Eίχα γράψει σε προηγούμενο χρονογράφημα για την παράξενη μοίρα που ήθελε την παγκόσμια μέρα του χαμόγελου να εορτάζεται σιμά- κοντά με την αντίστοιχη κατά της βίας. Να που μια άλλη αντίστοιχη σύμπτωση(;) έφερε μέσα στον Οκτώβριο να έχουν θεσπιστεί η παγκόσμια μέρα κατά της φτώχειας σε απόσταση μιας ημέρας από τη διεθνή ημέρα για την καταπολέμηση του εμπορίου ανθρώπων (trafficking).

Η Διεθνής Ημέρα για την εξάλειψη της Φτώχειας τιμάται κάθε χρόνο στις 17 Οκτωβρίου σε ολόκληρο τον κόσμο. Η πρωτοβουλία ανήκε στον καθολικό ιερωμένο Γιόζεφ Βρεσίνσκι (1917-1988), γεννημένο στην Πολωνία αλλά μεγαλωμένο στην Γαλλία. Από το 1957, ο Βρεσίνσκι είχε ιδρύσει την οργάνωση «Διεθνής οργάνωση “ Όλοι Μαζί με Αξιοπρέπεια” Τέταρτος Κόσμος», με σκοπό την καταπολέμηση της πείνας και της ακραίας φτώχειας σε όλο τον κόσμο. Μια μεγάλη διαδήλωση

100.000 ατόμων στην πλατεία Τροκαντερό στο Παρίσι, στις 17 Οκτωβρίου 1987, υποστήριξε τις προσπάθειες του Βρεσίνσκι και έθεσε τις βάσεις του εορτασμού. Σε μια αναμνηστική πλάκα που τοποθετήθηκε, χαράχτηκε η επιγραφή, που συνόψιζε την δράση του εμπνευστή του: «Οπουδήποτε οι άνδρες και οι γυναίκες είναι καταδικασμένοι να ζουν στην απόλυτη φτώχεια, τα ανθρώπινα δικαιώματα παραβιάζονται. Είναι ιερό καθήκον να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να διασφαλίσου- με ότι αυτά τα δικαιώματα θα γίνουν σεβαστά». Το 1988, ο Γαλλο-Πολωνός ιερωμένος απεδήμησεν εις Κύριον αλλά οι αγώνες του δεν ξεχάστηκαν για την καταπολέμηση της ακραίας φτώχειας. Τέσσερα χρόνια αργότερα, στις 22 Δεκεμβρίου 1992, η γενική συνέλευση του ΟΗΕ ανακήρυξε την 17η Οκτωβρίου ως «Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Φτώχειας».

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ: 736 εκατομμύρια άνθρωποι ζούσαν κάτω από το διεθνές όριο φτώχειας του 1,90 δολαρίων την ημέρα, το 2015. Σχεδόν το 8% των εργα- ζομένων στον κόσμο και οι οικογένειές τους ζούσαν με λιγότερα από 1,90 δολάρια ανά άτομο την ημέρα, το 2018. Οι περισσότεροι άνθρωποι που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας ανήκουν σε δύο περιοχές: τη Νότια Ασία και την υποσαχάρια Αφρική. Τα υψηλά ποσοστά φτώχειας παρατηρούνται συχνά σε μικρές,

εύθραυστες και πληγείσες από συγκρούσεις χώρες. Το 55% του παγκόσμιου πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση σε τουλάχιστον ένα επίδομα κοινωνικής προστασίας το 2018.

Όπως βλέπουμε, η φτώχεια καθόλου δεν έχει εκλείψει από τον πλανήτη μας, τουναντίον μάλιστα, έχει διαμορφωθεί ένας κόσμος χωρισμένος στα δύο. Στο ένα μισό οι άνθρωποι πετούν το φαγητό τους στα σκουπίδια, σε ποσότητες που θα μπορούσαν να χορτάσουν χωριά πεινασμένων στην Αφρική και την Ασία. Στο άλλο μισό αναζητούν φαγητό όπου μπορούν να το βρουν, κι όταν η εύρεσή του πια καθίσταται αδύνατη, καταλήγουν να μεταναστεύουν (νόμιμα ή παράνομα) σε χώρες του άλλου μισού, όπου ακόμα και το να αναζητάς φαγητό στα σκουπίδια, μπορεί να φαντάζει πιο θετική προοπτική από το να μη μπορείς να το βρεις καθόλου. Υπό τις συνθήκες αυτές, δεν είναι καθόλου να καταλάβει κανείς ότι ο απελπισμένος άνθρωπος θα έκανε τα πάντα προκειμένου να επιβιώσει, ακόμα και να δει το συνάνθρωπό του, την οικογένειά του, τον ίδιο του τον εαυτό ως εμπόρευμα.

