Και οι πλέον δύσπιστοι και καχύποπτοι για τις θριαμβολογίες και την ωραιοποίηση μιας δύσκολα διαχειρήσιμης υγειονομικής κρίσης, δικαιώνονται.
Το βίαιο τέλος του lockdown της άνοιξης προκειμένου να στηριχτεί η βαριά βιομηχανία της χώρας, ο τουρισμός, δεν συνοδεύτηκε από άμεσα και δραστικά μέτρα αντιμετώπισης ενός come back της πανδημίας και η χώρα μπήκε σ’ ένα νέο φαύλο κύκλο με απροσδιόριστες συνέπειες. Οι πλημμελείς έλεγχοι στα σημεία εισόδου, κυρίως στην Β. Ελλάδα, οι ανεπαρκείς έλεγχοι των παράνομα εισερχόμενων μεταναστών στο Αιγαίο, αλλά και των υπαρχόντων στους προσφυγικούς καταυλισμούς καθώς και η αδιαφορία μεγάλου τμήματος του πληθυσμού για την εφαρμογή των υγειονομικών συστάσεων και πρωτοκόλλων, οδήγησε τη χώρα σ’ ένα 2ο λουκέτο.
Πλέον κυριαρχεί η αδήριτη ανάγκη να βρεθεί «φώς στην άκρη του τούνελ» γιατί η ανασφάλεια και η αβεβαιότητα του χειμαζόμενου Έλληνα πολίτη έχει βαρέσει κόκκινο ενόψει και του δύσκολου χειμώνα που επελαύνει. Την ανεξέλεγκτη καθίζηση της οικονομικής δραστηριότητας η κυβέρνηση καλείται να την αποτυπώσει μ’ έναν αξιόπιστο και ρεαλιστικό τρόπο στον προϋπολογισμό για το 2021 που έχει κατατεθεί στην Βουλή των Ελλήνων. Ένας προϋπολογισμός που όσες λογιστικές αλχημείες και αν υποστεί, είναι αδύνατο να ανταποκριθεί σε μια φυσιολογική οικονομική λειτουργία με άμεσες επιπτώσεις για επιχειρηματίες, εργαζόμενους, αγρότες, συνταξιούχους και ανέργους που πολλαπλασιάζονται με γεωμετρική πρόοδο.
Και πώς να γίνει πειστικός ένας προϋπολογισμός όταν η αμείλικτη πραγματικότητα της βαθιάς ύφεσης με το δεύτερο lockdown ξεφεύγει κατά πολύ από την αρχική δυσμενή πρόβλεψη του 9%, όπως την είχε προσδιορίσει ο πρόεδρος της Τράπεζας της Ελλάδας, Ι. Στουρνάρας, και ένας θεός ξέρει που θα φτάσει μέχρι το τέλος του έτους αλλά και ποιό ντόμινο θα προκαλέσει για το 2021;
Όταν σκιαγραφεί και υπόσχεται παραπλανητικά ένα ελπιδοφόρο μέλλον, που όμως δεν πατάει σε συγκεκριμένες μεσομακροπρόθεσμες ρεαλιστικές βάσεις και προοπτικές. Όταν αδυνατεί να περιγράψει και να αντιμετωπίσει την αρνητική εξέλιξη με συγκεκριμένες πολιτικές εξόδου από την υγειονομική κρίση που καθηλώνει την οικονομική δραστηριότητα. Όταν η πρόβλεψη των εσόδων θα υποστεί σημαντική απομείωση λόγω αναστολής του ΦΠΑ των κλειστών επιχειρήσεων, αλλά και την υπολειτουργία της υπόλοιπης αγοράς που το κόστος για τα δημόσια οικονομικά θα ξεπεράσει το 1,5 δις ευρώ. Όταν το κυβερνητικό επιτελείο αναγκάζεται να διαθέσει άλλα 2,3 δις ευρώ για το νέο πακέτο μέτρων στήριξης των επιχειρήσεων που αναστέλλεται η λειτουργία τους, αλλά και των εργαζόμενων που τίθενται σε διαθεσιμότητα όσο λειτουργεί η αναστολή. Όταν για να επανέλθει σε φυσιολογική τροχιά η οικονομία και να γίνει ρεαλιστικός και εφαρμόσιμος ο προϋπολογισμός πολλά θα εξαρτηθούν και από το πόσο θα διαρκέσει το lockdown αλλά και τα επιδημιολογικά δεδομένα, όταν αυτή θα λήξει.
Με επίσημες εκτιμήσεις για ύφεση της οικονομίας για το 2020 στο 10% και πρωτογενές έλλειμμα μέχρι σήμερα 9 δις ευρώ, είναι ανεδαφικές και υπερβατικές οι προβλέψεις για 5% ανάπτυξη το 2021 και ιδιαίτερα αν συνυπολογιστεί ότι στον προϋπολογισμό θα ενσωματώνονται τα νέα μέτρα στήριξης που μέχρι την άνοιξη θα ξεπερνούν τα 30 δις ευρώ.
Σε μια πολύ κρίσιμη για την πορεία του έθνους συγκυρία δεν χωρούν λογιστικές αλχημείες, πειραματισμοί και ασκήσεις επί χάρτου. Οφείλει ο πρωθυπουργός και το επιτελείο του να πει την αλήθεια για την κατάσταση στην οικονομία και να σεβαστεί ακόμη και το ένα ευρώ από σπατάλη, κακοδιαχείριση και λαμογιές. Οφείλει να αξιοποιήσει στο έπακρο ό,τι απέμεινε από το μαξιλαράκι ασφαλείας των 37 δις ευρώ που του άφησε ο Αλέξης Τσίπρας, κυρίως για την κάλυψη των αδυναμιών του ΕΣΥ. Οφείλει να διεκδικεί με σθένος ό,τι μας αναλογεί και μας ανήκει ως χώρα από τις κατανομές των ευρωπαϊκών προγραμμάτων ενίσχυσης των οικονομιών λόγω της πανδημίας.
Δεν είναι ουραγός η χώρα μας για να μας ελεούν με ξεροκόκαλα. Πρόσφατα μας κατανεμήθηκαν 2 δις ευρώ για ενισχύσεις στην απασχόληση από το πρόγραμμα SURE, όταν στη μικρότερη και με λιγότερα προβλήματα Πορτογαλία αναλογούν 5,8 δις ευρώ. Ας μάθουν κάποτε ότι ο μεγαλύτερος και πλέον ύπουλος εχθρός δεν είναι ο κορωνοϊός. Είναι η φτώχεια, η πείνα και η εξαθλίωση που εξαφανίζει καθημερινά από τον χάρτη 10.000 παιδιά του πλανήτη και που βρίσκεται και προ των δικών μας πυλών. Και ας μην ξεχνούν ότι ο Θεός συγχωρεί, ο λαός τιμωρεί…
* Ο Δημήτρης Χαμπίπης είναι οικονομολόγος