Κρατά μια φωτογραφική μηχανή από τότε που θυμάται τον εαυτό του, όμως ποτέ δεν δήλωσε επαγγελματίας φωτογράφος. Προτιμά το «ερασιτέχνης» που εμπεριέχει το συστατικό του έρωτα με το αντικείμενο. Εξάλλου, είναι μουσικός και εργάστηκε σ’ αυτό τον τομέα, τον οποίο αγαπά, αλλά ξεκαθαρίζει ότι πάθος του υπήρξε και παραμένει η φωτογραφία.
Με καταγωγή από την Φιλοθέη Άρτας όπου και διαμένει, ο Παναγιώτης Δ. Ζιώβας, ανοίγει διαρκώς ορίζοντες όχι μόνο στην τέχνη αλλά στη ζωή και στην εκπαίδευση των ανθρώπων. Φροντίζει να γνωρίσουν και κυρίως να αναγνωρίσουν την αξία της φύσης.
Οι εικόνες του αποτελούν μνημεία ομορφιάς, συναισθημάτων, αξιών και γνώσης. Γνώσης γιατί η δική του εκπαιδευμένη ματιά αποτυπώνει όσα οι άλλοι δυσκολεύονται να δουν ή δεν θα είχαν ποτέ την ευκαιρία. Διότι ποτέ δεν θα παρέμεναν ακίνητοι τέσσερις ώρες ώστε να αφήσουν τη φύση και κυρίως την πανίδα να λειτουργήσει χωρίς την παρέμβασή τους. Έχοντας στρέψει τον φακό του τα τελευταία 22 χρόνια κατά κύριο λόγο στα πτηνά που φιλοξενούνται στον σπάνιο υγροβιότοπο, μάς χαρίζει μοναδικές στιγμές σε σπάνιες εικόνες.
Ο ταλαντούχος φωτογράφος Παναγιώτης Δ. Ζιώβας, διακρίνεται από φυσική ευγένεια, ταπεινότητα, μετριοφροσύνη και σεμνότητα. Δεν μιλά εύκολα για τον εαυτό του. Ωσάν να κάνει απόλυτη ησυχία για να ακουστούν οι φωνές των πτηνών. Έτσι μιλούν οι εικόνες του. Όχι όμως για τον ίδιο. Μιλούν για τον στόχο του. Κι αυτός είναι πάντα σταθερός: Να διαφυλαχτεί η πλούσια χλωρίδα και πανίδα του Αμβρακικού Κόλπου, παίρνοντας την θέση που του αξίζει.
Αποτέλεσε, λοιπόν, ξεχωριστή τιμή για την εφημερίδα μας, η αποδοχή της πρόσκλησης για μια συνέντευξη μαζί του. Απολαύστε την μαζί με τις καταπληκτικές εικόνες του.

Συνέντευξη στην Βίκυ Καινούργιου

Ερ: Πότε τράβηξες την πρώτη σου φωτογραφία;
Απ: Πρέπει να ήμουν πέμπτη ή έκτη τάξη δημοτικού. Σε μια εκδρομή που είχαμε πάει με τους γονείς μου στην Κορωνησία, τράβηξα την πρώτη μου εικόνα. Ήταν ένα τοπίο. Θάλασσα. Ήταν μια κόντακτ 400άρα που όπλιζε από κάτω, με φιλμ. Με εντυπωσίασε εκείνη την εποχή το γεγονός ότι από το αρνητικό τυπώσαμε μια φωτογραφία. Μου φάνηκε πολύ περίεργο. Κάτι σαν θαύμα!
Ερ: Πότε βρέθηκες τόσο συστηματικά να συνδέεσαι με την φωτογραφία;
Απ: Το 1995 άρχισα να ασχολούμαι συστηματικά και πολύ πιο έντονα να τραβάω εικόνες στον Αμβρακικό κόλπο.
Ερ: Προχώρησες, όμως, σε κάτι πιο συγκεκριμένο;
Απ: Η αλήθεια είναι ότι στην αρχή τραβούσα περισσότερο όμορφα τοπία και ηλιοβασιλέματα. Όσο περνούσαν τα χρόνια και άρχισα να τραβάω πουλιά, μαγευόμουν. Πέρα από το γεγονός ότι μου άρεσε ο κόσμος των πουλιών, άρχισα να παρατηρώ συμπεριφορές κι αυτό το έκανε πάρα πολύ ενδιαφέρον για μένα.
