Σε άλλους χρόνους η δύναμη ενός κράτους υπολογιζόταν σύμφωνα με την εδαφική του έκταση και τα εκατομμύρια των ανθρώπων που ζούσαν σε αυτό, από το μέγεθος ενός πλήρως εξοπλισμένου στρατού που μπορούσε να συγκεντρώσει σε καιρό πολέμου και από τη στρατηγική σημασία των περασμάτων που το διέσχιζαν.

Σήμερα αυτά, μάλλον, ανήκουν στο παρελθόν και είναι πλέον σαφές πως ο σύγχρονος κόσμος διέρχεται απρόσμενες μεταβολές σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Οι παλιές αξίες μεταβάλλονται και νέες αναδύονται. Νέοι οικονομικοί προσανατολισμοί αναπτύσσονται και αναγκαστικά νέες πολιτικές διαμορφώνονται.

Όλα τα κράτη, ασθμαίνοντας, προσπαθούν να εναρμονισθούν στη νέα πραγματικότητα. Βρισκόμαστε στην εποχή μιας τεχνολογικής και βιολογικής επαναστατικής διαδικασίας, που δεν τη χαρακτηρίζει η βίαιη σύγκρουση, αλλά η αναδιάταξη του παγκόσμιου πλούτου, των εξουσιαστικών δομών και η αναδιανομή της εξουσίας με τις σφαίρες επιρροής μεταξύ μεγαλύτερου αριθμού εκφραστών αυτής. Οι νέες τεχνικές παραγωγής ενέργειας, οι προχωρημένες προσπάθειες για τη σύντηξη του υδρογόνου, τα νέα αφάνταστης σύλληψης οπλικά συστήματα, η πρόοδος στα ηλεκτρονικά κυκλώματα στις τηλεπικοινωνίες και άλλα πολλά που δεν γνωρίζουμε, αλλά και ο έλεγχος των κλασσικών ενεργειακών αποθεμάτων, είναι λίγα απ’ αυτά που θα δώσουν τη δύναμη να διεκδικήσει κάποιο μεγάλο κράτος μεγαλύτερο μερίδιο στην αναδιανομή πλούτου και εξουσίας. Επίσης, η πρόοδος στη βιολογία είναι ομολογουμένως τρομακτική.

Ο γάμος της ηλεκτρονικής (τεχνολογία) και της βιολογίας προς τα τέλη του 20ου αιώνα έδωσε στη σημερινή εποχή αποτελέσματα, τα οποία καθορίζουν τη ροή των ψηφιακών στοιχείων και το μπαλέτο των γενετικών κωδίκων πολυκύτταρων οργανισμών, μικροβίων και ιών. Τα αποτελέσματα αυτά προκαλούν σήμερα δέος και επιφυλάξεις για τα μελλούμενα που μπορεί να επισυμβούν από την βιοτεχνολογία στη σκέψη και στη συμπεριφορά του ανθρώπου. Σημειώνω πως η χρηματοδότηση αυτής της τεχνολογικής ένωσης γίνεται από πολυεθνικές κολοσσιαίες φαρμακευτικές εταιρείες, οι οποίες αποσκοπούν όχι μόνο στα μελλοντικά οικονομικά οφέλη από τα νέα φαρμακευτικά προϊόντα και τα εμβόλια, αλλά και στον έλεγχο και κατοχή των βιολογικών όπλων, αφού οι οικονομικοί αυτοί κολοσσοί έχουν τη δυνατότητα να τροποποιούν τη συμπεριφορά των κυττάρων, των μικροβίων και των ιών.

Απ’ όσα προανέφερα, που τα νοιώθουμε και τα βλέπουμε, συμπεραίνεται, πως η τεχνολογική εξέλιξη έδωσε μια παγκοσμιότητα στο οποιοδήποτε γεγονός. Ο χώρος μετάδοσης μιας πληροφορίας, ενός οικονομικού κραχ, μιας επιδημίας κτλ, είναι ολόκληρος ο πλανήτης. Εθελοτυφλεί, λοιπόν, όποιος βλέπει με τοπική ή ατομική διάσταση τα παγκόσμια προβλήματα ή τα συμβαίνοντα, τα αίτια και τις συνέπειές των. Ο πλανήτης γη έγινε καθολικός τόπος για όλα τα έθνη, όλες τις φυλές, όλες τις θρησκείες, όλες τις πολιτικές.

Οι προσπάθειες των κυβερνήσεων παντού στη γη για τη δημιουργία του νέου κόσμου συνεχίζονται και από τον λαό εξαρτάται να γίνονται προσεκτικά, να είναι ισοζυγισμένες και να μη στηρίζονται, αποκλειστικά, πάνω στη φιλοσοφία της συνεχούς οικονομικής ανάπτυξης και του υλικού πλούτου σε βάρος άλλων ανθρώπινων αναγκών. Η μεγάλη οικονομική ανάπτυξη δε καταλήγει σε μια μεγαλύτερη κοινωνική ισότητα και μια σωστότερη δημοκρατική κατανομή της εξουσίας. Το κυνήγι της ποσότητας καταλήγει σε βάρος της ίσης κατανομής του πλούτου, της ποιότητας της ζωής και τέλος σε βάρος των δημοκρατικών θεσμών.