Η εμπορία ανθρώπων, είναι, δυστυχώς, στις μέρες μας φαινόμενο που υπάρχει και εξαπλώνεται. Γι’ αυτό, κάθε χρόνο στις 18 Οκτωβρίου λαμβάνει χώρα η Πανευρωπαϊκή Ημέρα κατά της Εμπορίας Ανθρώπων (EU Anti-Trafficking Day), με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να αναδείξει την ανάγκη για πιο αποτελεσματικά μέτρα στην πρόληψη και καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, ενός από τα ειδεχθέστερα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Η εμπορία ανθρώπων, γνωστή και με τον αγγλικό όρο trafficking, έχει ως αντικείμενα κυρίως την εξαναγκαστική εργασία στην ιδιωτική οικονομία, τη σεξουαλική εκμετάλλευση και την αφαίρεση οργάνων και ιστών του σώματος. Είναι μια διεθνοποιημένη επικερδής επιχείρηση, με τζίρο 24 δισεκατομμυρίων ευρώ τον χρόνο. Έχει υπολογισθεί ότι κάθε χρόνο 21 εκατομμύρια άνθρωποι πέφτουν θύματα του trafficking, εκ των οποίων, οι 800.000 στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αναρωτιέται κανείς πώς γίνεται και δεν ευαισθητοποιείται η πλειοψηφία της κοινωνίας μας από αυτό το φαινόμενο, πώς γίνεται και άνθρωποι υπεράνω πάσης υποψίας διακινούν με αρκετά μεγάλη άνεση

ανθρώπινες ψυχές, τη στιγμή κατά την οποία (ειδικά αν λένε ότι είναι και χριστιανοί) θα έπρεπε να προστατεύ- ουν το αγαθό της ανθρώπινης ζωής.

Πώς μπορεί το χρήμα, ο πλούτος και η λάμψη τους να κινητοποιεί τα χαμηλότερα ένστικτα αυτών των ανθρώ- πων, πώς γίνεται η φτώχεια, η δυστυχία, η απελπισία και η απόγνωση να οδηγήσουν οποιονδήποτε σε πρά- ξεις που, υπό κανονικές συνθήκες, δεν θα διανοούνταν να διαπράξει. Είναι προφανές πως χρειάζεται ακόμα πολύς αγώνας στο επίπεδο της νοοτροπίας, αλλά, κυρίως, της καταπολέμησης των γενεσιουργών αιτίων για να πάψουν να τίθενται ερωτήματα όπως αυτά. Το μεγαλύτερο βήμα θα πρέπει να γίνει στον τομέα της καταπολέμησης της φτώχειας, η οποία, όπως είναι παγκοίνως γνωστό, επί της ουσίας αποτελεί τη βασική αιτία όλων των προηγούμενων δεινών της ανθρωπότητας.

Σήμερα η φτώχεια ακυρώνει οποιαδήποτε καλή σχέση μπορεί να βασιστεί στην αμοιβαία εμπιστοσύνη, την αλληλοκατανόηση και τη συλλογική προσπάθεια. Η επιστροφή σε τέτοιες αξίες και η οργανωμένη συλλογική δραστηριότητα μπορούν να ξαναδώσουν νέο και οπωσδήποτε πολύ πιο ανθρωπιστικό περιεχόμενο στη ζωή όλων μας.

Απαιτείται, επομένως, να υπάρξει εκείνη η πολιτική βούληση και δράση που θα εξαναγκάσει όλους όσοι έχουν περίσσεια πλούτου και υλικών μέσων να δεχτούν να υπομείνουν λίγη «χασούρα» προς όφελος της επικείμενης ανάπτυξης. Κάτι τέτοιο έχει επιχειρηθεί στο παρελθόν με επιτυχία, και ονομάστηκε Νιούντηλ, «New deal» επί το αγγλικότερον, δηλ. μια σειρά οικονομικών μέτρων που θεσπίστηκαν στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 30 από το Φραγκλίνο Ρούσβελτ, ως απάντηση στην οικονομική κρίση της περιόδου.

Τα προγράμματα στόχευαν στην επίτευξη της ανακούφισης των φτωχότερων και των ανέργων, την ανάκαμψη της οικονομίας σε φυσιολογικά επίπεδα και την αναμόρφωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος της χώρας ώστε να μην επαναληφθεί παρόμοια κατάσταση (οι Αμερικανοί ιστορικοί αποκαλούν συχνά τους 3 αυτούς στόχους ως «3 Rs» – Relief, Recovery, Reform). Μπορούμε να ελπίζουμε σε κάτι ανάλογο στις μέρες μας; Η απάντηση μάλλον θα μας αποθαρρύνει…