Ερ: Την διάλεξες την φωτογραφία ή σε διάλεξε;
Απ: Νομίζω ότι με διάλεξε. Φωτογράφιζα ένα τοπίο και πίσω μου ένιωσα ένα έντονο φύσημα. Γύρισα το κεφάλι μου και είδα ένα κοπάδι Αργυροπελεκάνων που περνούσαν πολύ κοντά μου. Ήταν περίπου 25. Τα είδα να πετούν στον ουρανό και μαγεύτηκα. Από τότε άρχισα να τραβάω το πέταγμα και την συμπεριφορά των πτηνών. Εκείνη την εποχή, εννοώ τα πρώτα χρόνια, ήμασταν πολύ λίγοι όσοι φωτογραφίζαμε πτηνά και άγρια ζωή. Μετρημένοι στα δάχτυλα. Και ασφαλώς ήμασταν οι παράξενοι… Αυτό περίπου έως το 2005. Μετά άρχισαν να βγαίνουν κι άλλα νέα παιδιά και να γινόμαστε πολλοί. Άρχισε και ο κόσμος να καταλαβαίνει, βλέποντας σε εικόνες την ομορφιά της φύσης και την αξία της δουλειάς όσων τρέχουν και απεικονίζουν την λειτουργία της.
Ερ: Εν τω μεταξύ πολύ πριν σε γνωρίσω προσωπικά, είχα δει το όνομά σου σε αναγνωρισμένες εικόνες σου, σε κάρτ ποστάλ και άλλες δουλειές. Πότε άρχισαν να έρχονται αυτές οι διακρίσεις για σένα;
Απ: Βασικά μ’ αυτό το κομμάτι δεν ασχολήθηκα πολύ. Δεν είμαι και τέτοιος άνθρωπος. Αν ο ίδιος νιώθεις ευχαριστημένος μ’ αυτό που κάνεις, δεν θεωρώ ότι πρέπει να γίνει μια επιβράβευση. Η επιβράβευση ουσιαστικά είναι μόνο μια σφραγίδα για τη δουλειά σου. Όμως κάπου το 2015 και μετά, άρχισα να στέλνω κάποιες εικόνες. Συνολικά έχω στείλει μόνο τρεις σε τρεις διαφορετικούς διαγωνισμούς. Μια με απεικόνιση τοπίου στην Βόρεια Πίνδο σε διεθνή διαγωνισμό που διακρίθηκε με το πρώτο βραβείο. Μια άλλη σε διαγωνισμό με θέμα «Αμβρακικού Ψαρέματα» που πήρε επίσης το πρώτο βραβείο. Και την τρίτη στον διαγωνισμό «HOME» της Φωτομέτρια που εντάχθηκε στις 25 καλύτερες φωτογραφίες και ταξίδεψε σ’ όλη την Ευρώπη.
Ερ: Έχεις τρία στα τρία, λοιπόν.
Απ: Τώρα που το λέτε «ναι». Όμως επιμένω ότι για μένα αν η φωτογραφία μιλάει στην δική μου ψυχή, δεν χρειάζεται τίτλους για να διακριθεί. Γι’ αυτό δεν με ενδιέφερε ποτέ η διάκριση.
Ερ: Φιλμ ή ψηφιακή φωτογραφία;
Απ: Αχ, μου βάζεις δύσκολα. Εγώ πιστεύω ότι ακόμα και σήμερα το σλάιντς υπερέχει σε χρωματικούς τόνους και σε ποιότητα. Απλά πλέον η όλη διαδικασία στοιχίζει να τυπώσεις ένα 36άρι. Δεν σε συμφέρει δηλαδή να τραβήξεις σε σλάιντς. Σαφώς, όμως, να πούμε ότι και η ψηφιακή εικόνα έχει προχωρήσει σε πολύ ικανοποιητικά επίπεδα.
