Το ηλεκτρόφωνο κοιτάζω/ και βαριά αναστενάζω./ Πάλι θα ρίξω μια δραχμή/ γιατί με πνίγουν οι καημοί./ Στης αγάπης μου το δίσκο/ την παρη-γοριά μου βρίσκω. Στίχοι: Μπάμπης Μπακάλης
Ευχαριστώ πολύ όλους όσοι επέλεξαν να κάνουν μαζί μου έναν περίπατο, για ν’ ακούσουμε μουσικές που θα ξεπεταχθούν μέσα από ένα ξεχασμένο ηλεκτρόφωνο (σε μετάφραση).
Μουσικό εργαλείο σπουδαίας ομορφιάς, που δεν ήλθε ο καιρός να πάει οριστικά στα σκουπίδια. Να προσθέσουμε ακόμη, ότι το βινύλιο δεν ήταν ποτέ υλικό ανακύκλωσης! Κάθε φορά μας ξαφνιάζει ευχάριστα η επαφή με κάποιο παραμερισμένο τέτοιο έργο τέχνης.
Ήταν εκεί στις δεκαετίες του πενήντα και του εξήντα-εποχές ορόσημο-που εμφανίστηκαν στη χώρα μας, ερχόμενες κυρίως από την Αμερική, αυτές οι συναρπαστικές μηχανές παραγωγής μουσικής. Θάμπος ο ωραίος φωτισμός και τα γυαλισμένα κρύσταλλά τους. Μοναδικό το χάρισμά τους να μπορούμε με ένα δίδραχμο να απολαμβάνουμε «τα σουξέ» της καρδιάς μας. Περιστρέφονταν σαν τη γη τα σαρανταπεντάρια δισκάκια- μνημεία του νεότερου πολιτισμού, μέχρι που η δαγκάνα να πιάσει κατ’ εντολή «το δικό μας».
Γράμματα ξένα (F, D, G), αριθμοί, χρωματιστά κουμπιά κι εμείς αιχμάλωτοι και κρεμασμένοι απάνω τους. Στα σπλάχνα τους τραγούδια της εποχής τεράστια, που μιλούσαν στις ψυχές μας και που μετρούσαν την αθώα ζωή μας με τις στροφές των δίσκων. Μας βομβάρδιζαν με αξέχαστες νότες και γίνονταν μικρές χαραμάδες διασκέδασης στο φως της ζωής μας.
Σαστισμένα πιτσιρίκια κι αργότερα έφηβοι «με μαγκιά», τρελαμένα στα στέκια με το «ηλεκτρόφωνο» του καφενείου ή του υπαίθριου κέντρου διασκέδασης (Μεράτζας, Ζουμπούλης κα). Μας μιλούσε με μια καινούργια γλώσσα και μας καλούσε να το ακροασθούμε, να το θαυμάσουμε, να χορέψουμε, να τραγουδήσουμε μαζί του, να γλεντήσουμε. Μας βοηθούσε να μπορούμε να απαλύνουμε λίγο το μαρτύριο της στέρησης και ν’ ανοίξουμε τα όριά μας. Μας καλούσε να θεραπεύσει κοινωνικές πληγές και ατομικούς μικροκαημούς. Μας έδινε ακόμη το σύνθημα να πάρουμε λίγο μπόι για να μεγαλώσουμε. Και η συμβολή του στα γλέντια των γάμων μικρή ήταν;
Ρεφενέ η νεανική παρέα και μες στην τρελή χαρά της. Στο κόκκινο τα συναισθήματα και προσωπικός αγώνας να ξεφύγουμε από «τα πρέπει». Στραγάλι στο τραπέζι, το ούζο χύμα απ’ την νταμιτζάνα κι ας βάραγε μετά στο κεφάλι… Ήταν, βλέπετε, η εποχή της ερωτικής ανατριχίλας και της καρδιακής αρρυθμίας… Ένας οδηγός να ζεις σαν μεγάλος, να μπορείς να ονειρεύεσαι. Αν περνούσε δε και από εκείνον τον δρόμο «το αίσθημα», χωρίς αυτή να γνωρίζει τίποτε από το τι κουβαλούσαμε εμείς στο κεφάλι μας, τι άλλο καλύτερο! Αχ αυτή η εκδοχή της απόρριψης… Δεν αντέχεται στη νιότη.
Κι ερχόταν η στιγμή που το κέφι άναβε, οπότε τα νιάτα έπρεπε να ρίξουν και καμιά γύρα στην αυτοσχέδια πίστα για να φανούν! Τα πόδια έπιαναν τον ρυθμό και η ψυχή στον ουρανό. Χέρια ανοικτά, κεφάλια γυρτά από «το φτιάξιμο». Οι μεγαλύτεροι από εμάς με κάνα γαρίφαλο στο πέτο και απαραιτήτως τσιγάρο στο στόμα…
Για όλα αυτά τα μικρά και μεγάλα μερακλώματα έφταναν και περίσσευαν λίγα κέρματα. Το κέρμα στη μαγική σχισμή που κατέβαζε τον μεγάλο Καζαντζίδη, τον Βοσκόπουλο, τον Πουλόπουλο, τον Γαβαλά, την αξεπέραστη Βικάρα Μοσχολιού, το κλαρίνο του Τάσου Χαλκιά, τους Σουκαίους και τους έφερνε κοντά μας! Έβγαινε μια ατμόσφαιρα αλήθειας αφτιασίδωτη χωρίς κινητά στα χέρια, με μάτια λαμπερά, με αυτιά ανοιχτά κι όχι με χαρτοπετσέτες για ωτοασπίδες, όπως γίνεται σήμερα που σε αναγκάζουν να… κόψεις πέρα από τα ανυπόφορα ντεσιμπέλ.
Ζούμε τον «πολιτισμό» της μαζικής υστερίας σε εμπορικές συναθροίσεις χωρίς συναισθήματα και επικοινωνία ψυχών. Οι παρέες έχασαν τη μοσχοβολιά τους, τα κέρματα δεν περνούν και για όλα αποφασίζει ο DJ και οι εφήμερες εμπορικές φίρμες των παταριών (με πολλές, ευτυχώς, εξαιρέσεις… Ακούτε Λαλητάδες, Αρκαδόπουλε, Υφαντή;).
Ο χρόνος αλλάζει τα μέσα για να φωτίζουν με το τραγούδι που υπηρετούν, τα πρόσωπα των ανθρώπων και να τα κάνουν να αστράφτουν!
ΥΣ: Αν τύχει και βρεθείτε καμιά φορά κοντά σε κανένα λειτουργικό παλιό «τζουκμπόξ», χαραμίστε ένα κέρμα. Θα το χαρείτε και θα το ευχαριστηθείτε μέσα από την καρδιά σας.
