ΣΤΑ Αμπέλια Μεγαλόχαρης όπου την περασμένη Κυριακή εορτάστηκε η 168η επέτειος της Επανάστασης της Ηπείρου, παρέστη ο σεβασμιότατος μητροπολίτης Άρτης κ. Καλλίνικος.
Το πρωί λειτούργησε στο Μοναστήρι Γενεθλίου της Θεοτόκου, ενώ στο κήρυγμά του ο Σεπτός Ποιμενάρχης μας, τόνισε ότι «Ευχαριστία σημαίνει αιώνιος ζωή». Με το πέρας της Θείας Λειτουργίας, ο σεβασμιότατος τέλεσε δοξολογία και στη συνέχεια κατατέθηκαν στεφάνια στο Ηρώο από τις τοπικές αρχές και φορείς.
Με την ευκαιρία να μεταφέρουμε κι ένα σύντομο ιστορικό: Η κήρυξη της Επανάστασης στην περιοχή Ραδοβιζίου για την απελευθέρωσή της, αλλά και της τουρκοκρατούμενης ευρύτερα τότε Ηπείρου, έγινε το 1854, ξεκινώντας από το χωριό Μεγαλόχαρη. Τότε ήταν που σημειώθηκαν δύο μεγάλες μάχες. Η μια στην «Παληοπαναγιά» Δημαριού και η άλλη στην Σκουληκαριά. Και στις δύο οι Τούρκοι υπέστησαν συντριβή.
Το εκστρατευτικό σώμα του Αλβανού Ζεϊνέλ που έστειλαν οι Τούρκοι στην περιοχή τον Ιανουάριο του 1854 διαλύθηκε στις μάχες του Διασέλλου και της Άνω Πέτρας. Ο Τσιγαρίδας ξεσήκωσε σε Επανάσταση και τους κατοίκους των γειτονικών Τζουμέρκων. Στις 15 Ιανουαρίου του 1854 στο Μοναστήρι της «Γεννήσεως της Θεοτόκου», στη Μεγαλόχαρη (Μπότση ονομαζόταν επί Τουρκοκρατίας), μαζεύτηκαν 450 άνδρες επαναστάτες και έδωσαν τον όρκο τους. Ορκίστηκαν στο Ιερό Ευαγγέλιο «Ελευθερία ή Θάνατος», υπογράφοντας παράλληλα την σχετική διακήρυξη, η οποία καταλήγει: «Σπεύσατε, λοιπόν, αδελφοί εις τον κοινόν αγώνα, αποτινάξατε τον επαχθή ζυγόν της τυραννίας και κηρύξατε με ημάς ενώπιον του Θεού και όλου του κόσμου ότι μαχόμεθα υπέρ Πατρίδος και ότι ο Θεός είναι προστάτης των Χριστιανών. 15 Ιανουαρίου 1854.
Κάτω από την διακήρυξη υπογράφουν οι Πρόκριτοι του Ραδοβιζίου: Ιωάννης Κοσσυβάκης, Δημήτριος Κόκκας, Κώστας Κοσμάς, Βασίλειος Νάκος, Ντούλας Βάσος, Κολιός Μαυρομμάτης, Κώστας Πάνου Στούμπος, Δημήτριος Σκαλτσογιάννης, Γεώργιος Κατσιγιάννης, Κώστας Ντερέκος, Καραγιάννης Κοτζίλας, Κωνσταντίνος Τσιγαρίδας».
Στις 16 Ιανουαρίου οι Τούρκοι επιτίθενται στους επαναστάτες, στη Μπότση (Μεγαλόχαρη), αλλά αναγκάστηκαν να οπισθοχωρήσουν προς το Αστροχώρι με μεγάλες απώλειες. Στις 17 Ιανουαρίου οι Τούρκοι ηττώνται από τον Δημ. Σκαλτσογιάννη και τους μοναχούς της Μονής Ροβέλιστας στην τοποθεσία «Βρύση βακούφικη», λίγο πιο πέρα από τη Μονή και τον Γ. Τσιγαρίδα στην Σέση (Άνω Καλεντίνη) όπου σκοτώνεται και ο ίδιος. Στις 18 Ιανουαρίου οι Σκουληκαρίτες διώχνουν τους Τούρκους από το Κομπότι. Οι Τούρκοι νικήθηκαν και στις 20 Ιανουαρίου στις δύο μάχες στα Ρεκίστιανα Κλειδίου και το Δημαριό.
