες ισορροπίες. Και σε περίπτωση υπέρβασης των άγνωστων περιβαλλοντικών ορίων ενδεχομένως θα ενσκήψουν απρόβλεπτες συνέπειες. Η «φυσική επιλογή» του Δαρβίνου είναι ίσως η μεγαλύτερη απειλή και η μεγαλύτερη δύναμη αντίδρασης. Αυτό είναι ένα από τα μεγάλα δυσεπίλυτα ζητήματα που απαιτούν περαιτέρω γνώση και κατά συνέπεια πολύ χρήμα.
Αλλά το όνειρο έδινε και στο σημείο αυτό μια απάντηση. Μου αποκάλυψε μια πρόσφατη έρευνα του οργανισμού OXFAM, με βάση την οποία οι δισεκατομμυριούχοι του πλανήτη πρόσθεσαν 5 τρισεκατομμύρια δολάρια στην περιουσία τους κατά την διάρκεια της πανδημίας. Έτσι, σε περίπου 18 μήνες ο συνολικός πλούτος των δισεκατομμυριούχων εκτινάχθηκε από τα 8,6 τρις σε 13,8 τρισεκατομμύρια δολάρια (Νοέμβριος 2021).
Στο διάστημα αυτό οι 10 πλουσιότεροι ολιγάρχες είδαν την συλλογική τους περιουσία υπερδιπλασιασμένη, καταγράφοντας αύξηση κατά 1,3 δισεκατομμύρια δολάρια την ημέρα. Οι κεντρικές τράπεζες διοχέτευσαν τρισεκατομμύρια δολάρια στις χρηματοπιστωτικές αγορές για να σώσουν την οικονομία, ωστόσο πολλά από αυτά κατέληξαν σε τσέπες δισεκατομμυριούχων. Το χρήμα εκτός από εξουσία είναι και αθανασία και άρα έχει ερμηνεία γιατί επιδίδονται σε διαρκή αγώνα αύξησης των τεράστιων περιουσιών τους.
Εδώ το όνειρο και το θάμα. Ο ονειροκρίτης μου έχει μόνο μια απάντηση σ’ όλα αυτά που είδα στον ύπνο μου: πρέπει να ξυπνήσω. Ήδη είναι αργά.
* Ο Κώστας Παπαθεοδώρου είναι
δημοσιογράφος της ΕΡΤ
