Η Παγκόσμια Ημέρα Ειρήνης καθιερώθηκε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών το 1981, για να διαδώσει και για να δυναμώσει τα ιδανικά της ειρήνης και της μη βίας ανάμεσα στα έθνη. Από το 2001 η ημέρα αυτή γιορτάζεται στις 21 Σεπτεμβρίου οπότε και προγραμματίζονται εκδηλώσεις σε όλο τον κόσμο τόσο από κρατικές οργανώσεις όσο και από τις τοπικές κοινωνίες των πολιτών.
Σύμφωνα με το Περιφερειακό Κέντρο Πληροφόρησης του ΟΗΕ, η διατήρηση της παγκόσμιας ειρήνης είναι ο κεντρικός στόχος των Ηνωμένων Εθνών. Σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη, τα Κράτη-Μέλη συμφωνούν να επιλύουν τις διαφορές με ειρηνικά μέσα και να απέχουν από την άσκηση απειλών ή τη βοηθώντας στην εκτόνωση διεθνών κρίσεων και στην επίλυση μακροχρόνιων συγκρούσεων. Έχει αναλάβει πολυσύνθετες επιχειρήσεις στον τομέα της επίτευξης και διατήρησης της ειρήνης όπως και στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας.
Ο ΟΗΕ έχει επίσης εργαστεί για να προλάβει το ξέσπασμα συγκρούσεων. Μετά δε από μια σύγκρουση, αναλαμβάνει όλο και περισσότερο δράση για να αντιμετωπίσει τη ρίζα της αιτίας της σύγκρουσης και να θέσει τα θεμέλια για μια βιώσιμη ειρήνη.
Είναι γεγονός ότι η ειρήνη αποτελεί την αποκλειστική επιλογή των συνετών ανθρώπων στον πλανήτη. Όπως, άλλωστε επισημαίνει ο πατέρας της Ιστορίας, ο Ηρόδοτος, «οὐδείς γάρ οὕτως ἀνόητος ἐστιν, ὅστις πόλεμον πρό εἰρήνης αἱρέεται• ἐν μέν γάρ τῇ οἱ παῖδες τούς πατέρας θάπτουσιν, ἐν δέ τῷ οἱ πατέρες τά τέκνα». Δηλαδή, «κανείς δεν είναι τόσο ανόητος ώστε να προτιμά τον πόλεμο από την ειρήνη. Γιατί στον καιρό της ειρήνης τα παιδιά θάβουν τους γονείς, ενώ στον καιρό του πολέμου οι γονείς θάβουν τα παιδιά τους».
Ο διαπρεπής φιλόλογος, Σαράντος Καργάκος, έχει γράψει πως «οποιαδήποτε όμως μορφή κι αν έχει ο πόλεμος, οποιαδήποτε κι αν είναι τα ελατήριά του, γεγονός παραμένει ότι τ’ αποτελέσματά του είναι πάντοτε οδυνηρά. Πολλοί μάλιστα φρονούν ότι σ’ έναν πόλεμο δεν υπάρχουν νικητές και νικημένοι. Υπάρχουν μόνο ηττημένοι. Θα μπορούσε βέβαια να παρατηρήσει κανείς ότι χάρη στον πόλεμο επισπεύτηκε η ανάπτυξη της τεχνικής.
Αλλά ποια πρόοδος μπορεί να θεραπεύσει τον πόνο μιας μητέρας που θρηνεί για την απώλεια του τέκνου της; Ο πόλεμος είναι μάστιγα, που εξαφανίζει, νεκρώνει καθετί που με μόχθο δημιουργεί η ανθρωπότητα στην πορεία της. Μετά από κάθε πόλεμο η πείνα, η φτώχεια, η έλλειψη ηθικής ισορροπίας είναι τα μόνα που απομένουν μαζί με τα πτώματα και τα ερείπια». Για το λόγο αυτό, κανονικά δεν θα έπρεπε να υφίστανται πόλεμοι. Όμως, δυστυχώς, πολεμικές συγκρούσεις συμβαίνουν και δεν έχουν σταματήσει να συμβαίνουν συνεχώς, ακόμα και στις μέρες μας σε όλον τον πλανήτη.
Σύμφωνα με τη γουικιπίντια, ορισμένες μόνο από τις ένοπλες συγκρούσεις που λαμβάνουν χώρα παγκοσμίως είναι ο Συριακός εμφύλιος πόλεμος (που τις συνέπειές του βιώνουμε και στην Ελλάδα), ο πόλεμος στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, ο εμφύλιος πόλεμος της Σομαλίας, ο εμφύλιος πόλεμος στη Λιβύη, η πρόσφατες συγκρούσεις στην Κριμαία, οι εμφύλιες συρράξεις στο Κονγκό. Όλα αυτά, τη στιγμή που η παγκόσμια κοινότητα βρίσκεται στη δίνη μιας άλλης «μάχης», αυτής ενάντια στον κορωνοϊό.
