Το ημερολόγιο έγραφε 4 Φεβρουαρίου 1976, τότε που τέσσερις νέοι από την πόλη μας, οι Νίκος Κοντογιώργος, Δημήτρης Βαδιβούλης, Κώστας Βρασάκης και Γιώργος Λακόπουλος, ξεκίνησαν με τα πόδια για την Αθήνα, για να επιδώσουν υπόμνημα με 5.000 υπογραφές στον Πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή για την ανάγκη οδικής σύνδεσης Άρτας- Τρικάλων.
Επί 15 ημέρες η ιδιότυπη πορεία τους ήταν πρωτοσέλιδο στον ημερήσιο Τύπο και είχε δημιουργήσει μια πανελλήνια κινητοποίηση επαγγελματικών και εργατικών οργανώσεων, κοινωνικών ομάδων και απλών πολιτών.
Στο παρόν σημείωμά μου χρησιμοποιώ το φωτεινό αυτό παράδειγμα εντελώς συμβολικά, για να δείξω το χρέος του πολίτη απέναντι στην πόλη του, στην Πολιτεία, στην Πολιτική και στον Πολιτισμό. Κατά καιρούς, και άλλοι πολίτες εξέφρασαν με το δικό τους τρόπο την έγνοια τους για την εξέλιξη του τόπου μας, με στόχο να αλλάξει η μοίρα του, να προβληθεί, να βγει από τη χρόνια απομόνωση, και να επιτευχθεί μια ανάπτυξη με σεβασμό στον άνθρωπο, στο περιβάλλον, στην ιστορία του.
Η πόλη μας η Άρτα είναι μια ανθρώπινη, νοικοκυρεμένη πόλη. Το γεωγραφικό ανάγλυφο του νομού μας είναι σμιλεμένο με «μνημεία» και «σήματα» μοναδικά, που κοσμούν με διακριτική ομορφιά το πρόσωπο της φωτεινής μεγάλης ιστορίας της Πατρίδας μας. Ταυτόχρονα, η φύση μάς δώρισε κι εκείνες τις πηγές πλούτου που χαρακτηρίζουν ευλογημένο έναν τόπο, όπως εύστοχα γράφει στο εμπνευσμένο του άρθρο, ο ιατρός Γιώργος Παπαδημητρίου. (Ταχυδρόμος, 22 Σεπτεμβρίου 2021)
Είναι ένα εύστοχο άρθρο, τεκμηριωμένο επιστημονικά σε πολλά σημεία του, το οποίο αναφέρεται στις τεράστιες δυνατότητες της περιοχής μας, αλλά και στα μεγάλα προβλήματα που έχουν προκληθεί για τους λόγους που είναι ήδη γνωστοί.
Έτσι η πόλη μας και ο νομός μας, παρά τα θετικά βήματα που έχουν γίνει για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, τα 140 χρόνια του ελεύθερου βίου της παρέμεινε χωρίς ένα μακρόπνοο οραματικό σχέδιο που θα μας έδινε μια δυναμική ανάπτυξης, παρά τις προτάσεις ξεχωριστών προσωπικοτήτων για «θρησκευτικό τουρισμό» ή, όπως «το σχέδιο Δούκα», το 1987, για την επέκταση της Άρτας και από την άλλη πλευρά του ποταμού προς τη Βλαχέρνα και Γραμμενίτσα, ενός ποταμού που στην περίπτωση αυτή δεν θα χώριζε αλλά θα ένωνε και θα άλλαζε τη φυσιογνωμία, ενδεχομένως και τη μοίρα της πόλης και της περιοχής.
