Την εποχή που ξεκίνησε ο πρώτος Βαλκανικός πόλεμος, όπως και στους προηγούμενους αγώνες του Έθνους, υπήρχαν και αυτή τη φορά ομάδες εθελοντών που θέλησαν να προσφέρουν την βοήθειά τους.
Πρώτοι οι Γαριβαλδινοί και κατόπιν άλλοι. Όμως και άλλη μια ανθρωπιστική ομάδα, ο Ελβετικός Ερυθρός Σταυρός, όπως και ο Ιταλικός αντίστοιχος, θα προσφέρουν ανθρωπιστικές υπηρεσίες. Στην Ελλάδα ερχόμενοι θα βρίσκονται υπό την διοίκηση του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Θα πρέπει να πούμε πως ο Ελβετικός (ΕΣ) είχε λάβει 15 χρόνια πριν μέρος στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 στο μέτωπο της Θεσσαλίας.
Η αναζήτηση πόρων για την αποστολή
Όταν στις 5 Οκτωβρίου ξεκίνησε ο πόλεμος, ο Ελβετικός ΕΣ δεν είχε σημαντικά χρηματοοικονομικά αποθεματικά, έτσι που να μπορέσει να πραγματοποιήσει αποστολή βοήθειας στα Βαλκάνια.
Και ναι μεν η θέληση προσφοράς ανθρωπιστικής βοήθειας υπήρχε αλλά δεν υπήρχαν τα χρήματα μιας τέτοιας αποστολής. Η ηγεσία του κατάλαβε ότι μόνο από την από την γενναιοδωρία του Ελβετικού πληθυσμού θα εξαρτηθεί αν μπορέσει να προσφέρει βοήθεια. Έτσι, λοιπόν, ο Ελβετικός Ερυθρός Σταυρός έβαλε αγγελίες σε 180 Ελβετικές εφημερίδες, όπου ζητούσε χρηματική βοήθεια. Η αγγελία αυτή βρήκε μεγάλη απήχηση στον πληθυσμό και στα Καντόνια και ο ΕΣ ενισχύθηκε με σημαντικά χρηματικά ποσά.
Τα κατά τόπους τμήματα του Ελβετικού Ερυθρού Σταυρού είχαν ήδη αναλάβει δράση με δική τους πρωτοβουλία πριν ακόμη κληθεί η Κεντρική Επιτροπή. Οι δωρεές που συγκεντρώθηκαν από τον Ερυθρό Σταυρό στο καντόνι του Fribourg προορίζονταν ειδικά για τραυματίες Βούλγαρους στρατιώτες. Τα τμήματα του Ερυθρού Σταυρού του Βάντ και της Γενεύης χρησιμοποίησαν τα χρήματα που συλλέχθηκαν για να συγκροτήσουν μια ιατρική μονάδα που χρησιμοποιήθηκε στην Ελλάδα, για την οποία θα αναφερθώ ξεχωριστά.
Η Ελβετική παροικία στην Κωνσταντινούπολη και η αποστολή
Διάφορες ιδιωτικές πρωτοβουλίες, οι οποίες ξεκίνησαν με μεγάλο ενθουσιασμό, έφεραν καρπούς για την χρηματική ενίσχυση του ΕΣ.
Η Ελβετική αποικία στην Κωνσταντινούπολη, η οποία και αυτή πρόσφερε κάποιο χρηματικό ποσό, ζήτησε από τον Ελβετικό ΕΣ υποστήριξη για την φροντίδα τραυματισμένων αιχμαλώτων Τούρκων στρατιωτών. Πράγμα που όπως θα δούμε έγινε.
Έτσι, λοιπόν, τρεις γιατροί από την Βασιλεία (Basel) προσέφεραν εθελοντικά τις υπηρεσίες τους για προγραμματισμένη ιατρική αποστολή στη Σερβία. Η καμπάνια για την συγκέντρωση χρημάτων μέσα σε λίγες εβδομάδες συγκέντρωσε ποσό χρημάτων ύψους 168.213 CHF. Αποτέλεσμα αυτού ήταν ο Ελβετικός Ερυθρός Σταυρός να καταφέρει να στείλει τέσσερις ιατρικές αποστολές σε θέατρα πολέμου στη Σερβία, την Αλβανία, το Μαυροβούνιο και τη Βουλγαρία
Η ιατρική μονάδα ή Νοσοκομειακό όχημα της Βαντ και Γενεύης σε Πρέβεζα, Φιλιππιάδα, Ήπειρο
Η ιατρική αποστολή για την Ελλάδα ήταν το αποτέλεσμα μιας πρωτοβουλίας για την οποία οι ιδιωτικοί κύκλοι είχαν ενωθεί με τα τμήματα του Ερυθρού Σταυρού του Vaud και της Γενεύης.