Στις αρχές Φεβρουαρίου 1854 ο Σπύρος Γ. Καραϊσκάκης (γιος του Σκουληκαρίτη Γεωργίου Καραϊσκάκη) που υπηρετούσε ως αξιωματικός στην Ελεύθερη Ελλάδα, πέρασε τα σύνορα και ενώθηκε με τον Δημήτριο Θεοδώρου Γρίβα. Στις 7 Φεβρουαρίου, στο Κομπότι, μετά από συμβούλιο ανέλαβε αρχηγός του Αγώνα ο παλαίμαχος Θεόδωρος Γρίβας. Μετά από σκληρή μάχη οι Τούρκοι υποχώρησαν στην Άρτα, αφήνοντας και το Πέτα στους επαναστάτες.
Η Επανάσταση στη Μεγαλόχαρη Άρτας του 1854, ωστόσο, δεν είχε αίσιο αποτέλεσμα, επειδή δεν στηρίχθηκε με δυναμισμό από την ελεύθερη Ελλάδα, καθώς αυτή δεν ήταν έτοιμη για έναν πόλεμο με την Τουρκία, αλλά και επειδή δεν είχε έναν καλό διαπραγματευτή να πείσει τις μεγάλες δυνάμεις την περίοδο εκείνη για το δίκαιο των επαναστατών.
Το Ραδοβίζι ήταν προσωρινά ελεύθερο έως τις 12 Μαΐου 1854, όταν 6.000 Τούρκοι νίκησαν τους επαναστάτες στο Πέτα και το Κλειδί. Τόση ήταν η μανία τους που πυρπόλησαν όλα σχεδόν τα χωριά ακόμα και τα Μοναστήρια. Δόθηκαν λυσσώδεις μάχες από τους επαναστάτες Ραδοβιζινούς σε αρκετές περιοχές, με νίκες και ήττες γι’ αυτούς.
Ακολούθησαν δύο άλλα επαναστατικά κινήματα στην περιοχή Ραδοβιζίου, ένα το 1866 και το δεύτερο το 1878, όταν και το Ραδοβίζι απελευθερώθηκε οριστικά. Η απελευθέρωση επισφραγίστηκε από τις μεγάλες δυνάμεις στο Συνέδριο του Βερολίνου το 1878 και επισημοποιήθηκε με την Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης στις 2 Ιουλίου 1881. Σύμφωνα μ’ αυτή η Θεσσαλία και με τμήμα της επαρχίας Άρτας, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών Ραδοβιζίου και Τζουμέρκων, παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα. Ως συνοριακή γραμμή της Ελλάδας ορίστηκε ο Άραχθος ποταμός και τα έως τότε Ελληνικά σύνορα μετακινήθηκαν από την γραμμή Αμβρακικού – Παγασητικού βορειότερα.
Ο σπόρος, όμως, για την απελευθέρωση είχε πέσει. Η Επανάσταση της Μεγαλόχαρης του 1854 ήταν ένας από τους σπόρους που έφερε καρπούς. Με αφορμή ακριβώς την κήρυξη αυτής της Επανάστασης καθιερώθηκε η 15η Ιανουαρίου να εορτάζεται κάθε χρόνο ως ημέρα ιστορικής μνήμης με διάφορες εκδηλώσεις στη Μεγαλόχαρη Άρτας. Την συγκεκριμένη εκδήλωση τίμησε, λοιπόν, και ο σεβασμιότατος μητροπολίτης κ. Καλλίνικος, ο οποίος διάβασε και γνωρίζει καλά την ιστορία της Άρτας.
