Χτισμένος το 1740 μΧ, σύμφωνα με κτητορική επιγραφή στο νότιο τοίχο του, ο ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Ελεούσα Άρτας χάρισε το όνομά του στην άλλοτε αναφερόμενη περιοχή ως «Παναγιά Ιμαρέτ», κατά τον μητροπολίτη Σεραφείμ Ξενόπουλο στο «Δοκίμιον Ιστορικόν περί Άρτης και Πρεβέζης (έκδοση 1884)», γνωστή και ως «Η Παναγιά στα περβόλια» από τα Βενετικά Αρχεία το 1697 που γνωστοποιούν την ύπαρξη του οικισμού, καθόσον κατέβαλε φόρο στην Βενετική Διοίκηση για προστασία από επιδρομές.
Ρεπορτάζ: Βίκυ Καινούργιου
Η Παναγία Ελεούσα είναι ένας ιστορικός λιθόκτιστος κοιμητηριακός ναός που τιμάται στις 23 Αυγούστου (Απόδοσις της εορτής Κοιμήσεως της Θεοτόκου), με σπάνιες αγιογραφίες, που όμως δεν σου «αποκαλύπτεται» με την πρώτη ματιά. Η λιθοδομή του κρύβεται κάτω από ασβεστοκονίαμα νεότερων παρεμβάσεων και η αγιογράφησή του κάτω από παχύ στρώμα καπνιάς και υγρασίας…
Περισσότερα «μαρτυρά» σήμερα για την παλαιότητα του ναού το καμπαναριό του. Πρόκειται για το κωδωνοστάσιο-πυλώνα σε μικρή απόσταση, που σύμφωνα με την δυσανάγνωστη επιγραφή σε πλάκα εντοιχισμένη στη νότια όψη του, είναι κτίσμα του 1844.
Η αντιπρόεδρος του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου Ελεούσας Μαρία Τζαχρίστα, συναισθηματικά συνδεδεμένη με το ναό, ξενάγησε τον «Τ», δίνοντας σημαντικές πληροφορίες τόσο για την ιστορικότητά του όσο και για τις προσπάθειες που καταβάλλονται για την ανάδειξή του. «Η κτητορική επιγραφή, μας πληροφορεί, ότι χτίστηκε το 1740 με δαπάνες του ιερομόναχου Θεοδοσίου και του ιερέως Ιωάννου. Αργότερα, το 1761, ο ναός αγιογραφήθηκε με δαπάνη του εφημέριου του ναού ιερωμένου Θεοτοκίου Παγκρατίου. Το 1821 έπαθε ζημιές καθόσον πυρπολήθηκε και επισκευάστηκε το 1832 από τους Νικόλαο Αντωνόπουλο, Ιωάννη Α. Ρίζο και Νικόλαο Σακελλάριο, όταν εγκαινιάστηκε εκ νέου στις 2 Μαΐου 1834», μας επισήμανε.
Ζημιές ο ναός υπέστη και στα μετέπειτα χρόνια, με τη διαφορά όμως ότι κάθε φθορά, αφότου ανακαλύφθηκαν τα νέα υλικά, οι κάτοικοι την «μπάλωναν» με …νεοτερισμούς. Έτσι καλύφθηκε σχεδόν παντού η πέτρα από ασβεστοκονίαμα.
Κατά το επιτόπιο ρεπορτάζ, στοιχεία όπως η εξοχή του Ιερού, το παλαιό κωδωνοστάσιο, οι αγιογραφίες που αναφέρονται στον 18ο αιώνα, ο ξυλόγλυπτος δεσποτικός θρόνος και το ξυλόγλυπτο τέμπλο εσωτερικά, μάς «πληροφορούν» για την ιστορικότητά του.
Στην δυτική πλευρά του, στο παρελθόν υπήρχε υπερυψωμένο χαγιάτι και πέτρινη σκάλα, που στη συνέχεια αφαιρέθηκαν. Η εικόνα που έχει εξασφαλίσει το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο με μαθητές να απεικονίζονται στο σημείο εκείνο, μαρτυρά την μεταβολή.
Ανταπόκριση για στέγη
Σοβαρές ζημιές είχε υποστεί και η στέγη του με αποτέλεσμα υγρασία να κατακλύζει τον κυρίως ναό επιτείνοντας την φθορά του.
Ωστόσο, η Περιφέρεια Ηπείρου, σύμφωνα με την κ. Τζαχρίστα, ανταποκρίθηκε στην έκκληση για συνεισφορά και το 2016 στη βάση μελέτης που είχε εκπονηθεί, φρόντισε για την δαπάνη αντικατάστασης.
Εγκεκριμένες μελέτες
Ο αγώνας πάντως του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου για την συντήρηση και ανάδειξη του ναού είναι διαρκής.
Προς τούτο έχει ήδη προχωρήσει σε εκπόνηση ολοκληρωμένης μελέτης με δικές του δαπάνες για την συντήρηση και ανάδειξη του ναού, καθώς επίσης του κωδωνοστασίου και του περιβάλλοντος χώρου, η οποία είναι εγκεκριμένη από το ΚΑΣ (Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο). Απομένει δηλαδή ένα μόνο πλην όμως βασικό βήμα: Η ένταξη σε κάποιο πρόγραμμα προκειμένου να τύχει χρηματοδότησης και να εφαρμοστεί.
Μελέτη και για αγιογραφίες
Την ίδια στιγμή έτοιμη και εγκεκριμένη από το ΚΑΣ είναι και δεύτερη μελέτη που εκπονήθηκε με πιστώσεις της Ιεράς Μητρόπολης Νικοπόλεως και Πρεβέζης και αφορά στην συντήρηση της αγιογραφίας του ναού.
Σύμφωνα με την κ. Τζαχρίστα, ήδη από την Ιερά Μητρόπολη έχει ζητηθεί επιχορήγηση από την Περιφέρεια Ηπείρου, ώστε να υλοποιηθεί το έργο καθώς, όπως επισήμανε η ίδια «αμέριστη είναι η αγάπη, οι ενέργειες και το ενδιαφέρον για τον Ιερό Ναό του σεβασμιότατου μητροπολίτου Νικοπόλεως και Πρεβέζης κ. Χρυσοστόμου».
Παράλληλα, το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο έχει προχωρήσει με δαπάνες του και στην εκπόνηση μελέτης συντήρησης και ανάδειξης για το εκκλησάκι Αγίου Νικολάου περιοχής Τοπ Αλτί, που ανήκει στην Παναγιά Ελεούσα μαζί με μικρή έκταση περιμετρικά (σσ: το παρουσίασε ο «Τ» με αφορμή την καταστροφή της στέγης του σε προηγούμενο φύλλο).