Αυτή η προσπάθεια ανθρωπιστικής βοήθειας έτυχε μεγάλης υποστήριξης: Πάνω από 50.000 Ελβετικά φράγκα συγκεντρώθηκαν στα δύο καντόνια στη λίμνη της Γενεύης.
Υπό την καθοδήγηση του χειρουργού της Γενεύης, Albert Reverdin, η ιατρική μονάδα των τμημάτων του Ερυθρού Σταυρού του Vaud και της Γενεύης ξεκίνησε το ταξίδι της στην Αθήνα στις 9 Νοεμβρίου 1912. Πρώτα έφθασαν στην Πρέβεζα όπου πρόσφεραν υπηρεσίες, έλαβαν εντολή να μεταβούν στην Φιλιππιάδα, όπου και εγκαταστάθηκαν σε σκηνές αλλά και στο νοσοκομείο.
Η αποστολή της οποίας ηγείτο ο Albert Reverdin αποτελούνταν από 14 μέλη- γιατρούς και νοσοκόμους. Στους Ελβετούς ανατέθηκε η μέριμνα Ελλήνων τραυματιών και ασθενών. Σύμφωνα όμως με πληροφορίες του Ιταλικού Ερυθρού Σταυρού, που ήταν περισσότερο υπεύθυνος για τους Οθωμανούς, πρόσφεραν την ανθρωπιστική τους βοήθεια παντού. Εκεί φρόντισαν τραυματίες Έλληνες στρατιώτες μέχρι το τέλος των μαχών τον Μάρτιο του 1913. Κατά τη διάρκεια αυτής της πεντάμηνης αποστολής, το «Ελβετικό Νοσοκομείο» αντιμετώπισε 2.137 τραυματίες.
Ποιος ήταν ο Albert Reverdin
Ο Albert Reverdin (1881-1929), γιος του Auguste Reverdin και ανιψιός του Jaques-Louis Reverdin, ήταν χειρουργός από την Γενεύη όπου σπούδασε με τον César Roux στο Νοσοκομείο της Λωζάνης.
Υπηρέτησε ως γιατρός για το ασθενοφόρο Vaud-Geneva που δημιουργήθηκε από τον Ερυθρό Σταυρό για την περίθαλψη τραυματιών κατά τη διάρκεια του Ελληνοτουρκικού Πολέμου (1912-1913), όπου γνωρίστηκε φιλικά και με την πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη. O Albert Reverdin παρέμεινε δυο χρόνια στην Ελλάδα, συνεισφέροντας τα μάλα στην αναδιοργάνωση της στρατιωτική περίθαλψης. Επιστρέφοντας στην Ελβετία ηγήθηκε του στρατιωτικού νοσοκομείου Bourg-en-Bresse.
Πηγές κειμένου:
1. Les Balkans en guerre – Histoire de la CRS. 2. Νικος Καράμπελας «Πολεμικές ανταποκρίσεις του Etienne Labranche στο μέτωπο της Ηπείρου (1912-13) / War correspondence of Etienne Labranche from the War front of Epirus (1912-13)». 3. Χρήστος Παπαγιάννης «Η συστράτευση των υγειονομικών δυνάμεων του Έθνους στους Βαλκανικούς πολέμους. Η προσφορά κοινωνικών φορέων επικουρίας-Η βοήθεια των ξένων Ερυθρών Σταυρών». 4. Γεωργίου Κωνσταντίνου «Η ιστορία των στρατιωτικών νοσοκομείων στην νεότερη Ελλάδα». 5. Ο Ελληνικός Στρατός κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-1913-Πολεμική Έκθεση. Υπουργείον Στρατιωτικών/ΓΕΣ- Εθνικό Τυπογραφείο-1939. 6. Νικόλας Κουλούρης «Το οδοιπορικό του 10ου Συντάγματος Πεζικού της Κέρκυρας κατά τους Βαλκανικούς πολέμους». 7. Cesar Roux „”Un si petit homme”: lettres à Anna Bégoune et à quelques autres correspondants.
