Διέσχιζα την οδό Νικ. Σκουφά πεζός με κατεύθυνση το παλιό νοσοκομείο. Στο ύψος τού πέτρινου Γυμνασίου – Λυκείου με ακολουθεί από κοντά μια ομάδα έξι επτά έφηβων αγοριών. Ζωηρά παιδιά πάνω στο άνθος της ηλικίας τους, που έδειχναν ότι το αίμα τους έβραζε.
Μιλούσαν μεταξύ τους δυνατά, χωρίς διακοπές και ο ένας πάνω στο λόγο του άλλου. Άθελά μου προσπάθησα να καταλάβω τι λένε και ποιο είναι το θέμα τους. Αμ δε! Είχαν έναν προφορικό λόγο χαοτικό, ασαφή, ακατανόητο και ούτε καν μου φαινόταν ως ιδιωματική προφορά ή ντοπιολαλιά. Αισθάνθηκα άβολα και σίγουρα ένοχα, λόγω της αδιάκριτης προσπάθειάς μου να εννοήσω τη γλώσσα τους.
Την ίδια μέρα, γεμάτος περιέργεια, ζήτησα από μεγαλύτερους σε ηλικία νεαρούς να μου λύσουν την απορία. Η απάντηση τους με μπόλικη δόση γέλιου ήταν άμεση.
– Greeklish! Είναι η σύγχρονη γραφή επικοινωνίας μέσα στον ψηφιακό κόσμο, αλλά εκεί εγώ άκουγα την προφορική της εκδοχή και ίσως κακοποιημένη… Α! συνηθίζεται η γλώσσα αυτή στους νέους σήμερα, μου είπαν… Είναι η… επαναστατική αργκό τους. Σίγουρα θα χρειασθείτε και κάποιο Αρκτικόλεξο να την κατανοήσετε! Κόκαλο εγώ, γεμάτος αμηχανία και με μια αίσθηση αναλφαβητισμού, συνεχίζω σαν σε μονόλογο πλέον.
– Μα βρε παιδιά, δεν καταλάβαινα τίποτε. Μόνο τα σύμφωνα έφταναν στα αυτιά μου και τα φωνήεντα πνιγμένα… Τότε κατάλαβα ότι η όμορφη νεανική παρέα που συνάντησα ακουστικά, δεν μιλούσε κάποια επίσημη γλώσσα. Απλά συνεννοούνταν.
Εύλογοι ισχυροί προβληματισμοί οδηγούν τη σκέψη μας. Οι δικές μας γενιές διδάχθηκαν στα σχολειά ότι η μητρική μας γλώσσα -και όλες του κόσμου- είναι ιερή, έχει υψηλή αξία και δεν είναι ένα απλό εργαλείο. Επικοινωνείς με τον κόσμο που σε περιβάλλει εύκολα, αποτυπώνει παιδεία και έχει νοηματική πληρότητα. Είναι ευχάριστη, είναι θησαυρός και έχει ποιότητα. Ήταν πάντα το βαρύ πυροβολικό τού Ελληνισμού και σήμερα την αμφισβητούμε και την παρακάμπτουμε.
Φυσικό είναι να μας προκαλεί βαθιά θλίψη η γλωσσική παραχάραξη, γιατί εκτός από πολιτισμικό αγαθό ήταν το ανάχωμα του Έθνους στα τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς.
Αρνούμαι να πιστέψω ότι τα Greeklish για κάποιους νέους είναι μια μορφή επανάστασης, έτσι ώστε, μέσα από νέους κώδικες επικοινωνίας, να απομονωθούν από γονείς, δασκάλους κι άλλους μεγαλύτερης ηλικίας συμπολίτες τους. Αρνούμαι ακόμη να πιστέψω ότι εκφράζεται έτσι μια ανασφάλεια ή μια τυχαία πορεία ζωής. Ίσως για αυτά τα νέα παιδιά, και τα σχολειά τους να μην είναι τόσο ελκυστικά, με συνέπεια η μαθησιακή διαδικασία να χάνει το ενδιαφέρον της.
Οφείλουμε, ωστόσο, να διακρίνουμε κάποιες θεαματικές αλλαγές στον προσανατολισμό της νεολαίας ζώντας σε έναν καινούργιο κόσμο. Από την δεκαετία του ενενήντα ξεκίνησε η μαζική αποστασιοποίηση από την πολιτική, την ξύλινη γλώσσα της και τους πολιτικούς. Η επόμενη ανατροπή που βρίσκεται σε εξέλιξη είναι αυτή η αλλαγή του επικοινωνιακού κώδικα. Τα παιδιά επιθυμούν να αφήνουν το δικό τους στίγμα και να προσαρμόζονται στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα των καιρών: κοινωνική, οικονομική, πολιτική.
Κατά συνέπεια ελάχιστα μπορεί η ενήλικη γενιά μας να κάνει για να ανακάμψει μια πορεία που μόνο προβληματισμό και ανησυχία προκαλεί για το γλωσσικό μέλλον μας. Κι από την επιτροπή για τον εορτασμό των διακοσίων χρόνων από την απελευθέρωση, καμία αναφορά.
Καλό θα ήταν πάντα να θυμόμαστε ότι η Εθνική μας γλώσσα είναι το πιο πολύτιμο πράγμα που έχουμε και δεν πρέπει να την ντύνουμε με κουρέλια.