Ο Κόνδορας των Άνδεων είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά πουλιά του πλανήτη. Ιδιαίτερα δημοφιλές στην κουλτούρα πολλών χωρών της Λατινικής Αμερικής.
Η ονομασία του στα ελληνικά κόνδωρ ή κόνδορας προέρχεται από την επακριβή απόδοση του όρου kuntur από την γλώσσα των ιθαγενών Κέτσουα. Αποτελεί το εθνικό σύμβολο της Αργεντινής, της Βολιβίας, της Χιλής, της Κολομβίας, του Εκουαδόρ και του Περού. Είναι το εθνικό πουλί της Βολιβίας, της Χιλής, της Κολομβίας και του Ισημερινού. Οι αιθέρες γεμίζουν από το χαρακτηριστικό πολύ εντυπωσιακό του πέταγμα.
Η Κορδιλιέρα των Άνδεων αποτελεί το φυσικό του περιβάλλον. Ζει σε μεγάλα υψόμετρα. Φτιάχνει τις φωλιές του σε απόκρημνα σκιασμένα σημεία στις σχισμές των βράχων σε υψόμετρο από 3.000 έως 5.000 μέτρα. Διαδραματίζει έντονο και σημαντικό ρόλο στην λαογραφία και τη μυθολογία των λαών της περιοχής. Απεικονίζεται στην τέχνη των ιθαγενών, από το 2.500 πΧ και μετά. Σχετίζεται με την θεότητα του Ήλιου. Είναι ο Άρχοντας του ανώτερου κόσμου.
Συμβολίζει τη δύναμη και την υγεία. Τα όργανα του σώματός του και τα οστά είχαν «μαγικές» ιδιότητες και τα χρησιμοποιούσαν οι σαμάνοι. Δεν είναι το μεγαλύτερο σε μέγεθος ή βάρος πτηνό στον πλανήτη, αλλά θεωρείται από τους ειδικούς ως το ογκωδέστερο πτηνό που δεν απώλεσε την πτητική ικανότητα.
Ο κόνδορας των Άνδεων είναι το μεγαλύτερο πτηνό που πετά στον ουρανό της Γης. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικός ο τρόπος με τον οποίο πετάει. Ο Κόνδορας των Άνδεων γυροπετάει, δηλαδή κουνά τα φτερά του, μόλις το 1% του χρόνου που βρίσκεται στον αέρα. Μπορεί να πετάξει για πέντε συνεχόμενες ώρες, να καλύψει απόσταση 172 χιλιομέτρων, χωρίς να χρειαστεί να κουνήσει τα φτερά του ούτε μια φορά!
Φτερουγίζει και φτεροκοπάει μόνο κατά τη στιγμή της απογείωσής του από το σημείο που έχει σταματήσει για να ξεκουραστεί ή για να τραφεί. Μόλις κερδίσει ύψος εκμεταλλεύεται τα θερμικά ανοδικά ρεύματα του αέρα και την θερμοδυναμική ενέργεια, χωρίς να χρειάζεται να φτερουγίσουν και να καταναλώσουν ενέργεια. Μένουν ψηλά χωρίς να κουνάνε καθόλου τα φτερά τους. Γι’ αυτό το λόγο προτιμούν τις ψηλές όρθιες πλαγιές, όπου τα θερμικά ρεύματα σχηματίζονται ευκολότερα.
Επίσης, από τις ψηλές βουνοκορφές πετάει προς τα κάτω χωρίς να χρειαστεί να φτερουγίσει καθόλου. Με ένα πραγματικά μαγικό τρόπο ανοίγουν τα φτερά τους και σχίζουν τον ουρανό. Εάν σκεφτεί κανείς ότι το μήκος του σώματός του είναι 100 έως 130 εκατοστά και το άνοιγμα των πτερύγων 270 έως 320 εκατοστά, αντιλαμβάνεται ότι το εντυπωσιακό άνοιγμα των φτερών του είναι σχεδόν διπλάσιο σε μέγεθος από αυτό του σώματός του.
Ο Κόνδορας είναι πραγματικά ένας καθαριστής του ουρανού και της φύσης. Τρέφονται με θνησιμαία, δηλαδή με πτώματα. Μπορεί να ταξιδέψουν περισσότερο από 200 χιλιόμετρα ανά μια μέρα προκειμένου να αναζητήσουν τροφή. Δε χρειάζεται να τρέφονται επί καθημερινής βάσης. Στην άγρια φύση συχνά μένουν μέρες χωρίς φαγητό.
Όταν όμως βρουν τροφή καταβροχθίζουν πολλά κιλά με τη μία. Καταναλώνουν τόσο μεγάλη ποσότητα τροφής που δεν μπορούν να απογειωθούν λόγω του επιπλέον βάρους. Κατ’ αυτόν τον τρόπο αποτελούν και εύκολη λεία για τους θηρευτές τους. Τα γαμψά αρπακτικά νύχια τους δεν είναι προσαρμοσμένα στη σύλληψη και μεταφορά της λείας τους. Έτσι πρέπει να τρέφονται με ό,τι βρίσκεται επάνω στο έδαφος.
Το πέταγα του Κόνδορα αποτελεί ένα πραγματικό πόλο έλξης για τους τουρίστες. Στο Περού πηγαίνεις στο Φαράγγι Κόλκα, που είναι το βαθύτερο φαράγγι του κόσμου και στο σημείο Σταυρός του Κόνδορα (Cruz del condor) προκειμένου να θαυμάσεις το μεγαλειώδες πέταγμά του, με άνοιγμα φτερών σχεδόν τρία μέτρα. Μέσα σ’ ένα τόπο απαράμιλλης ομορφιάς θαυμάζεις την πτήση του μεγαλοπρεπούς πτηνού.
Ο Κόνδορας που είναι ένας από τους επτά Γύπες του Νέου Κόσμου, αποτελεί είδος υπό εξαφάνιση. Οι ντόπιοι τον κυνηγούν λόγω των επιθέσεών του σε ζώα της κτηνοτροφίας. Επίσης, εάν φάει δηλητηριασμένα πτώματα, μπορεί να οδηγηθεί στον θάνατο. Ίσως οι γηγενείς αντιληφθούν την αναγκαιότητα αυτού του καταπληκτικού πτηνού, λόγω της ανάπτυξης του τουρισμού.