Ερ: Για να τραβήξεις μια εικόνα για παράδειγμα όπου τα νανογλάρονα ζευγαρώνουν με μια σαρδέλα ως προσκλητήριο από το αρσενικό προς το θηλυκό, πόση ώρα μπορεί να παρέμεινες στην ίδια θέση;
Απ: Περίπου τρεις με τέσσερις ώρες. Πρώτα πρέπει να σε συνηθίσουν τα πουλιά, να γίνεις ένα μ’ αυτά. Όταν νιώσουν άνετα μαζί σου αρχίζουν να λειτουργούν φυσιολογικά. Από κει και πέρα μπορείς να δεις τα πάντα…
Ερ: Ποια στιγμή σ’ όλη σου την πορεία με την φωτογραφία σε συγκίνησε τόσο ώστε να μην την ξεχάσεις ποτέ;
Απ: Έχω πάρει θετικά αλλά και αρνητικά συναισθήματα. Η φωτογραφία που με συγκίνησε πιο πολύ απ’ όλες ήταν μια στιγμή μ’ ένα ζευγάρι καλαμοκανάδων που όταν ολοκληρώνουν την πράξη του ζευγαρώματος, το αρσενικό περνάει την φτερούγα του πάνω από το θηλυκό και το αγκαλιάζει. Μια εικόνα που όποτε την βλέπω με συγκινεί. Μου θυμίζει πράγματα που εμείς οι άνθρωποι τα έχουμε ξεχάσει. Νιώθω ότι μας διδάσκουν την αγάπη, τον έρωτα, τον ρομαντισμό…
Ερ: Αρνητικά συναισθήματα πότε και γιατί εισέπραξες;
Απ: Όταν είδα τραυματισμένα πουλιά, τουφεκισμένα από τον άνθρωπο. Προσπαθήσαμε να τα σώσουμε, να τα στείλουμε για περίθαλψη, αλλά δεν αντέξανε. Δηλαδή εικόνες ντροπής.
Ερ: Μουσική και φωτογραφία. Αισθάνεσαι να σε έλκει ό,τι εμπεριέχει τέχνη;
Απ: Ναι, σαφώς. Όλα με κάποιο τρόπο συνδέονται. Όταν βλέπεις μια πολύ ωραία εικόνα και ένα τοπίο κατά ένα περίεργο τρόπο, ακούς και μια μουσική μέσα σου.
Ερ: Αυτό το διάστημα δουλεύεις κάτι συγκεκριμένο;
Απ: Δουλεύω σ’ ένα πρόγραμμα που αφορά τον στικταετό, τον αετό του χειμώνα, ο οποίος έρχεται από τα βόρεια και ξεχειμωνιάζει στον Αμβρακικό. Κι εμείς στην ουσία κάνουμε καταμέτρηση αυτού και μαζεύουμε υλικό, το οποίο πιστεύω ότι σε δυο χρόνια θα είμαστε έτοιμοι να παρουσιάσουμε με μια πολύ όμορφη εργασία.
Ερ: Πώς νιώθει ένας άνθρωπος που κάθεται τρεις ώρες να βγάλει μια φωτογραφία;
Απ: Χαίρεται. Δεν νιώθεις κούραση. Καθόλου. Κάθεσαι ώρες μέσα στις καλύπτρες και άλλες φορές πετυχαίνεις αυτό που θέλεις, άλλες ίσως όχι. Έχει, βέβαια, μια δυσκολία γιατί μένεις ώρες ακούνητος σε μικρούς χώρους, όμως το αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές σε κάνει ευτυχισμένο.
Ερ: Βλέποντας ή καλύτερα ζώντας τη φύση από τόσο κοντά, διαπιστώνεις αλλαγή; Τι σκέψεις κάνεις για το μέλλον της;
Απ: Τα πράγματα έχουν αλλάξει δραματικά. Επειδή παρακολουθώ τον Αμβρακικό αρκετά χρόνια, οι πληθυσμοί των πουλιών που έρχονταν κάποτε να ξεχειμωνιάσουν, μειώθηκαν σημαντικά. Γι’ αυτό φταίει ο άνθρωπος με την συρρίκνωση και την ρύπανση των βιοτόπων και την ανεξέλεγκτη θήρα, όπως και την λαθροθηρία.
