Στις 27 Δεκεμβρίου άρχισε και στη χώρα μας το πρόγραμμα εμβολιασμού κατά της πανδημίας με το όνομα «Ελευθερία». Είδαμε συμπολίτες μας να σχηματίζουν το σήμα της νίκης, και ακούστηκαν κατά κόρον απόψεις, όπως το εμβόλιο είναι ο τρόπος να ξαναπάρουμε πίσω τις ζωές μας, και πως ανοίγει ο δρόμος για επιστροφή στην κανονικότητα.
Ναι, αυτό που προέχει είναι η ανθρώπινη ζωή. Αρκεί να το εννοούμε και να το πιστεύουμε. Επομένως, η πρώτη ευχή είναι η δύσκολη αυτή επιχείρηση να ολοκληρωθεί με ταχύτητα και επιτυχία και να θωρακιστούμε απέναντι σ’ αυτή τη λαίλαπα, την ύπουλη, την άγνωστη και τη διεγείρουσα πολλά ερωτηματικά.
Όμως, αυτή η πανδημία, παράλληλα, μας προσφέρει και μια υπαρξιακή εμπειρία να αναστοχαστούμε και να αξιολογήσουμε τις ζωές μας. Να προβληματιστούμε για το τι κρύβεται πίσω από τη λέξη «κανονικότητα». Αν είναι μόνο η διασκέδαση, τα ξενύχτια, τα πάρτυ (που κρατούν μέχρι και 36 ώρες!), οι μανιώδεις αγορές και όλα αυτά που συγκροτούν το ανελέητο περιεχόμενο της νέας καταναλωτικής θρησκείας που μας έφερε εδώ που μας έφερε.
Οι πρόγονοί μας υπέφεραν πολέμους, κατοχές, πείνες και εξορίες που διήρκεσαν χρόνια. Εμείς αδυνατούμε να κάνουμε υπομονή ολίγων μηνών και να ζήσουμε μέσα στο σπίτι μας με όλα τα καλά μας. Φυσικά και εξαιρούνται από αυτά που γράφω οι εργαζόμενοι και οι μικρές επιχειρήσεις που πλήττονται πάνω από δέκα χρόνια, συμπεριλαμβανομένης και της οικονομικής κρίσης. Όμως, έβλεπα επί ένα μήνα πριν τα Χριστούγεννα, τηλεπαρουσιάστρια να ρωτάει επίμονα τους επιστήμονες πότε θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα, και η κοριτσίστικη αφέλεια με την οποία ρωτούσε μου έδινε την εντύπωση πως το μόνο για το οποίο αγωνιούσε ήταν αν θα φορέσει την καλή της τουαλέτα για να πάει στο ρεβεγιόν. Έβλεπα επίσης ως πρώτη τηλεοπτική είδηση να ανακοινώνεται θριαμβευτικά το άνοιγμα των κομμωτηρίων και των νυχάδικων και «συμβολικά το άνοιγμα των βιβλιοπωλείων». Και βλέπω επίσης αυτό το ανησυχητικό ρεύμα του ανορθολογισμού και της σύγχυσης να μεγαλώνει επικίνδυνα από μεγάλα, πλέον, τμήματα της κοινωνίας που παρέδωσαν αμαχητί τον εγκέφαλό τους , εδώ και χρόνια, στις τρολιές, στα κλικ, και στα λάικ.
Η 27η Δεκεμβρίου χαρακτηρίστηκε ημέρα γιορτής. Δεν είναι μέρα γιορτής αν δεν αλλάξουμε ριζικά τον τρόπο που βλέπουμε τη ζωή, τη φύση, τον άνθρωπο. Η πανδημία κυριολεκτικά και μεταφορικά είναι η αποδοκιμασία αυτής της ζωής της αλλοτρίωσης, των τρομακτικών ανισοτήτων, των εξοπλισμών, του μηδενισμού, της μοναξιάς, του βιομηχανικού καπιταλισμού που κατέστρεψε τον πλανήτη προκαλώντας την ύβρη και τη νέμεση, του κατασκοπευτικού καπιταλισμού που εξορύσσει το πνεύμα και την ψυχή του ανθρώπου για το κέρδος και τα συμπεριφορικά πλεονάσματα.
Πάρα πολλοί πνευματικοί άνθρωποι μας είχαν προειδοποιήσει εδώ και δεκαετίες για το στραβό δρόμο που ακολουθούμε με διαφημιστικές συνταγές, αλλά χωρίς επίγνωση, χωρίς αντιστάσεις, χωρίς έγνοια για τη δομική ευστάθεια των κοινωνιών. Ο Τόνυ Τζαντ στο συγκλονιστικό βιβλίο του «Τα δεινά που μαστίζουν τη χώρα» (εκδόσεις Αλεξάνδρεια) υποστηρίζει πως οι βαθιές ρίζες των μεγάλων αδιεξόδων της ανθρωπότητας που αγριεύει καθημερινά, βρίσκονται στον τρόπο που ζούμε, στον τρόπο που σκεφτόμαστε και στον τρόπο που συζητούμε, προκαλώντας μας να βάλουμε μέσα στο κάδρο και τον εαυτό μας. Και ο δικός μας μεγάλος Νίκος Καζαντζάκης είχε γράψει πολλές δεκαετίες πριν: «Κοιτάζω γύρω μου, κοιτάζω μέσα μου, η αρετή τρελάθηκε, η γεωμετρία τρελάθηκε, η ύλη τρελάθηκε. Πρέπει να ‘ρθει πάλι ο Νους ο Νομοθέτης, να βάλει καινούρια τάξη, καινούριους νόμους, πιο πλούσιος σε αρμονία να γίνει ο Κόσμος.»