Ας έρθουμε όμως στο «σήμερα», όπου κυοφορείται μια ακόμη προσπάθεια από την «Ομάδα Πρωτοβουλίας Πολιτών», που αφιερώνει χρόνο και ενέργεια για να ρίξει το σπόρο για το συλλογικό όραμα της ανάπτυξης των παραλίμνιων περιοχών. Το ευχάριστο είναι ότι βρίσκει θετικούς όλους τους Δήμους του Νομού μας και τους τοπικούς φορείς. Αρχικός στόχος είναι η σύνταξη μιας μελέτης που θα περιλαμβάνει δύο σκέλη, όπως σημειώνει η κυρία Βίκυ Καινούργιου στο πλήρες ρεπορτάζ της στον «Ταχυδρόμο» (18 Αυγ. 2021):
«Πρώτον, η λίμνη να καταστεί προσβάσιμη και να αναπτυχθεί με ανάλογες δράσεις (δίκτυο ήπιας κυκλοφορίας γύρω από τη λίμνη, ανάπλαση οικισμών, διάνοιξη μονοπατιών, ψάρεμα, οικοτουριστικές πορείες και δραστηριότητες), και δεύτερον να κλείσει ο δρόμος για άλλα σχέδια εκμετάλλευσης του φυσικού πλούτου του νομού στο μέλλον. Κι αυτό βέβαια, είναι μια προφανής παράμετρος, αφού έγινε αντιληπτό ότι οι διάφορες αιτήσεις για επένδυση από ιδιώτες στη λίμνη γίνονται επειδή ακριβώς είναι αναξιοποίητη. Και ότι ακόμα, για τον ίδιο λόγο, δεν συνέβη κάτι αντίστοιχο για άλλες λίμνες που έχουν κάνει αναπτυξιακά άλματα και είναι ιδιαιτέρως γνωστές και επισκέψιμες».
Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να παραδεχτώ πως δεν είμαι καλός γνώστης των τοπικών ζητημάτων. Απλώς, νιώθω ως πολίτης την ανάγκη να εκφράσω μια γνώμη, που ενδεχομένως να είναι ελλιπής και θεωρητική. Μ’ αυτή την επιφύλαξη, λοιπόν, πιστεύω πως το κομβικό σημείο αυτής της καινούριας προσπάθειας είναι να πεισθούμε όλοι για την αναγκαιότητά της. Γιατί στην εποχή μας υπάρχει μια μοιρολατρία, μια παγιωμένη αντίληψη στις συνειδήσεις μας ότι η ανάπτυξη είναι κάτι που εξαρτάται μόνο από τις διαθέσεις της κεντρικής εξουσίας. Όπου βρεθείς κι όπου σταθείς ακούς τη φράση «δεν υπάρχει πολιτική βούληση», χωρίς να λαμβάνει κανείς υπόψη του πως στις Δημοκρατίες η πολιτική βούληση διαμορφώνεται (ή πρέπει να διαμορφώνεται) και από την κοινωνική βάση. Οι κοινωνικές πιέσεις και οι συλλογικές διεκδικήσεις θεωρούνται ξεπερασμένες κι ενοχλητικές για τον νεοέλληνα, κι εκείνη η πορεία, με την οποία ξεκίνησα κι εγώ το σημείωμά μου, φαντάζει παραμυθένια και πολύ μακρινή.
Άρα, λοιπόν, η εξέλιξη και το μέλλον κάθε τόπου καθορίζεται πρώτον από τις επιλογές, και δεύτερον από τη δύναμη που έχει να ακολουθήσει με συνέπεια αυτές τις επιλογές και να τις υλοποιήσει. Κι αυτή η καινούρια προσπάθεια θέλει πίστη, υπομονή (γιατί αυτά δεν μπορούν να γίνουν από τη μια μέρα στην άλλη) και το συλλογικό πάνω από το ατομικό. Όσο περισσότεροι το πιστέψουμε, τόσο περισσότερες πιθανότητες υπάρχουν, παράλληλα με τη διαχείριση της καθημερινότητας, να συνεχίσουμε εκείνη την «πορεία» που μπορεί να αλλάξει την «κλειστή» μας νοοτροπία που προσδοκά μόνο το ατομικό, το βολικό και το άμεσο, και που «δίνει χώρο» σε μια άλλου τύπου ανάπτυξη όπου οι αρνητικές συνέπειες είναι μεγαλύτερες από τις θετικές.