Ως ελληνική κοινωνία, μπροστά στην πρόκληση των νέων δεδομένων, πρέπει να αλλάξουμε πορεία ταχύτατα και να μεταλλάξουμε τους εαυτούς μας, ώστε να απαλλαγούμε από το σύνδρομο της υπερκαταναλωτικής αντίληψης και από όλα εκείνα που μας προκαλούν κοινωνική πνευματική φτώχεια. Μέσα στο σύγχρονο παγκόσμιο γίγνεσθαι απαιτείται να βρούμε τον βηματισμό μας ως κοινωνία της πνευματικής ευθύνης, της συναλληλίας, της καθαρότητας και της συμμετοχής στα δρώμενα της καθημερινότητας.

Από πολλά χρόνια τώρα ο Έλληνας πολίτης αντί να αισθάνεται πως μετέχει στην εξουσία και πως απολαμβάνει τα αγαθά μιας δίκαιας πολιτείας, εξακολουθεί να αναζητά τρόπους να προστατευθεί από τα οικονομικά βάρη που του επιβάλλει η εκάστοτε εξουσία της πολιτείας. Νοιώθει τον προστατευτισμό των κυβερνώντων προς τους οικονομικά δυνατούς και αναγκαστικά αποστρέφεται την πολιτική και τους πολιτικούς, οι οποίοι αυτοπρσδιορίζονται γνώστες των αναγκών του λαού και προβάλλουν τους εαυτούς των, μέσα από την προπαγάνδα των ΜΜΕ, ως κατέχοντες το πνεύμα της απόλυτης γνώσης.

Συμπερασματικά, για να ακολουθήσουμε και εμείς τις προηγμένες κοινωνίες στην πορεία προς το αύριο, χρειάζεται να διορθώσουμε τα αυτονόητα. Χρειάζεται αποφασιστική αντιπαράταξη στην προπέτεια των ΜΜΕ, τα οποία παρουσιάζουν τις δικές τους θέσεις και συμφέροντα, ως θέσεις, επιθυμίες, προτιμήσεις και εκτιμήσεις του λαού. Χρειαζόμαστε ένα νέο όραμα αισιόδοξο, δημιουργικό και πολιτισμικό, αφού εκ των προτέρων απορριφθούν οι μεσσίες και οι σωτήρες. Έτσι, θα βαδίσουμε όλοι μαζί τις διαμορφούμενες νέες ατραπούς της ζωής και θα βρούμε με δημοκρατική διάθεση τις λύσεις για την κοινωνία που έρχεται μέσα από συλλογικές αποφάσεις και την κοινή προσπάθεια.

Παραθέτω τα λόγια ενός γάλλου οραματιστή πολιτικού: «…χρειάζεται φαντασία η εξουσία. Υπάρχουν λίγες στιγμές στην πορεία ενός λαού που να μπορεί να βροντοφωνάξει ελεύθερος σε ποιά κοινωνία θέλει να ζει και όχι μόνο στα όνειρά του. Έτσι, θα κτίσει αποτελεσματικά αυτή την κοινωνία. Έχω την αίσθηση πως βρισκόμαστε σε μια τέτοια στιγμή. Είναι οι στιγμές που πρέπει ο λαός να πάρει την τύχη πάνω του, ώστε να κτίσει αυτή την κοινωνία. Μπορούμε κι εμείς, προσπαθώντας δυναμικά, να κτίσουμε τη δική μας νέα κοινωνία (…). Αυτή τη νέα κοινωνία εγώ την φαντάζομαι σαν μια όμορφη, πολιτισμικά ανυψωμένη, πάντα νεανική, γενναιόδωρη και απελευθερωμένη κοινωνία».

Σε παγκόσμιο επίπεδο από τις τωρινές κοινωνίες εξαρτάται να μην επιτρέψουν να βρεθούν οι μελλοντικές γενεές εξαρτήματα των απρόσωπων οικονομικών εξουσιαστών, δίχως ατομικά και πολιτικά δικαιώματα. Από όλους εμάς εξαρτάται αν θα μεριμνήσουμε για την εδραίωση στέρεων διαχρονικά δημοκρατικών θεσμών, ώστε οι επερχόμενοι να πορεύονται στον αυριανό κόσμο ως ενεργοί, συμμετοχικοί και δημοκρατικοί πολίτες.

*Ο Γιώργος Παπαδημητρίου είναι ιατρός, διδάκτωρ καρδιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