Αν δεν ήταν αρχαιολόγος, φιλόλογος και ποιήτρια, η Βίκυ Αναγνώστη θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελεί πρέσβειρα της Αρτινής γης στα πέρατα του κόσμου. Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, όμως, η συμπατριώτισσά μας μάς κάνει υπερήφανους μέσα από το έργο της.
Η ποιητική συλλογή της «Ρυτά και Άρρητα» που εκδόθηκε το 2019 από τις εκδόσεις «Φίλντισι» χωρίς να παρουσιαστεί ακόμα στην Άρτα ένεκα της πανδημίας, τυγχάνει μεγάλης αποδοχής και αναγνώρισης. Τον δρόμο προς την αναγνώριση του έργου της, η πανδημία στάθηκε τελικά πολύ «αδύναμη» για να τον ανακόψει.
Τα ποιήματά της μεταφράζονται και συμπεριλαμβάνονται σε διεθνείς συλλογές διότι ανασαίνουν δυνατά τον έρωτά της για την μικρή πατρίδα, τη φύση, τη ζωή και τον πολιτισμό. Η μυθολογία, η αρχαιολογία και η φιλοσοφία πλέκουν έξοχα τον καμβά, πάνω στον οποίο η Βίκυ Αναγνώστη σταλάζει την ψυχή της. Πιστεύοντας βαθιά ότι η θεματολογία στην τέχνη και κυρίως στην ποίηση παραμένει ίδια από τα Ομηρικά χρόνια, γιατί όπως λέει – ίδια παραμένουν τα προβλήματα που απασχολούν τη ζωή και τον ψυχισμό του ανθρώπου – υφαίνει με μοναδικό τρόπο τον μυστικό κόσμο της ύπαρξης.
Η Βίκυ Αναγνώστη αποτελεί μια ακόμα απόδειξη πως το φυσικό περιβάλλον, στην πρώτη ανάσα του ανθρώπου, αφήνει έντονη σφραγίδα στην πορεία και την εξέλιξή του. Με το πατρικό της σπίτι σχεδόν εφαπτόμενο στο εξωτοίχι του Μεσαιωνικού Κάστρου και το ολοήμερο παιχνίδι της εντός των τειχών, δίπλα από τις πολεμίστρες του, η Βίκυ Αναγνώστη – Μπούρη, μετοίκησε στην Αθήνα σε τρυφερή ηλικία. Ολοκλήρωσε τις σπουδές της στο Ιστορικό – Αρχαιολογικό του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και στη Φιλολογία.
Εργάστηκε στη Μέση Εκπαίδευση, αλλά το αποτύπωμα της Αρτινής γης είναι και παραμένει βαθύ στην ψυχή της. «Στην Άρτα αλλάζει όλη η διάθεσή μου» μάς εξομολογείται στην δια ζώσης συνάντησή μας. Δεν μας εκπλήσσει. Απλά επιβεβαιώνει όσα μαρτυρά και το έργο της. «Ό,τι κι αν έχω, μόλις πατήσω το πόδι μου στην Άρτα, μου περνούν όλα», επισημαίνει με χαμόγελο ειλικρίνειας. Κι αυτό απαντά ίσως στο γιατί τα περισσότερα από τα ποιήματά της έχουν γραφτεί στην Άρτα. «Οριοθέτησα την απόσταση ασφαλείας/ μακριά από τις κορυφογραμμές/ κι έφτασα τώρα ως τα μελίρρυτα ρείθρα/ της άνοιξης του κάμπου/ κάτω από το πολυθρύλητο γεφύρι./ Εδώ στο κέντρο του κόσμου μου,/ στο καθαρτήριο της φύσης…», εξομολογείται μέσα από την «Σπουδή στον κάμπο».
Μελοποίηση
Συνολικά έξι έργα της ποιητικής συλλογής της «Ρυτά και Άρρητα» έχουν μελοποιηθεί σε σύνθεση Ελευθερίας Μεταξά και Δημήτρη Μπουκόνη, ενώ ειδικής διάκρισης έχουν τύχει ήδη τέσσερα ποιήματά της που βραβεύτηκαν. «Το κεντρί», «Κομπάρσοι», «Σανδαλίζουσα» και «Αμαδρυάδα».
«Ώ νύμφη αμαδρυάδα/ συ που δροσίζεσαι στις κάτασπρες όχθες του ποταμού Θεού, όταν τα βότσαλα σμιλεύουν τις αιχμές τους/ ταξίδεψέ μας στους ιαματικούς ήχους των πηγών του/ στης καρδιάς του το ρωμαλέο το ρυθμό», μας λέει, εξηγώντας την ομορφιά, τη δύναμη αλλά και την θεοποίηση του μυθικού ποταμού και του έρωτα.