Εγώ αυτό που ονειρεύομαι είναι να μπορέσουν τα παιδιά μας να δουν και να ζήσουν έναν Αμβρακικό καλύτερο απ’ ότι τον προλάβαμε εμείς. Που σημαίνει ότι σήμερα πρέπει να παλέψουμε τόσο εμείς για την αντιστροφή όσο και εκείνα ακόμη περισσότερο. Έχουμε ένα στολίδι δίπλα μας, το οποίο πρέπει να προστατέψουμε με κάθε τρόπο. Αρκεί να αντιληφθούμε όλοι την αξία του.
Ερ: Απώτερος στόχος της ενασχόλησης με την φωτογραφία είναι ποιος; Να αγαπήσει ο κόσμος τον Αμβρακικό;
Απ: Ναι. Αυτό που προσπαθώ χρόνια τώρα μέσα από τις φωτογραφίες μου δεν είναι η προσωπική μου προβολή. Θέλω να φέρω όσο περισσότερο κόσμο μπορώ κοντά στον όμορφο αυτό τόπο. Να γνωρίσει την πανίδα, την χλωρίδα, την αξία του. Προσπαθώ, λοιπόν, και κάνω κάποια σεμινάρια. Σεμινάρια εργασίας, ομιλίες, γράφω σε περιοδικά και έντυπα, βγαίνουμε και στο πεδίο με τηλεσκόπια, ώστε να έρθει ο κόσμος κοντά. Να τον αγαπήσει και να τον προστατέψει.
Ερ: Βλέπεις να υπάρχει αποτέλεσμα;
Απ: Η φωτογραφία έχει τρομερή δύναμη και η αλήθεια είναι ότι στα τόσα χρόνια που κάνω φωτογραφία, διαπιστώνω αλλαγές. Άνθρωποι που κυνηγούσανε, όσο κι αν φαίνεται περίεργο, όταν είδαν αυτή την ομορφιά μέσα από τις φωτογραφίες μου, σταμάτησαν να είναι κυνηγοί. Βέβαια, όλο αυτό δεν ήταν τόσο απλό. Με συζητήσεις, με γνώση. Για παράδειγμα δεν είχε σκεφτεί ποτέ κάποιος ότι δεν χρειάζεται να πάει να κυνηγήσει μέσα στον βάλτο το καλοκαίρι που ζευγαρώνουν και φωλιάζουν απειλούμενα είδη. Νομίζω ότι πολλά πράγματα ξεκινούν από την έλλειψη γνώσης. Οι ψαράδες δεν γνωρίζανε και κυνηγούσαν ανελέητα τον αργυροπελεκάνο, νομίζοντας ότι τους τρώει τα ψάρια. Όμως ο αργυροπελεκάνος αυτό που κάνει είναι να καθαρίζει τις λιμνοθάλασσες από τα άρρωστα ψάρια και δεν αφήνει κανενός είδους μόλυνση να προχωρήσει στις λιμνοθάλασσες.
Ερ: Από πού αντλείς τη δύναμη να συνεχίζεις, από αυτόν τον κόσμο που πλαισιώνει το έργο σου;
Απ: Τα μηνύματα όσον αφορά την δουλειά μου για τον Αμβρακικό Κόλπο είναι όχι μόνο θετικά, αλλά νιώθω ότι εισπράττω μεγάλη αγάπη και δύναμη από τον κόσμο που θαυμάζει τη δουλειά μου. Η ίδια η φύση από μόνη της βοηθάει στο έργο μου. Αυτό, όμως, που με ενδυνάμωσε πολύ συναισθηματικά τα τελευταία χρόνια είναι ότι πλέον φωτογραφίζω με τον 18χρονο γιό μου, τον Δημήτρη. Φωτογραφίζουμε μαζί και με χαροποιεί πολύ το γεγονός ότι αποτελεί τη νέα γενιά. Το μέλλον. Και είναι αυτός που θα συνεχίσει το έργο μου…
Ερ: Σε ευχαριστώ πολύ για την όμορφη… βόλτα στον Αμβρακικό της ψυχής σου.
Απ: Κι εγώ σας ευχαριστώ πολύ.