Είναι σ’ όλους γνωστό ότι η Αρχαία Αμβρακία υπήρξε μια σημαντική πόλη για πολλούς λόγους, αλλά μεταξύ αυτών και για το ορθογωνικό πολεοδομικό σύστημά της.
Ρεπορτάζ: Βίκυ Καινούργιου
Ένα δίκτυο παράλληλων μεταξύ τους οδών που διασταυρώνονταν με πλατύτερες πλακοστρωμένες λεωφόρους, αποτελούσε τον πολεοδομικό ιστό. Ο χώρος της κυρίως πόλεως είχε διαιρεθεί σε ορθογώνιες νησίδες διαστάσεων 150 x 30 μέτρων περίπου, με πλέγμα πλατύτερων λεωφόρων πλάτους 6 έως 7,50 μέτρων με κατεύθυνση ανατολικοδυτική και πυκνών στενότερων πλάτους 5 μέτρων με κατεύθυνση από βορρά προς νότο.
Επίσης, χρόνια τώρα – και με βάση ευρήματα του παρελθόντος – λέγεται ότι η βασική αρτηρία της σημερινής Άρτας, δηλαδή η οδός Σκουφά, ακολουθεί σχεδόν την σημαντικότερη αρχαία λεωφόρο, που συνέδεε τις δύο κύριες εισόδους της πόλης, σε ανατολή και δύση.
Μια ακόμη επιβεβαίωση για την σχεδόν ταύτιση της σημερινής κεντρικής εμπορικής οδού με την κύρια λεωφόρο της Αρχαίας Αμβρακίας, φαίνεται πως έχουμε σήμερα.
Στο υπόγειο του παλαιού Δημαρχείου (οικία Ζάρρα), όπου γίνονται ήδη οι αναστηλωτικές εργασίες του κτηρίου από τον Δήμο Αρταίων, η Εφορεία Αρχαιοτήτων προβαίνει σε ανασκαφική έρευνα. Σύμφωνα με την προϊσταμένη της, Βαρβάρα Παπαδοπούλου, ήδη ήρθε στο φως τμήμα μεγάλης πλακοστρωμένης οδού της αρχαιότητας. «Φαίνεται πως πρόκειται για βασική αρτηρία και πολύ πιθανόν να αφορά την αρχαία λεωφόρο, για την οποία μιλούσαμε έως σήμερα», επισήμανε η κ. Παπαδοπούλου στον «Τ» και πρόσθεσε: «Μπορεί να μην βρίσκεται απολύτως κάτω από τον σημερινό δρόμο, αλλά η μετατόπιση του σημερινού κατά δυο μέτρα σε βάθος τόσων αιώνων δεν σημαίνει τίποτα».
Κι αυτό συμβαίνει στο ένα υπόγειο του παλαιού Δημαρχείου, διότι στο άλλο (είναι γνωστό ότι διαθέτει δυο κάτω από αντίστοιχα καταστήματα του ισογείου), η ανασκαφή έφερε στο φως τμήμα από οικίες της αρχαίας πόλης, με σημαντικότερα τα δυο ευρήματα εγκαινίου θεμελίωσης. «Εγκαίνιον» μάς επισημαίνει η προϊσταμένη της Εφορείας «είναι το σύνολο μικρογραφικών ποικίλων αγγείων που τα εναπόθεταν κατά την ανέγερση μιας οικοδομής, στο πλαίσιο τελετουργικού θεμελίωσης ώστε να κερδίσουν την εύνοια για να στεριώσει το νέο οίκημα. Ο λάκκος αυτός, μετά την τελετή, σφραγιζόταν με το δάπεδο του χώρου».
Να σημειώσουμε ότι ένα εγκαίνιον παρουσιάζεται στην είσοδο της αρχαίας κατοικίας που έχει την δυνατότητα ο επισκέπτης να δει όταν ξεναγηθεί στο σύγχρονο μουσείο της Άρτας.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως αρχικά ένα «εγκαίνιο» και προχτές το μεσημέρι (Δευτέρα) σε διπλανό χώρο του ίδιου υπογείου που εξετάστηκε, ένα δεύτερο. Ως εκ τούτου η προϊσταμένη της ΕΦΑ Άρτας, μεταξύ άλλων, σημειώνει προς τον «Τ»: «Δεν έχουμε παρά να ευχηθούμε το εγκαίνιο της Αμβρακίας να φέρει καλοτυχία στο Δήμο, στο πλαίσιο αναστήλωσης του ιστορικού Δημαρχείου».
Υπενθυμίζεται ότι το κτίριο χτίστηκε από τον έμπορο Δημήτριο Ζάρα ως κατοικία και επιχείρηση από τις αρχές του 19ου αιώνα και μετέπειτα αποτέλεσε δωρεά προς τον Δήμο, από τον γιο του Αλέξανδρο (Μέγα Ευεργέτη). Η αποδοχή έγινε με την υπ’ αριθμ. 37/1957 απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου όπερ και λειτούργησε ως Δημαρχείο για 42 χρόνια. Το γεγονός ότι από το 2002… στέκεται όρθιο, εν αναμονή μελέτης και αναστηλωτικής παρέμβασης, τότε… μάλλον κάποιο ρόλο επιτελούσαν και τα έθιμα θεμελίωσης των αρχαίων κατοικιών που παρέμεναν κρυμμένα από τις αρχαίες κατοικίες στις βάσεις του κτιρίου.
Τα σημαντικά ευρήματα που συμπληρώνουν την εικόνα της αρχαίας πόλης, επιβεβαιώνουν και την ανάγκη παρουσίας της αρχαιολογικής έρευνας σε κάθε μεγάλο έργο που εκτυλίσσεται.