Δεν πραγματεύεται, όμως, μόνο την ωραιότητα του κόσμου τούτου διότι «Στα παρασκήνια/ κουρελιασμένα ενδύματα φορούν οι κομπάρσοι/ οι φωνές τους άναρθρες κραυγές/ μιας πρωτόγονης φυλής/ κορύφωση μιας τραγωδίας/ και στην πλατεία/ πόνος και θλίψη/ για τα ενθύμια μιας άλλης ένδοξης σκηνής/ με την αγωνία αν θα φανεί ο από μηχανής θεός…», λέει στο ποίημά της «Κομπάρσοι». Ένα ποίημα κραυγή αγωνίας και προβληματισμού για την πορεία των πραγμάτων σε μια χώρα με ένδοξο παρελθόν, ταραγμένο παρόν και άγνωστο μέλλον.
Μεταφράσεις
Από νεαρή ηλικία την διακατείχε η έμφυτη ανάγκη να εκφράζεται μέσω του έντεχνου ποιητικού λόγου, που όσο περισσότερο πλούτιζε από γνώσεις και εμπειρίες, μας αναφέρει «αναζητούσε το χέρι που θα ανταποκρίνονταν στη λέξη εικόνα».
«Άλλο τόσο μεγάλωνε η ανάγκη να μοιραστώ την συγκίνηση που εμπεριείχαν τα μηνύματα των στίχων μου. Έτσι τα “Ρυτά και Άρρητα” πιστεύω ότι θα μπορούσαν να “ρέουν” για να συναντήσουν τα άρρητα που βρίσκονται καλά κρυμμένα στα μύχια της ψυχής μας», επισημαίνει η συνομιλήτριά μας για την απόφαση της έκδοσης, δίνοντας παράλληλα και την ερμηνεία του τίτλου της συλλογής.
«Το δικό σου φως», «Πώς να λησμονήσω», «Άσμα διθυραμβικόν», «Σουέλ», Αμαδρυάδα» και «Αυγουστιάτικο Φεγγάρι», είναι έξι από τα ποιήματά της που μελοποιήθηκαν ήδη, ενώ ορισμένα έχουν μεταφραστεί στην Αγγλική και Ιταλική γλώσσα ως μέρος διεθνώς συλλογών συμμετέχοντας και σε διεθνή φεστιβάλ.
Στην αυλή της γιαγιάς της
Όπως μάς αποκαλύπτει, η Βίκυ Αναγνώστη τα πρώτα στιχάκια τα έγραψε σε παιδική ακόμη ηλικία, στην αυλή της γιαγιάς της.
«Αυτή ήταν η πρώτη φλόγα. Η μικρή φλόγα που πυροδότησε τη συνέχεια…», εξηγεί. Μια συνέχεια,όμως, απόλυτα επιτυχημένη καθώς η φλόγα μεγάλωνε μαζί της και θέριευε από τις εμπειρίες ζωής. Ρουφούσε ενέργεια από τις εικόνες στις ανασκαφές όπου εργάστηκε ως αρχαιολόγος, εμπειρίες από την εκπαίδευση και άρωμα από τους πορτοκαλανθούς της Άρτας, οπότε επέστρεψε στον γενέθλιο τόπο.
Έτσι, σαν δροσιά στα φυλλώματα της ψυχής της συγκεντρώθηκε κάθε λέξη, κάθε στίχος και κύλησε καθώς βαραίνει η δροσιά σχηματίζοντας δροσοσταλίδες στο δικό της δισκοπότηρο. Αυτό που προσφέρει γεμάτο με την αλήθεια της σήμερα στον αναγνώστη. Άλλωστε, η ίδια πιστεύει πως ο καθένας μπορεί να δώσει τον δικό του ορισμό για την ποίηση. Για εκείνη πάντως, όπως υπογραμμίζει «είναι η έκταση που σκεπάζει το μυστήριο της ψυχής. Είναι η απελευθέρωση της ομορφιάς (και με τη μεταφυσική της έννοια), η απελευθέρωση της σκέψης, του συναισθήματος. Είναι μια διαρκής επανάσταση, είναι το πάθος που γίνεται αναπόδραστα άσμα…».
«Χτύπος διάττοντας/ η καρδιά στων αστεριών μου./ Ανάσα ο νεφελώδης θόλος του γαλαξία μου/ γλυκοφίλητη η ρίζα του πλατάνου/ ένα περίτεχνο γλυπτό/ γλείφει το πικρό παράπονο/ του ποταμού/ στο διηνεκές», λέει μέσα από το ποίημα της «Πολυφωνικόν», υμνώντας την φύση, την «πολυφωνική συντροφιά των τριζονιών και την ερωτοτρόπο φλυαρία των σκίουρων», καθώς η ίδια αγαπά την Άρτα αλλά και τα Κάψαλα, χωριό του συζύγου της Χρήστου Αναγνώστη, όπου στο σπίτι δίπλα στο ποτάμι γίνεται ένα με τον αθέατο κόσμο που μας περιβάλλει.