Σύμφωνα με το ΒΗΜΑ online, «μέχρι σήμερα ο Covid-19 έχει πλήξει επί το πλείστον πλούσιες και ειρηνικές χώρες, όμως η ασθένεια έχει κάνει την εμφάνισή της σε λιγότερο σταθερές και ασφαλείς γωνιές του πλανήτη. Τι θα γίνει αν αρχίσει να εξαπλώνεται; Πολλοί φοβούνται ότι η σύγκρουση θα επιτείνει τη διασπορά και θα επιδεινώσει τις υπάρχουσες πολεμικές συρράξεις. Ιός και πόλεμος θα μπορούσαν να ανατροφοδοτούνται, αφού οι οικονομικές επιπτώσεις αυξάνουν τη φτώχεια και οδηγούν σε κλιμάκωση των συγκρούσεων. Ένας φαύλος κύκλος δυστυχίας θα δημιουργηθεί που είναι δύσκολο κάποιος στον δυτικό κόσμο να τον συλλάβει.
Τον περασμένο Μάρτιο, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γουτέρες απηύθυνε έκκληση για παγκόσμια κατάπαυση του πυρός και βρήκε προσωρινά ανταπόκριση. Ωστόσο σε πολλά μέρη, η ειρήνη αποδείχτηκε βραχύβια. Μέχρι τα τέλη Απριλίου, τόσο ο Εθνικός Απελευθερωτικός Στρατός (ELN) στην Κολομβία όσο και ο Νέος Λαϊκός Στρατός (NPA) στις Φιλιππίνες ανακοίνωσαν ότι δεν θα παρατείνουν την εκεχειρία τους και πως επιστρέφουν στην ένοπλη σύρραξη. Την ίδια ώρα σύμφωνα με στοιχεία που συνέλεξε η Μη Κυβερνητική Οργάνωση Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED), η βία αυξήθηκε σε 43 χώρες ενώ παρέμεινε σταθερή σε 45 από την έναρξη της πανδημίας. Ταυτόχρονα τα πεδία των μαχών αποτελούν και πεδία εξάπλωσης του ιού.
Ο πόλεμος εκτοπίζει τους πολίτες, μετατοπίζει ασθένειες από το ένα μέρος στο άλλο. Το ανοσοποιητικό σύστημα αυτών των ανθρώπων καταρρέει από την πείνα και τα τραύματα, ενώ η εμπιστοσύνη στις τοπικές κυβερνήσεις κατρακυλάει. Η επιβολή αποστάσεων ή η παροχή εμβολιασμών δεν μπορεί να υπάρξει και όσοι βρίσκονται εκεί για βοήθεια, απομακρύνονται. Οι ανθρωπιστικές υπηρεσίες έχουν ήδη μειώσει το προσωπικό τους σε μέρη όπως η Υεμένη ενώ έχουν θέσει όρια στους υπαλλήλους τους για το πού μπορούν να ταξιδεύουν». Όλα αυτά δεν αποτελούν αισιόδοξα σημεία και θα πρέπει να προβληματίσουν όλους όσοι έχουν τις ευθύνες του κόσμου στα χέρια τους.
Κλείνω με μια καίρια επισήμανση του Σαράντου Καργάκου: «Ο αιώνας μας (αναφέρεται στο 20ο αιώνα) υπήρξε μια εποχή συμπυκνωμένης σκληρότητας. Έχει στο ενεργητικό του το θλιβερό προνόμιο δύο παγκόσμιων πολέμων και αναρίθμητων άλλων με μικρότερο βεληνεκές.
Οι συνεχείς πόλεμοι επιφέρανε μια αλυσιδωτή έκρηξη του ενστίκτου και υποβίβασαν την αξία της ανθρώπινης ζωής. Καθώς όμως λέει ο Γάλλος φιλόσοφος Αντρέ Μαλρώ, ‘’μια ζωή δεν αξίζει τίποτα, αλλά και τίποτα δεν αξίζει όσο μια ζωή’’. Η ζωή είναι ανεπανάληπτο αγαθό και δεν επιτρέπεται να την αφανίσουμε. Ειδικά σήμερα με τα όπλα μαζικής καταστροφής έχουμε φθάσει στο όριο των καιρών. Ο πλανήτης μας ίσως να μην αντέξει σε περισσότερο αίμα.Ας μην προκαλέσουμε τώρα και το σύμπαν».