Η ρίζα των περισσότερων δεινών είναι η έλλειψη σεβασμού και αυτοσεβασμού. Από αυτή την έλλειψη έχει αρχίσει εδώ και χρόνια το συλλογικό αδιέξοδο της κοινωνίας μας, η οποία χάνει βήμα το βήμα το νόημά της, και κλονίζεται συθέμελα.

Τα σχολεία εκτρέφουν παπαγάλους, Τα πανεπιστήμια εκκολάπτουν μπάχαλα, ενώ σε μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Worid Values Survey με θέμα τη σημασία που δίνουν οι γονείς στη μετάδοση της αξίας του σεβασμού στα παιδιά τους, η Ελλάδα κατατάχθηκε τελευταία ανάμεσα σε 69 χώρες.

Φυσικά, δεν περίμενε κανείς την έρευνα αυτή, ή παρόμοιες, για να διαπιστώσει αυτό που βιώνουμε καθημερινά χρόνια τώρα, σε μια κοινωνία απογυμνωμένη από ιδανικά, καταναλωτική και αμόρφωτη, επιθετική και ελευθεριάζουσα. Σ’ αυτή την κοινωνία, λοιπόν, ο σεβασμός που αποτελεί την κορωνίδα των ηθικών αξιών, έφτασε να θεωρείται αδυναμία, υποταγή, κατωτερότητα. Ο σεβασμός που δείχνει την πιο λεπτή καλλιέργεια του εσωτερικού κόσμου, ο οποίος εσωτερικός κόσμος φτάνει σε κορυφές μεγαλείου αναγνωρίζοντας με γενναιότητα την ιδιαίτερη αξία του συνανθρώπου, ο σεβασμός που σε κάνει να υποκλίνεσαι και ταυτόχρονα να ανυψώνεσαι, αυτός λοιπόν ο σεβασμός απαξιώνεται ως συντηρητική και ξεπερασμένη αρετή.
Στις καθημερινές συναναστροφές διαπιστώνεις, πλέον, με κραυγαλέο τρόπο πως όχι μόνο δεν υπάρχει αλληλοσεβασμός, αλλά τη θέση του έχει πάρει αυτό το αυτιστικό ιδίωμα, το πιο αρνησίκοσμο χαρακτηριστικό της σημερινής Ελλάδας. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι, επίσης, η απαξιωτική συμπεριφορά μαθητών και γονέων προς τους δασκάλους, η έλλειψη σεβασμού προς το περιβάλλον, η έλλειψη αυτοσεβασμού μιας κοινωνίας που ενδίδει στα ψέματα των πολιτικών, η έλλειψη σεβασμού των πολιτικών αλλήλοις και προς την κοινωνία, η έλλειψη σεβασμού προς τους θεσμούς και τους νόμους, και τέλος η έλλειψη σεβασμού ακόμη και προς τους νεκρούς την ώρα του ύστατου αποχωρισμού, την ώρα που ο υμνογράφος μας καλεί να ξαναβρούμε για λίγο το λογικό μας και να αναλογιστούμε τι είναι ο πλούτος, η ισχύς, το κάλλος και η ευπρέπεια. Εκείνες τις ιερές ώρες λοιπόν, ο περισσότερος κόσμος είναι έξω από την εκκλησία και φωνασκεί περί ανέμων, υδάτων, ποδοσφαιρικών ομάδων και περικοπής των συντάξεων. Κι όταν τελειώνει η νεκρώσιμη ακολουθία, εισέρχεται στο καθολικό και κουτσομπολεύοντας, ενώ παράλληλα σπρώχνεται με αγένεια, χωρίς να περάσει μπροστά από το νεκρό, βιάζεται να συλλυπηθεί τους οικείους χωρίς να υποψιάζεται καν πως, αν μια κοινωνία έχει φτάσει στο σημείο να μη σέβεται τους νεκρούς της, είναι ήδη νεκρή!
Το ειδικό βάρος του σεβασμού είναι αυτό που η σύγχρονη ψυχολογία ορίζει ως «συναισθηματική ευθύνη». Κι αυτό σημαίνει πως ο άνθρωπος πρέπει να γνωρίζει και να συναισθάνεται βαθιά μέσα του πως ό,τι λέει, κι ό,τι κάνει, έχει αντίκτυπο στο συνάνθρωπό του, στην κοινωνία, στην ιστορία, στη ζωή, αλλά και στον εσωτερικό του κόσμο. Η συναισθηματική ευθύνη και ο σεβασμός είναι η βάση των σχέσεων, της κοινωνίας, της αλληλοκατανόησης, της συνεργασίας, της φιλίας, του έρωτα, της αγάπης, της ευτυχίας. Αν από όλα αυτά αφαιρέσεις τη συναισθηματική ευθύνη είναι πρόδηλο πλέον, πως δεν μιλάμε για ανθρώπινες κοινωνίες και σχέσεις, αλλά για εταιρίες ΑΕ, και μάλιστα περιορισμένης ευθύνης.