Έγραψαν για την Βίκυ Αναγνώστη
Πηγή έμπνευσης και συγκίνησης κάθε τόπος που ανασαίνει βαθιά η ψυχή για την Βίκυ Αναγνώστη. Αυτό, σύμφωνα με την Κατερίνα Αγγελάκη -Ρουκ, αποτελεί ένα από τα βασικά στοιχεία του έργου της.
Η γνωστή – διακεκριμένη ποιήτρια έγραψε για την συλλογή «Ρυτά και Άρρητα»: «Η μοναδικότητα της ποίησης της Βίκυς Αναγνώστη στηρίζεται στην συνύπαρξη δύο στοιχείων που πολύ σπάνια συνυπάρχουν στην σύγχρονη ποίηση: Την εξομολόγηση της ψυχής – βασικά της ερωτευμένης καρδιάς – και όλου του μυστικού κόσμου της ύπαρξης και μαζί της απέραντης γνώσης του αρχαίου κόσμου, αλλά και του σύγχρονου της επιστήμης. Και δεν είναι μόνο συνύπαρξη. Είναι ένα δέσιμο βαθύ, μια ανταλλαγή λόγων ύπαρξης που συχνά οδηγεί στην βαθιά σοφία».
Η Γιόλα Αργυροπούλου – Παπαδοπούλου έχει σημειώσει, μεταξύ άλλων, για την συλλογή της: «Ο λόγος της Βίκυς Αναγνώστη κυλά ζωηρός, γλαφυρός, αβίαστος όπως ακριβώς κυλάνε τα καθάρια νερά μιας ιερής και αμόλυντης πηγής». Ο Γιάννης Παπαθεοδώρου επισημαίνει: «Η Βίκυ Αναγνώστη αντλεί με διάχυτο λυρισμό στην επιφάνεια και με τρόπο εξαιρετικό τον πλούσιο συναισθηματικό της κόσμο».
ΥΓ: Κορωνοϊού επιτρέποντος η συλλογή θα παρουσιαστεί στην Άρτα ίσως την ερχόμενη άνοιξη, οπότε θα δοθεί η δυνατότητα να γνωρίσουν οι συμπατριώτες της το ποιητικό της έργο. Αυτό που πρώτοι γνώρισαν και αναγνώρισαν ήδη διακεκριμένοι ποιητές, άνθρωποι των γραμμάτων εντός αλλά και εκτός των τειχών.
Αναμένουμε… όταν «ανασαίνουν με το τραγούδι του ποταμού οι λεμονανθοί και οι ακακίες, εδώ που η σπουδή από τα νεραντζάνθια του έρωτα σφιχτά πλέκει τα χέρια μας».
Βιογραφικό
Η Βίκυ Αναγνώστη γεννήθηκε στην Άρτα. Ζει στην Αθήνα από τα παιδικά της χρόνια, όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές της σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.
Ως πτυχιούχος του Ιστορικού – Αρχαιολογικού τμήματος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, συμμετείχε σε αρχαιολογικές ανασκαφές στην Ερέτρια καθώς και σε άλλους αρχαιολογικούς χώρους.Υπηρέτησε ως φιλόλογος στη Μέση Εκπαίδευση για πολλά χρόνια και αποχώρησε το 2012. Παράλληλα, δίδαξε λογοτεχνία σε σπουδαστές ανώτερης εκπαίδευσης.
Έκτοτε ασχολείται με την λογοτεχνία και άλλες μορφές τέχνης. Η ποίηση είναι η μεγάλη της αγάπη και γράφει από νεαρή ηλικία. Μελέτες και άρθρα της έχουν δημοσιευτεί στον Τύπο, ενώ συμμετέχει και σε παγκόσμια συνέδρια με ομιλίες της. Είναι βραβευμένη έχοντας αποσπάσει πρώτα βραβεία σε παγκόσμιους διαγωνισμούς.
Είναι εκπρόσωπος του παγκόσμιου πολιτιστικού φορέα «Αμφικτυονία Ελληνισμού». Συμμετέχει, επίσης, σε διεθνή φεστιβάλ ποίησης και ποιήματά της φιλοξενούνται σε ελληνικές και διεθνείς ανθολογίες. Η πρώτη εκδοθείσα ποιητική της συλλογή είναι τα «Ρυτά και Άρρητα» εκδόσεις Φίλντισι το 2019. Ποιήματα της συλλογής έχουν μελοποιηθεί από τους Ελευθερία Μεταξά και Δημήτρη Μπουκόνη. Άλλες ποιητικές συλλογές και επιστημονικές ερευνητικές εργασίες της είναι υπό έκδοση.